İsveç Doğru Yaşam Vakfı tarafından verilen ve Alternatif Nobel Ödülleri olarak da bilinen Doğru Yaşam Ödülleri‘ni dört insan hakları ve çevre aktivistinin oldu.
Bu yıl Kamerun‘dan Marthe Wandou, Rusya‘dan Vladimir Slivyak, Kanada‘dan Freda Huson ile Hindistan‘dan Orman ve Çevre Yasal İnisiyatifi (LIFE) ödüle layık görüldü.
Kamerunlu barış aktivisti olan Marthe Wandou, yıllardır cinsel şiddete karşı, kadın ve çocuk hakları için mücadele ediyor.
Wandou, 1998 yılında ALDEPA adlı sivil toplum örgütünü kurdu. Örgüt, eğitim, cinsel şiddetin önlenmesi, psikososyal danışmanlık ve hukuki yardım gibi konuları bütünsel bir yaklaşımla ele alıyor. Kamerun’un kuzeyinde 50 binden fazla kız çocuğuna destek veren ALDEPA, radikal İslamcı terör örgütü Boko Haram’ın aktif olduğu bölgelerde de faaliyet gösteriyor.
1963 yılında ülkenin kuzeyindeki ücra bir köyde doğan Wandou, o bölgelerde çocukların özellikle de kız çocuklarının karşı karşıya olduğu sert gerçekliği bilen bir isim. Aktivist, doğduğu köyden çıkmayı başaran, başkent Yaounde‘de üniversite eğitimi alarak hukuk okuyan ilk kız çocuklarından.
Çevreye zarar veren faaliyetlere karşı tabandan mücadele edilmesi için yıllardır mücadele veren çevre aktivisti Vladimir Slivyak, Ecodefense adlı çevre örgütünün de kurucularından.
Aktivist, fosil yakıtların kullanımı, nükleer santraller ve radyoaktif atıkların taşınması gibi faaliyetleri tartışmaya açan ve bunları kısmen durdurmayı başaran projeleri ile biliniyor.
Ecodefense 2013 yılında Rusya’da kömür karşıtı kampanya başlatan ilk çevre örgütü olmuştu. Ülke genelinde halk grupları arasında koordinasyon ve iletişim ağının kurulmasıyla birçok yerde protestolar düzenlendi. 2014 yılında da Kaliningrad’da bir nükleer santralin inşası, sivil toplum örgütünün kamuoyu oluşturması sonucu durdu.
Kanada‘daki Wet’suwet’en yerli kabilesinin reislerinden olan Freda Huson, 2010 yılında British Columbia‘da Unist’ot’en Kampı‘nı kurdu. Sömürgeci dönemin yerlilerde açtığı travmaları iyileştirme hedefini güden kamp, aynı zamanda bölgede inşa edilmek istenen kaya gazı boru hattı projesine karşı bir protesto odağı haline geldi. Hat yerlilerin yaşadığı bölgelerden geçiyor. Kanada makamları geçen yıl kampın etrafındaki bir kontrol noktasına operasyon düzenlemiş ve bunun üzerine ülke genelinde protestolar düzenlenmişti. Huson’un başlattığı mücadelede boru hattı projesi bir yıl süreyle ertelenmiş olsa da inşaat devam ediyor.
2005 yılında Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi’de avukatlar Ritwick Dutta ve Rahul Choudhary tarafından kurulan Orman ve Çevre Hukuk İnisiyatifi (LIFE) çevre mücadelelerinde hukuki destek sağlıyor. Davaların uzun ve masraflı olması, dava açmak için maddi dayanak oluşturulmasında çekilen zorluklar, avukatları böyle bir proje başlatmaya itmiş.
Onların yardımı sayesinde sanayi şirketleri doğaya ve kamu sağlığına verdikleri zararlar nedeniyle tazminat ödemek zorunda kalıyor.
LIFE, Hindistan’ın Orissa eyaletinde maden şirketi Vedanta karşısında emsal gösterilebilecek bir davayı kazandı. Boksit madeni projesi 2010 yılında durduruldu ve karar Hindistan’ın en yüksek yargı merci tarafından da tanındı.