By 
ABD‘de Washington Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma, mRNA teknolojisini kullanan Pfizer ve Moderna aşılarının koronavirüsün mevcut varyasyonlarına karşı yıllarca koruma sağlayabileceğini gösterdi.
New York Times‘ın aktardığı araştırmada, bu iki aşının Covid-19’a karşı vücutta oluşturduğu ‘hafıza hücrelerinin’ uzun süre yok olmadığı tespit edildi.
Üniversite bünyesinde çalışmalarını sürdüren immünolog Ali Ellebedy, Covid-19 geçiren kişilerde virüsü tanıyan bağışıklık hücrelerinin, enfeksiyondan sekiz ay sonra bile kemik iliğinde pasif şekilde kalmaya devam ettiğini saptaması üzerine, araştırma genişletildi. Yapılan çalışmada, B hücresi adı verilen bu ‘hafıza hücrelerinin’ enfeksiyondan bir yıl sonra bile gelişip güçlendiği tespit edildi.
Lenf düğümleri incelendi
Araştırmacılar, enfeksiyon sonrasında Covid-19’u tanıyan bağışıklık hücrelerinin yok olmak yerine güçlendiğini saptadı. Ardından da aşıların da gerçek hastalığa benzer bir duruma yol açıp açmadığı incelendi. Bu sorunun yanıtını, hafıza hücrelerinin ana kaynağı olan ve bağışıklık hücrelerinin virüsle savaşmayı öğrendiği lenf düğümlerinde arayan Ellebedy’nin ekibi, bu bölgedeki ‘germinal merkezleri’ mercek altına aldı.
Çalışma sırasında koronavirüs enfeksiyonunda germinal merkezin akciğerlerde oluşmasına karşın aşılamadan sonra hücrelerin ‘eğitiminin’ lenf düğümlerinde gerçekleştiği bulundu. Araştırmada aşı yaptırmış kişilerin lenf düğümlerindeki bağışıklık hücreleri de incelendi. Hepsi ikişer doz Pfizer veya Moderna aşısı olmuş, sekizi de aynı zamanda doğal yollardan Covid geçirmiş 41 kişinin verilerinin incelendiği araştırmada, deney grubundaki 14 kişinin lenf düğümlerinden alınan örneklerde, 15’inci haftada bile germinal merkezin hâlâ ciddi oranda aktif olduğu ve koronavirüsü tanıyan hafıza hücrelerinin sayısının azalmadığı tespit edildi.
‘Bu, çok iyi bir işaret’
Germinal merkezlerde faaliyetin aşılamadan bir ila iki hafta sonra zirve yapıp sonradan azaldığına dikkat çeken Dr. Ellebedy, ilk dozdan 15 hafta sonra bu hücrelerin görülmesinin çok olumlu olduğunu söyledi. Ellebedy, “Tepkimelerin aşıdan neredeyse dört ay sonra devam ediyor olması çok, çok iyi bir işaret” dedi.
Arizona Üniversitesi’nden immünolog Deepta Bhattacharya ise sonuçlara ilişkin New York Times’a yaptığı değerlendirmede, “[Germinal merkezde] genellikle dört ila altı haftadan sonra pek bir şey kalmadığına dikkat çekerek, mRNA aşılarının ortaya çıkardığı germinal merkezlerin ise aylar sonra ve birçok kişide ciddi bir düşüş yaşamadan var olmaya devam ettiğini vurguladı.
‘Mevcut varyantlarla sınırlı olabilir’
Araştırmacılar, bu sonuçların mRNA aşılarının tam olarak ne kadar süre koruma sağladığına dair net bir sonuca varmadığını vurgulasa da, germinal merkezlerin başka aşılarda görülenin aksine yok olmamasının uzun vadeli korumaya işaret ettiğini söyledi. Ancak bu durumun mevcut varyantlarla sınırlı olabileceğinin altı çizildi.
Bu sonuçlar aynı zamanda, ileride, bağışıklık sistemi zayıf olan yaşlılar ve bağışıklık bastırıcı ilaç kullananlar dışında, güçlendirici (üçüncü) doza ihtiyaç duyulmayabileceği anlamına da geliyor. Dr. Bhattacharya, söz konusu araştırmanın sonuçlarına bakıldığında, üçüncü bir dozun bağışıklık azaldığı için değil, ancak aşının etkili olmadığı yeni bir varyantın ortaya çıkması halinde gerekeceği değerlendirmesini yaptı.
Comments