Yerküre sıcaklığında 2 ve 1.5 derecelik artış arasındaki 5 hayati fark

Megan Darby tarafından Climate Home‘da yayımlanan haberi Yeşil Gazete gönüllü çevirmeni Zeynep Ersoy‘un çevirisiyle sunuyoruz.

***

Araştırmacıların bulgularına göre, yarım derecenin bile deniz seviyesi, mahsul verimleri ve mercan resifleri üzerinde çok büyük etkisi var.

Yarım derece ne kadar fark yaratabilir?

Earth System Dynamics (Yer Sistem Dinamikleri) dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, yarım derece aslında çok fazla fark yaratabiliyor.

Geniş çaplı bir araştırmada, Avrupalı bilim insanları 2 derecelik ve 1.5 derecelik küresel ısınmanın etkilerini karşılaştırdılar.

2 derecelik ısınma uzun süredir iklim değişikliği için bir eşik değer olarak görünüyor. 1.5 derece ise Aralık ayında Paris’te hedeflenmesi gereken önemli sınır olarak kabul edildi.

Yarım derecenin getireceği 5 farka bakalım:

1. Deniz seviyesi

Okyanuslar ısınırken ve buzullar denizlere erirken, dalgalar yükseliyor. Bunun ne kadar hızlı olacağı hala belirsiz. Eğer sıcaklık, sanayi öncesi zamanlardan 2 derece fazla artarsa, araştırmacılar deniz seviyesi artışının 2100 yılında yarım metre olacağını tahmin ediyor. Sıcaklık artışı 1.5 derecede dengede kaldığı halde ise, deniz seviyesi artışının yaklaşık 10 cm olacağını öngörüyorlar.

Her iki şekilde de, bu artış durmayacak. Kutuplardaki buz tabakalarının yüzyıllarca su seviyelerini arttırması bekleniyor. Fakat, sera gazı emisyonlarında alınıcak sıkı önlemler, küçük adalar ve Şangay gibi kıyısal megaşehirlere biraz daha zaman kazandırabilir.

2. Kurak Akdeniz

Dünyanın bazı bölgeleri, özellikle sub-tropikal(dönencealtı) bölgeler gittikçe kuraklaşıyor.

Bu etkinin  en fazla hissedildiği yer Akdeniz bölgesi. 1.5 derecelik sıcaklık artışında tatlısu erişilebilirliğinin 20. yüzyil seviyelerine oranla %9 azalması bekleniyor. Bu azalmanın, sıcaklık artışı 2 derece olduğunda yaklaşık 2 katına (%17) çıktığı görülüyor.

3. Mısırda düşük verimlilik

İş mahsul verimliliğine gelince, bu durum artan karbondioksit seviyelerinin bitki büyümesine etkileri sebebiyle karmaşıklaşıyor. Yüksek enlemlerde, bazı bölgeler artan üretimden yarar bile sağlayabilir.  Fakat, dünyada mısırın %10’unu üreten Orta batı Amerika’da, verimliliğin 1.5 derecelik sıcaklık artışında %15.5, 2 derecelik sıcaklık artışında ise %37 düşeceği biliniyor. Batı Afrika ve Güneydoğu Asya’da da verimlilikte düşüşler bekleniyor.

4. Mercanların yok olması

Bu belki de farkın en çarpıcı olduğu durum. Mercan resifleri ve resiflerin desteklediği canlı ekosistemleri 1 derecelik sıcaklık artışıyla şimdiden stres altında.

Geçtiğimiz haftalarda, sualtı gözlemlerinin gösterdiği sonuçlara göre Avustralya’daki Büyük Mercan Resifi’nin %93’ü yok olmuş durumda. El Nino hava olayı halihazırda devam eden ısınma eğilimini daha da kötüleştirdi ve tarihteki en büyük üçüncü mercan resifi ölümüne neden olma yolunda.

Sıcaklıktaki 2 derecelik artış bu yüzyılın sonuna kadar tüm bu ekosistemleri yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bırakıyor. 1.5 derecelik sıcaklık artışı senaryosunda, bu yok oluş %70 ile sınırlı kalabiliyor. Bazı tropik resiflerin 1.5 derecelik sıcaklık artışı durumunda hayatta kalıp adapte olabileceği öngörülüyor.

5. Daha da sıcak Tropikler

Isınma her bölgede aynı hızda görülmüyor. Tropikler’de 2 derecelik sıcaklık artışının 1.5 derecelik artışa kıyasla % 50 daha uzun süren sıcak hava dalgalarına yol açacağı öngörülüyor.

 

Haberin İngilizce Orijinali

Yazı: Megan Darby

Yeşil Gazete için çeviri: Zeynep Ersoy

(Yeşil Gazete, Climate Home)