Lisa Song tarafından Inside Climate News’de yayınlanan yazıyı Yeşil Gazete gönüllü çevirmeni Yaren Köse‘nin çevirisiyle sunuyoruz.
***
Kaçak yapan bir doğal gaz birikim yatağı her hafta havaya binlerce ton metan püskürtmeye devam ederken, durum sağlık ve iklim konusunda endişeye yol açıyor.
Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Örgütü, gaz ve petrol endüstrisinin metan salımını kontrol altına alacak olan düzenlemeyi 2016 yılında çıkartacak. Uzun süredir beklenen düzenlemeler, karbondiyoksitten onlarca kat daha yüksek iklim değişikliği potansiyeli taşıyan metan gazının yarattığı iklim riski konusunda yıllarca süregelen aktivizm ve bilimsel çalışmalar sonucunda oluştu.
Ancak düzenlemeler yüksek olasılıkla Aliso Canyon, Kaliforniya’da yaşanan olaylar dizisinin gölgesinde kalacak, çünkü burada, bir doğal gaz birikim yatağı kaçak nedeniyle her hafta havaya binlerce ton metan püskürtmeye devam ediyor.
Kaçak, 23 Ekim’de tespit edildi. Los Angeles’ın Porter Ranch mahallesinin yüzlerce sakini baş ağrısı, mide bulantısı, burun kanaması ve diğer sağlık sorunları nedeniyle taşınmak zorunda kaldılar. Tesisi işleten şirket SoCal Gas, sorunu merkaptanların, yani kaçakları saptamak için önlem olarak doğal gaza eklenen koku verici maddelerin solunmasının yan etkilerine bağlıyor.
Ancak kuyunun yakınında yaşayanları temsil eden avukatlardan R. Rex Harris, hidrojen sülfit ve benzen gibi toksinlerin havada tespit edildiğini söyledi.
Bu kimyasallar kısa vadede ve uzun vadede kanser de dahil olmak üzere, ciddi sorunlara yol açabilir. Ancak bilim insanları bu karışımların halk sağlığına etkisinin aylar geçtikçe nasıl olacağı hakkında pek az bilgiye sahip.
Parris bazı mahalle sakinlerinin göz ve dişeti kanaması gibi daha ağır semptomları yaşadığını söyledi.
‘’Bu bir kaçak değildi, bir patlamaydı.’’ Ofisi, R. Rex Parris Hukuk Firması, binden fazla Porter Ranch sakinini temsil eden firmalar ortaklığının bir parçası olan Parris. ‘’Tüm kuyu patladı. Bu ülke tarihinde, nüfusu yoğun bir bölgede görülen en büyük kaçak.’’ diyor.
Kasım’da Kaliforniya’lı denetleyiciler yaptıkları ilk ölçümler sonucunda, tüm eyaletin metan ayak izinin dörtte bir oranında arttığını tahmin ediyor. Aralık ayında alınan ek veriler kaçağın hızının azaldığını ancak toplamda saatte 40 ila 64 ton metan saldığını gösteriyordu.
Rakamları karşılaştıracak olursak; yakın zamanda yayınlanan bir araştırmaya göre, ülkenin doğal gazının yüzde 7’sini üreten Teksas Barnett Shale arazisi, saatte ortalama 65 ton sızıntı yapıyor.
Yani Aliso Canyon kuyusu, tüm Barnett Shale’den yüzde 62 ila 98 daha fazla metan salımı yapmakta.
Doğal gaz endüstrisinde metan salımını çalışan Cincinnati Üniversitesi profesörü Amy Townsend-Small, kaçağın boyutunun endişe verici olduğunu söylüyor.
‘’Bu tek tek kuyularda salımın azaltılmasına çalışsak bile felaket boyutunda olayların (ki bu her şeyi değiştirebilir) yaşanacağının tam bir örneği’’ diye konuştu.
Kaçağı kapatmak için girişilen altı başarısız denemeden sonra, SoCal Gas bir tahliye kuyusu kazarak sorunu çözeceğini söyledi. Bu üç ila dört ay alan bir süreç. SoCal temsilcisi Trisha Muse, bir e posta aracılığıyla şirketin kuyuya sıvı pompalamak gibi farklı çözümleri de değerlendirdiğini söyledi.
Kaçak iki buçuk kilometrelik bir kuyudaki borudan kaynaklanıyor. Muse’un açıklamasına göre, teşhis testleri kaçağın yeryüzünden 150 metre kadar aşağıda, kuyunun sığ bölgesinde olduğunu gösteriyor.
Muse, ‘’Tahliye kuyuları petrol ve gaz kuyularını kapatmak için kanıtlanmış bir yöntem. Tahliye kuyusu kaçak yapan kuyuya eriştiğinde SoCal kaçağı tıkamak için içeri beton pompalayacak. Daha sonra bu kuyu bir daha kullanılmayacak.’’ dedi.
Yer altındaki kaçağı bulma ve kapatma süreci, 2010’da yaşanan ve Meksika Körfezi’ne aylarca petrol dökülmesine yol açan Deepwater Horizon olayı ile benzerlik gösteriyor.
Parris, bu sırada binlerce Porter Ranch sakininin ise evlerinden taşınamadığın söyledi. SoCal mahallelilerin otel odalarına yerleşmesi için peşin ödeme yapıyor olsa bile, özellikle çocuğu olan aileler için bu elverişsiz bir durum. Bu ailelerin bir daire ya da eve ihtiyacı var ve birçoğu zaten ödedikleri ev taksitlerinin üzerine bir de kira için peşin ödeme yapamaz durumda.
SoCal sözcüsü Melissa Bailey, etkilenen kişilerin geçici ev bulmak için şirkette görevli 15 taşınma sorumlularından destek alabileceğini söyledi. Gönderdiği elektronik postasında yazdığına göre, ”SoCal doğrudan ve yüzde yüz ödemesini yapacak.’’ ‘’Ancak bu süreç zaman alabilir.’’ Kendi evlerini bulmayı tercih eden ailelerin ise ‘’en kısa zamanda masraflarının karşılanacağını’’ söyledi.
Parris ve meslek arkadaşları SoCal’e karşı birçok dava açtı ve devlet de olası zararlar ve hava kalitesi verilerine dair ek araştırma yapıyor.
Güney Yakası Hava Kalite Yönetim Birimi medya ilişkileri sorumlusu Sam Atwood, Ekim sonu ile Aralık ortası arasında kirliliğe yol açan madde testi için yedi örnek aldıklarını söyledi. 3 Kasım’da alınmış olan örneklerden biri, Los Angeles şehir merkezinden görülen benzen seviyesinin üç ila beş katı kadar benzen gösteriyor. Atwood durumu izlemek için daha gelişmiş hava izleme donanımları edindiklerini söyledi.
Parris, daha önce böyle bir durumun yaşanmadığını söyledi; bu nedenle uzun dönemde sağlığa etkisinin ne olacağını ”kimse bilmiyor’’.
Yazının İngilizce Orjinali
Yazar: Lisa Song
Yeşil Gazete için çeviren: Yaren Köse
(Yeşil Gazete, Inside Climate News)