Adalar’da karantinadaki atlar ne durumda?

Haber: Elif Ünal

Adalar’da faytonda kullanılan atların ruam hastalığı sebebiyle öldürülmesiyle başlayan ve faytonların tamamen kaldırılmasına kadar giden süreçte halen karantinada tutulan atlarla ilgili endişeler sürüyor.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) atların ve tescilli fayton plakalarının satın alınması işlemine bugün başladı. İşlem sonrasında atlar Adalar Kaymakamlığı‘ndan Belediye’ye devredilecek.

Faytonların kaldırılmasına karşı suç duyurusu

Faytonların kaldırılmasına tepki gösteren bir grup ada sakini 10 Şubat’ta Adalar Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu. Faytonların kaldırılması kararına karşı çıkan grup, karantinada bulunan atların durumunun oldukça kötü olduğunu iddia etti.

‘Atlar ve faytonlar SİT alanı ve kapsamında’

Savcılığa sunulan dilekçede Adalar’ın SİT alanı olduğu hatırlatılarak at ve fayton kullanımının da kanunla korunan SİT alanı ve kapsamı içinde olduğu belirtildi. Dilekçede, ileriki süreçte yasaklama kararından sorumlu yetkililer hakkında tazminat davası ve iptal davası açılacağı da ifade edildi.

‘Ruamlı olduklarına dair belge verilmedi’

Suç duyurusunda ayrıca, infaz edilen atların sahiplerine ruamlı olduklarına ilişkin rapor ve belgelerin defalarca istenilmesine rağmen verilmediğine dikkat çekilerek, bu yüzden sağlıklı atların da öldürüldüğü şüphesi dile getirildi.

Örnek olarak ise faytoncu Mehmet Kurnaz‘a ait Nazlı isimli bir atın, 19 Aralık’ta öldürülmek için götürülmesi, ahırdan kaçarak sahibine geri dönen hayvanın veteriner incelemesi sonucunda hasta olmadığının ortaya çıkması verildi. Öldürülen diğer atlar için de otopsi yapılması talep edildi.

‘Sağlıklı atlar da karantinada’

Savcılığa verilen suç duyurusunda belirtilen başka bir husus ise karantinadaki atların durumu. Dilekçede, hasta atlar ile sağlıklı atların aynı ahırlara konulduğu, her bir adada ayrı ayrı kurulması gereken karantina ahırlarının kurulmadığı iddia edildi.

Söz konusu hususlar hakkında yapılan suç duyurusunda İstanbul Valisi, Adalar İlçesi Kaymakamı, atları öldüren görevliler, görevli veterinerler, Hayvan Zabıta Komisyonu Üyeleri, Mahalli Çevre Komisyonu Üyeleri, Adalar İlçe Belediye Başkanı ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı hakkında işlem yapılması talep edildi.

Erzan: Sağlıklarından şüphe duyuyoruz

Suç duyurusunda bulunan grupta yer alan Heybeliada sakini Prof. Ayşe Erzan, gazetemize yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Atlar karantina adı altında ahırlarında hapis tutuluyor. Bu konuyu daha iyi bilenler, atların sahipleri, faytoncular ve doktorlar bunun doğru olmadığını söylüyor. Şu anda hangisinde bir hastalık var, hangisinde yok bilinmiyor. Bazılarında hastalık olduğu iddia ediliyor. Sağlıklı ve hasta atlar yan yana tutuluyor, aynı yalaktan su içiyorlar. Buna karantina denmez. Atların sağlığından şüphe ediyoruz.”

Kaymakamlıkla yaptıkları görüşmeler sonucunda atların satın alım işlemlerinin bugünden itibaren başlatıldığı öğrendiklerini söyleyen Erzan, “Atlarını vermek istemeyenlerin onları tutabilecekleri söyleniyor. Bunun pratikte nasıl bir karşılığı var, hiç bilmiyoruz” diye konuştu.

