İklim değişikliğinin artan etkileri temel alınarak yapılan modellemeye göre, dünyada sadece Marmaris‘te yaşayan endemik bir tür olan Marmaris semenderinin yaşam alanının 2050’de %9 ve 2070’de %62 oranında daralabileceği tespit edildi. Başta orman yangınları, yapılaşma ve kirlilik olmak üzere diğer tehditlerin, bu senaryonun gerçekleşme hızını ve boyutunu artıracağı düşünülüyor.
Modelleme çalışması, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü ile gerçekleştirildi. Çalışma, Akdeniz Koruma Derneği’nin (AKD) koruma ve farkındalık oluşturma planlarına da yön veriyor.
Derneğin bilim danışmanı ve Ege Üniversitesi Biyoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Kerim Çiçek, çalışmalarından elde ettikleri sonuçları şöyle anlattı:
“Yaptığımız gözlem ve çalışmalar neticesinde gelecek 50 yılda Marmaris semenderinin yaşam alanlarının büyük bir kısmının yoğun arazi kullanımı, dönüşümü ve iklim değişikliği nedenleri ile azalacağını öngörüyoruz. Bu nedenle türün yaşam alanlarının mevcut durumunun korunması ve küresel iklim değişikliğine karşı ulusal ve bölgesel önlemlerin alınması, Marmaris semenderinin varlığını sürdürmesi için önemli adımlardır.”
‘500 yılda 800’den fazla tür insan faaliyetleri nedeniyle yok oldu’
AKD Proje Yürütücüsü Dilara Arslan ise şunları söyledi:
Dünya Doğayı Koruma Birliği’nin yayınladığı rapora göre tüm dünyada son 500 yılda 800’den fazla tür yok oldu. Dünya üzerinde keşfedilen amfibi türlerinin ise % 42’si yani yaklaşık her iki kurbağa türünden birinin nesli tehdit altında. Bu türlerin yok olmasının pek çok nedeni var, ancak en temel nedeni insan faaliyetleri oluşturuyor. İklim değişikliğinin son yıllarda artan etkisi, yazık ki pek çok türün yaşamı için tehdit düzeyini arttırdı.”
Arslan, Marmaris semenderinin dünyanın yok olan türler listesine eklenmemesi için son üç yıldır Ege Üniversitesi, Tarım ve Orman Bakanlığı 4. Bölge Müdürlüğü, Doğa Koruma ve Milli Parklar Muğla Şube Müdürlüğü, Marmaris Milli Parklar Müdürlüğü ve Marmaris Belediyesi ile birlikte çalıştıklarını anlattı. Bu çalışmaların, semenderi Marmaris’in sığla ağacı gibi bayrak türlerinden biri haline getirdiğini vurgulayan Arslan, “Türün korunabilmesi için bireysel davranış değişiklikleri son derece önem taşıyor. Bunun için otlatma, arıcılık faaliyetleri yürütenler başta olmak üzere Marmaris ve civar köylerinde yaşayan Marmarislilerle birlikte hareket etmeyi önemsiyoruz” dedi.
‘Kırmızı liste’de yer alıyor
Marmaris Semenderi (Lyciasalamandra flavimembis), Dünya Doğayı Koruma Birliği’nin yayımladığı Kırmızı Liste‘de “Tehdit altında (EN)” kategorisinde yer alıyor. Kuyruklu kurbağalardan olan bu tür, kertenkeleler ile karıştırılıyor, ancak dış görünüşleri kertenkeleye benzemekle birlikte derilerinde pul ve plaklar bulunmuyor.
Akdeniz Koruma Derneği’nin, Rufford Vakfı’nın desteği ile hayata geçirdiği “Nesli Tehlike Altında Olan Marmaris Semenderinin İzlenmesi ve Popülasyon Dinamiklerinin Araştırılması Projesi”, türün önümüzdeki 50 yıldaki olası değişimini modelliyor.
