By 
“Rivayet o ki, Siyam (günümüzün Tayland’ı) kralı saray çevresinde iflas ettirmek istediklerine kutsal olarak kabul edilen beyaz fil hediye edermiş. Kimse kralın hediyesini geri çeviremezmiş tabii ki. Üstelik kutsal beyaz fillerin çalıştırılması da söz konusu bile değilmiş. Bir müddet sonra filin sahibi masrafların ağırlığı altında iflas edermiş.”
Dünyanın dört bir tarafında bu tür mega, çılgın, lüzumsuz ve dayatılmış projeler bulunuyor. Bunlara sahiplerini iflas ettirdiklerinden ötürü beyaz fil projeleri de denmesi bu yüzden.
Aşağıda bugün kullanılmadan bekleyen, ama maliyeti halka ve doğaya yüklenmiş bu tür projelerden bir öbek listeledik.
Tel Aviv Merkez Otogarı, bugün mezbele olmuş durumda.
Tel Aviv Merkez Otogarı
230 bin metrekarelik, sekiz katlı otogar 1993 yılında açılmış. Labirent gibi koridorlarından ötürü insanların ayağı kesilmiş, dükkanlar iflas etmiş. Bugün mezbele halinde uyuşturucu trafiğinin ve sarhoşların mekanı halinde duruyor.
Bükreş Parlamento Sarayı
360 bin metrekarelik yapı Romanya diktatörü Nikolay Çavuşevsku’nun ülkesine armağanı! Burayı inşa etmek için 40 bin kişi yerinden edilmiş, hastaneler, kiliseler ve dini binalar yıkılmış. Günümüzde %70’I boş olsa da ısıtma ve ışıklandırma için her yıl 6 milyon dolar harcıyor.
Montreal Olimpiyat Stadyumu
Montreal olimpiyatları için inşa edilmiş stadyum, bugün çatısındaki problemlerden ötürü kullanılamaz halde duruyor. Tasarımının karmaşıklığı ve gecikmeler olimpiyat bütçesini 1,2 milyar Kanada dolarına çıkarmış ve borç ancak 2006’da bitirilebilmiş.
Jantar Mantar neredeyse hiç kullanılamamış.
Jantar Mantar
1734’te Hindistan’da inşa edilmiş gözlem evi. Batlamyus’un küçük çaplı araçlarıyla yaptığı gözlemlerin doğru olmadığını iddia eden kral, dünyanın en büyük güneş saatini inşa ettirse de, büyüklük tam tersi hassasiyeti düşürmüş, çünkü araçlar büyüyünce eğrilmeye başlamışlar. Bugün kullanılamaz durumda.
Galiçya Kültür Merkezi
2011’de kısmen açılmış merkez, bir türlü istenilen sayıda misafir çekemediğinden ve çok yüksek işletim maliyetlerinden ötürü 2013’te terkedilmiş.
2350 mağazalı Çin AVM’si açıldığından bu yana boş.
Yeni Güney Çin AVM’si
10 milyar yoksul Çinli göçmen işçinin yaşadığı Dongguan şehrinde açılmış AVM’nin 2350 mağazası açılıştan bu yana geçen 17 yıla rağmen hala boş.
Ciudad Real Merkez Havaalanı
İspanya’daki havalanı 1.1 milyar avroya inşa edildikten üç yıl sonra kapanmak zorunda kalmış. Havaalanın ilk sahibi 300 milyon avroluk borçla iflas etmiş. Dört yıl aralıksız yapılan açık arttırmalarda alıcı çıkmayınca fiyatı 56 milyon avroya düşmüş.
1.1 milyar avroya inşa edien Ciudad Real Havalimanı üç yıl sonra kapanmak zorunda kalmış.
Nepido Şehri
Astrologların uyarılarıyla 2006 yılında Myanmar’ın yeni başkenti olarak ilan edilmiş. New York’un altı katı bir arazi üzerinde, 20 şeritli yollara sahip kentten kaçış devam ediyor. Hükümet bile bakanlık binalarını eski başkente taşımaya başlamış.
Ryugyong Oteli
Kuzey Kore’nin başkenti Pyonyang’da dünyaya gösteriş olsun diye inşa edilmiş 105 katlı bina dünyanın boş halde duran en yüksek binası ünvanına sahip. Yapımı 30 yıl sürmüş ve 750 milyon dolar harcanmış.
Yapımı 30 yıl süren Ryungyogn Oteli, boş halde duruyor.
Valensiya Sanat ve Bilim Kenti
Hedeflenen bütçenin 4 katına yani 1,5 milyar avroya mal olsa da çatısındaki çatlaklardan ötürü kullanılmaz halde öyle duruyor.
Ulusal Popüler Müzik Merkezi
Sheffield İngiltere de inşa edilen merkez 15 milyon pounda 1999’da bitmiş. Hayal edilen misafir sayısına ulaşılmayınca bir yıl sonra kapanmış. Bir üniversite, öğrenci merkezi yapmak için binayı 1,2 milyon pounda satın almış.
Valensiya’daki israf turlarına “utanç yürüyüşü” adı veriliyor ve çok sayıda turist katılıyor.
Valensiya’da ‘turistik’ israf turları
Yolsuzluğu arttıran ve kamu parasını heba eden projelere muhalefet eden Valensiyalı Miguel Angel Ferris Gil isimli kişi kentte israf turları düzenlemeye başlamış. Her Cumartesi kiraladığı otobüsle turistleri gezdiriyor. İlk durak, tüm bu israfın merkezi olarak gördüğü Valensiya Parlamentosu.
Valensiya Parlamentosu.
Daha sonra 1,5 milyar avroya inşa edilip boş duran bilim ve sanat merkezine, sonra da yarısı bitmiş halde duran futbol stadyumuna uğruyor tur. Bilet fiyatı 10 dolar olsa da 50 kişilik kontenjan her hafta hızla doluyormuş.
Comments