Son birkaç haftada, nadir görülen 29 gagalı balina Avrupa kıyılarına vurdu. Sayının artmasından endişe eden bilim insanları, felaketin nedeninin çevresel faktörlerden ziyade temmuz ayında İzlanda kıyılarında yapılan NATO’nun sonar denizaltı karşıtı tatbikatı olduğunu öne sürdü.
Tatbikatın başlamasından hemen sonra, iki hafta içinde balinaların alışılmadık yerlerde ortaya çıktığına dikkat çeken bilim insanlarına göre, ABD ve NATO tarafından yaygın olarak kullanılan sonar, derin deniz balinası türlerinde dekompresyon hastalığına veya bilinç kaybına neden olarak onların kıyıya vurmasına ve ölümüne neden olabiliyor.
Gagalı balinaların derin sularda yaşadığını ve insanlar tarafından görülmelerinin neredeyse imkansız olduğunu belirten bilim insanları, kısa bir süre içinde bu kadar çok sayıda karaya oturmuş ölü balina bulunmasının tek nedeninin söz konusu tatbikat olabileceğini söyledi.
Geçen hafta sonu İngiliz kıyılarında 24 saat arayla iki gagalı balina bulunmuştu. Hollanda, İzlanda ve Fransa kıyılarında da kıyıya vurmuş 25’i aşkın gagalı balina bulundu.
Kıyıya vuran gagalı balinaların buzdağının sadece görünen kısmı olduğunu kaydeden Hollandalı bilim insanı Jeroen Hoekendijk, “Sonar tatbikatının yol açtığı ekolojik sorunlar sürekli gözardı ediliyor” ifadelerini kullandı.
Daha önce yayımlanan bir dizi bilimsel makale de, askeri sonar ve petrol için sismik araştırmalarla balinaların karaya oturması arasında bir bağlantı olduğunu göstermişti. Şubat 2020’de yapılan bir araştırmada da denizaltı karşıtı ‘orta frekanslı’ aktif sonarın gagalı balinaların ölümüne neden olduğu belirtilmişti
