Bilim insanları tropikal ormanlardaki ağaç yapraklarının fotosentez yapamayacak kadar ısınabileceği uyarısı yaptı.
Nature dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, Güney Amerika‘dan Güneydoğu Asya’ya uzanan tropikal ormanlardaki bazı yaprakların, karbondioksit, güneş ışığı ve su kullanarak enerji ürettikleri fotosentez, sıcaklıkları 46.7 dereceye ulaştığında işlememeye başlıyor. Bu sıcaklık yüksek gibi görünebilir ancak bilim insanları yaprakların, havadan çok daha sıcak olabileceğini belirtiyor.
CNN International’ın aktardığına göre, ABD, Avustralya ve Brezilya gibi ülkelerden bilim insanlarının oluşturduğu grubun çalışması için, Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) üzerindeki termal uydu sensörlerinden yansıtılan sıcaklık verileri kullanıldı. Bu veriler, yerden yapılan yaprak ısındırma deneylerinden elde edilen gözlemlerle birleştirildi. Uzmanlar, orman tabanı sıcaklıklarının ortalama olarak 34 dereceyle zirve yaptığını, bazı yerlerde ise 40 dereceyi aştığını da kaydetti.
Çalışmanın sonuçlarına göre, yapraklar, halihazırda yüzde 0,01’inin kritik sıcaklık eşiğini geçmiş durumda ve fotosentez yetenekleri de bozuldu. Bu yüzde küçük gibi değerlendirse de raporda, gezegenin yaklaşık yüzde 12’sini kaplayan ve dünya türlerinin yarısından fazlasını barındıran tropikal ormanlar için bu durumun bir tehdit oluşturduğu aktarılıyor. Bu ormanlar aynı zamanda karbondioksiti emme, depolama ve küresel iklimi düzenleme konusunda hayati bir rol oynuyor.
‣ İklim krizi: Ani kuraklıklar küresel ölçekte hız kazanıyor
‘Tüm yaşam fotosenteze bağlı’
Raporda, tropikal ormanların fotosentez yapmaları açısından 4 derece daha ısınmayı tolere edebileceğini, bu seviyenin üzerine çıkılırsa, kritik sıcaklık eşiklerini aşan yaprakların sayısı yüzde 1.4’e kadar yükselebileceğine işaret edildi. Bu durum ise büyük ölçekli yaprak kaybına ve ağaçların ölümüne yol açabilir.
Mevcut iklim politikaları göz önüne alındığında bu sene içinde 2,7 derece sıcaklık artışı tahmin ediliyor. Ancak fosil yakıtların yakılmasının devam etmesi durumunda, 4 derecelik bir artışın çok da uzak olmadığı belirtiliyor. “Neredeyse tüm yaşam, insanlar da dahil olmak üzere, besin üretimi için doğrudan veya dolaylı olarak fotosenteze bağımlıdır” diyen, çalışmanın yazarlarından bilim insanı Kevin Collins, küresel ısınmanın tüm canlılığı riske attığını vurguluyor.
Oregon State Üniversitesi‘nden orman ekosistemi profesörü Christopher Still, raporda yer almasa da, araştırmanın bazı yeni bakış açıları sunduğunu söyledi. Kuraklığın ağaç kaybı için önemli bir etken olduğunu belirtirken, “Bu makale kuraklığın yanı sıra yaprakların ulaştığı sıcaklıklardan da endişelenmemiz gerektiğini söylüyor” dedi. Raporun rakamlarının küçük olduğunu kabul eden Still, “biraz daha az yüzdeler üzerine odaklanmak yerine, yaprakların bu çok yüksek sıcaklık koşullarına karşı nasıl dayandığını, ne kadar sürdüğünü ve bunun ne anlama geldiğini öğrenmeliyiz” diye konuştu.
