By 
ABD ve Kanada’yı etkisi altına alan kutup soğukları ve kar fırtınası nedeniyle 38 kişi hayatını kaybetti.
ABD’de 34 kişi hayatını kaybederken en çok etkilenen yer olan New York eyaletindeki Buffalo şehri oldu. Kanada’da ise bir otobüsün buzlu yolda devrilmesi üzerine dört kişi yaşamını yitirdi.
Uzmanlar bazı bölgelerde hızı saatte 115 km’ye ulaşan fırtınanın birkaç güne dinmesinin beklendiğini söylüyor ancak zorunlu olmadıkça seyahat edilmemesi konusunda uyarılarda bulunuluyor.
1 milyondan fazla bina elektriksiz
Kar fırtınasından en çok etkilenen şehirlerden Buffalo’da binlerce evin elektriği kesildi; araçlar yollarda mahsur kaldı. Binlerce uçuşun iptal olması yüzünden çok sayıda kişi Noel için ailelerinin yanına gidemedi.
Ülke genelinde ise 1 milyondan fazla ev ve iş yerinin elektriği kesildi. Yetkililer devam eden olumsuz hava şartları nedeniyle arızaların tamir edilmesinin günler alabileceği uyarısında bulundu.
Aşırı soğuk ve fırtına yüzünden ülke nüfusunun yüzde 60’ına denk gelen 200 milyondan fazla kişiye “kar fırtınası uyarısı veya tavsiyesi” yapılırken, 55 milyon vatandaşın doğrudan etkilendiği bildirildi.
Hava basıncının hızla düşmesi, fırtınanın şiddetini artırmasıyla ortaya çıkan ve “bomba siklonu” olarak tanımlanan fırtına koşulları yüzünden arama kurtarma ekipleri de yollarda kaldı.
Fırtına nedeniyle ülkenin orta batı kesimindeki Montana, Güney Dakota ve Wyoming eyaletlerinde sıcaklıklar sıfırın altında 45 santigrat dereceyi gördü; Florida ve Georgia gibi güney eyaletlerinde ise rekor seviyede soğuklar kaydedildi.
Kanada sınırına yakın olan ve Erie nehrinin kenarında konuşlanan Erie şehrinin yöneticilerinden Mark Poloncarz, hayatını kaybedenlerin bazılarının arabalarda ya da kar kütlelerinin altında bulunduğunu aktardı. Poloncarz “Hiçbirimiz Noel’in böyle geçmesini tahmin etmiyorduk” dedi.
New York Valisi Kathy Hochul da 1977’deki büyük fırtınadan sonra Buffalo’nun tarihindeki gördüğü en şiddetli fırtına ile karşı karşıya kaldığını kaydetti; bu fırtınanın tarihe geçeceğini vurgulayarak şehrin, “bir savaş bölgesine dönüştüğünü” aktardı.
Fırtına nedeniyle New Jersey’nin Manhattan‘a bakan kıyı şeridindeki bazı hastane ve iş yerlerinin giriş katları, taşan Hudson Nehri’nin suları altında kalırken sele maruz kalan birçok araç zarar gördü.
Queens ve Brooklyn‘in kıyı bölgeleri de yükselen okyanus sularından zarar gördü. Şiddetli rüzgarın getirdiği dalgalar kıyı şeridindeki bazı caddeleri ve yaşam alanlarını kullanılamaz hale getirdi.
Ülkede, cuma gününden bu yana can kaybının iki katına çıktığı, fırtınanın etkili olduğu eyaletlerde meydana gelen zincirleme kazalarda da onlarca kişinin yaralandığını bildirdi.
Biden’den çağrı
Aşırı hava koşulları nedeniyle New York, Virginia, Kentucky, Georgia, Kuzey Carolina ve Oklahoma dahil birçok eyalette olağanüstü hal ilan edilirken, ABD Başkanı Joe Biden da vatandaşları uyarıları dikkate almaya çağırdı. Biden “Bu bizim çocuklumuzdaki karlı bir gün değil, bu ciddi bir durum” dedi.
Noel için yılın en yoğun seyahat dönemlerinden biri öncesinde meydana gelen kar fırtınası nedeniyle görüş mesafesi sıfırlandığı için 8 binden fazla uçuş iptal edildi ve 25 binden fazla uçuşta gecikme yaşandı. Uçuşları iptal edilen ya da geciken Amerikalılar havalimanlarında mahsur kalırken, yetkililer, vatandaşlardan zorunlu olmadıkça evden çıkmamalarını istedi.
‘Nesilde bir kez görülebilecek’ şiddette bir soğuk
ABD’de, 21 Aralık’ta ulusal ve yerel hava raporlama kurumları, “nesilde bir kez görülebilecek” şiddette soğuk ve karlı hava şartları konusunda uyarıda bulunmuştu. Ulusal Hava Durumu Servisi (NOAA), ülkenin bazı bölgelerinde son 40 yıldır yaşanmamış soğuk hava şartlarının yaklaştığını duyurmuştu.
Hava durumu servisi, “Yoğun kar yağışının, seyahatleri çok zor veya imkansız hale getirebileceğine ve hayati tehlike oluşturabileceğine” işaret etmişti.
Ayrıca, soğuk havanın etkisiyle oluşacak fırtınanın, ülkenin Kanada sınırındaki Great Lakes bölgesinde üçüncü kategorideki bir kasırganın basıncına eşdeğer olacağı bilgisi paylaşıldı.
‘Soğuk ısırması’ uyarısı
Uzmanlar ABD ve Kanada’daki fırtına nedeniyle hızla soğuyan havanın, 5-10 dakika içinde çıplak tende “soğuk ısırmasına” yol açabileceği uyarısında bulunuyor. Soğuk ısırması; burun, yanaklar, el ve ayak parmaklarına kan akışının azalmasıyla ortaya çıkıyor. Sıcak kan akışının kesilmesi dokuların donmasına ve yırtılmasına bazı vakalarda da uzuvların kesilmesine yol açabiliyor.
Ancak soğuğun insan vücudundaki en büyük etkisi hipotermi. Hipotermi vücut sıcaklığının düşmesiyle oluşuyor ve aşırı vakalarda, kontrol edilemeyen titreme, ellerde kontrol kaybı, uzuvların da morarmasına yol açıyor. Bu sırada beyin de yavaşlıyor ve düşünceler karışıyor, konuşma zorlaşıyor ve kurban irrasyonel hareketler sergileyebiliyor.
Kuzey Kutbu üzerinden gelen fırtınalı hava nedeniyle özellikle ABD’de evsizler ve sokakta yaşayan göçmenlerle ilgili önlemler alınmaya çalışılıyor.
Comments