‘Faytonculuk yerleşmiş bir kültür’

Adalar’da faytonların kaldırılması kararına karşı tepkisini dile getiren Erzan “100 seneden fazla burada yerleşmiş bir kültürdür fayton ve faytonculuk. Burada atların insanlarla oldukça yakın bir ilişkisi ve biz bunun devamını istiyoruz. Atlar beş bin senedir ehlileştirilmiş, insanlar tarafından idare edilen, insanlar ile daha yakın bir ilişki kuran hayvanlar. Atların özgürleştirilmesi adı altında doğaya salınması gibi bir seçenek yok” dedi.

Erzan, faytonların kaldırılması sonucunda atların kötü yerlere teslim edilmesinin örneklerini İzmir’de ve Antalya’da gördüklerini belirterek atların şu anki durumundan endişe duyduklarını söyledi.

Altınay: Atların durumu bizim de önceliğimiz

Ruam hastalığı tespit edilen atların öldürülmesinin ardından Saraçhane Parkı’nda faytonların kaldırılması talebiyle Yaşam Nöbeti başlatanlardan Doğa Altınay ise Yeşil Gazete’ye verdiği demeçte karantinadaki atların durumuna dair pek çok fotoğraf dolaştığını ancak bu fotoğrafların doğruluğunu tespit edemediklerini belirtti. Altınay, daha önce de pek çok eski fotoğrafın kullanılarak faytonların yasaklanmasının önüne geçilmeye çalışıldığını hatırlattı.

“Faytonu geri getirmeye çalışan bir kitle var. O yüzden de zaman zaman pek çok haber çıkıyor. Bu haberler için karalama haberi diyen bir taraf da var.” diyen Altınay,  atların ne durumda olduğunun ve ileride ne olacaklarının onların da  en büyük önceliği olduğunu söyledi.

‘Atlar kanlar içinde kırbaçlarla kullanılıyordu’

Adalar’da fayton kullanımına devam etmenin imkanın olmadığını belirten Altınay, “Faytoncular ve fayton destekçileri karantinadaki atların durumu çok daha kötü gibi şeyler söylüyorlar. Eskiden bu atların ne durumda oldukları da malum. Normalde bu atlar nostalji adı altında kanlar içinde kırbaçlarla kullanılıyordu” diye konuştu.

Yaşam Nöbeti’nin ardından atların durumuyla ilgili sürecin takipçisi olduklarını söyleyen Altınay, İBB tarafından satın alınan atların daha sonra nereye gönderileceğini ve hangi koşullarda bakılacaklarını öğrenmek için çaba gösterdiklerini ve bu sebeple İBB ve Valilik’ten randevu almaya çalıştıklarını belirtti.

Ünal: Karantinadaki atların kötü sağlık durumuyla ilgili bilgi ulaşmadı

Faytoncular Derneği Başkanı Hıdır Ünal ise karantinadaki atların sağlık durumuyla ilgili endişe verici bir bilginin kendisine ulaşmadığını belirtti. Ünal, İBB tarafından satın alınma işleminin bugün başladığını, işlem tamamlandığında atların Kaymakamlık kontrolünden İBB kontrolüne geçeceğini söyledi.

İBB’nin şu anda atların çeşitli bölgelerdeki haralara transfer edilmesi için Tarım ve Orman Bakanlığı ile yazışmalar yürüttüğünü anlatan Ünal, atların ileride sağlıklı bir şekilde bakımlarının sağlanması için çeşitli projeler üzerinde çalışıldığını belirtti.

Ne olmuştu?

Adada, ruam hastalığı teşhis edildikten sonra 105 atın öldürülmesinin ardından İstanbul Valiliği adalarda faytonun üç ay boyunca yasaklandığını duyurmuş, atlar da karantina altına alınmıştı.

Adalarda fayton kullanımının tamamen sona ermesini isteyen hayvan hakları aktivistleri ise İstanbul Büyükşehir Belediyesi önündeki Saraçhane Parkı’nda yaşam nöbetine başlamıştı.

16 Ocak tarihinde İBB Meclisi, atların ve tescilli fayton plakalarının satın alınması ve atların ulaşım aracı olarak kullanılmaması kararını vermişti. Atların sembolik ve nostalji amaçlı kullanımının da yasaklanması üzerine Yaşam Nöbeti 41. gününde sona ermişti.