UNICEF: Bir milyar çocuk iklim krizi riskinin çok yüksek olduğu ülkelerde yaşıyor

Birleşmiş Milletler bünyesinde faaliyet gösteren UNICEF, ilk kez iklim krizi risklerinin çocuklar açısından ne anlama geldiğini ve nasıl etkilediğini inceleyen bir rapor yayınladı.

“İklim Krizi Çocuk Hakları Krizidir: Çocukların İklim Riski Endeksine Giriş” isimli rapora göre Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Nijerya, Gine ve Gine-Bissau’da yaşayan gençler iklim değişikliğine karşı daha fazla risk altında.

Bir milyar çocuk yüksek risk altında

Fridays for Future iş birliği içerisinde yapılan araştırmaya göre dünyada yaşayan 2,2 milyar çocuğun yaklaşık 1 milyarı iklim krizi riskinin “son derece yüksek” olduğu 33 ülkeden birinde yaşıyor.

Bu çocuklar su, suya erişim, sağlık ve eğitim gibi yetersiz temel hizmetler nedeniyle birden fazla iklim ve çevresel şok ile karşı karşıya. Krizden etkilenen çocukların sayısının verildiği rapora göre bu sayıların iklim değişikliğinin etkileri arttıkça daha da kötüleşmesi oldukça muhtemel.

‘Tablo hayal edilemez derecede korkunç’

UNICEF İcra Direktörü Henrietta Fore, “İlk kez, çocukların iklim değişikliğine karşı nerede ve nasıl savunmasız olduğuna dair eksiksiz bir resme sahibiz ve bu tablo neredeyse hayal edilemez derecede korkunç” ifadelerini kullandı. Çocukların İklim Riski Endeksi’ne göre:

• 240 milyon çocuk yüksek oranda kıyı seline maruz kalıyor.
• 330 milyon çocuk nehir taşkınlarına yüksek oranda maruz kalıyor.
• 400 milyon çocuk yüksek oranda siklonlara maruz kalıyor.
• 600 milyon çocuk vektörle bulaşan hastalıklara yüksek oranda maruz kalıyor.
• 815 milyon çocuk kurşun kirliliğine yüksek oranda maruz kalıyor.
• 820 milyon çocuk yüksek oranda sıcak dalgalarına maruz kalıyor.
• 920 milyon çocuk yüksek oranda su kıtlığına maruz kalıyor.
• 1 milyar çocuk son derece yüksek düzeyde hava kirliliğine maruz kalıyor.

Çocukların üçte biri dört riski birden yaşıyor

Dünyadaki hemen hemen her çocuk bu iklim ve çevresel tehlikelerden en az birinden dolayı risk altındayken, veriler birçok ülkedeki çocukların birden çok tehdit ile karşı karşıya olduğunu ortaya koyuyor.

Tahminen 850 milyon çocuk (dünya çapında her üç çocuktan biri) iklim ve çevresel şokların en az dördünün çakıştığı bölgelerde yaşıyor. 330 milyon kadar çocuk (her yedi çocuktan biri) en az beş büyük şoktan etkilenen bölgelerde yaşıyor.

İklim adaletsizliğini ortaya koyuyor

Rapor aynı zamanda iklim adaletsizliğini de gözler önüne seriyor. İklim krizinin etkilerinin en çok hissedildiği 33 ülkenin krize neden olan sera gazı emisyonlarına katkısı yalnızca yüzde 9.

En yüksek 10 emisyon salan ülke toplu olarak küresel emisyonların yaklaşık yüzde 70’ini oluşturuyor. Bu ülkelerden sadece biri endekste ‘son derece yüksek riskli’ olarak yer alıyor.

Fore yaptığı açıklamada “İklim değişikliği son derece adaletsizdir. Artan küresel sıcaklıklardan hiçbir çocuk sorumlu olmasa da en yüksek maliyeti onlar ödeyecek. En az sorumlu ülkelerden gelen çocuklar en çok acıyı çekecek” ifadelerini kullandı.

Thunberg: Gereken aciliyetle hareket etmeliyiz

Sera gazı emisyonlarını azaltmak için gereken acil eylem olmadan, en çok acıyı çocuklar çekmeye devam edecek. Yetişkinlerle karşılaştırıldığında, çocuklar vücut ağırlıklarının birimi başına daha fazla yiyeceğe ve suya ihtiyaç duyarlar, aşırı hava olaylarına daha az dayanabilirler ve diğer faktörlerin yanı sıra toksik kimyasallara, sıcaklık değişimlerine ve hastalıklara karşı daha hassaslar.

Fridays for Future’dan İsveçli iklim aktivisti Greta Thunberg yazdığı önsözde, “Nerede durduğumuzu kabul etmeli, iklim değişikliğini olduğu gibi ele almalı ve günümüz çocuklarına yaşanabilir bir gezegen miras bırakmak için gereken aciliyetle hareket etmeliyiz” ifadelerini kullandı.

Ne yapılması lazım?

UNICEF yazdığı raporda hükümetlere, işlere ve ilgili aktörlere şu çağrılarda bulunuyor:

• Çocuklara yönelik temel hizmetlerde iklim uyumu ve dayanıklılık yatırımlarını artırın. Çocukları, toplulukları ve en savunmasız olanları halihazırda değişen iklimin en kötü etkilerinden korumak için su, sanitasyon ve hijyen sistemleri, sağlık ve eğitim hizmetleri dahil olmak üzere kritik hizmetler uyarlanmalıdır.
• Sera gazı emisyonlarını azaltın. İklim krizinin en kötü etkilerini önlemek için kapsamlı ve acil eylem gerekiyor. Ülkeler, ısınmayı 1,5 santigrat dereceden fazla tutmamak için 2030 yılına kadar emisyonlarını en az yüzde 45 (2010 seviyelerine kıyasla) azaltmalıdır.
• Çocuklara iklim değişikliğine uyum sağlamaları ve iklim değişikliğinin etkilerine hazırlanmaları için kritik olan iklim eğitimi ve yeşil becerileri sağlayın.
• COP26 da dahil olmak üzere tüm ulusal, bölgesel ve uluslararası iklim müzakerelerine ve kararlarına gençleri dahil edin. Çocuklar ve gençler, iklimle ilgili tüm karar alma süreçlerine dahil edilmeli.
• Gelecek nesillerin iklim krizini ele alma ve yanıt verme kapasitesinden ödün verilmemesi için Covid-19 pandemisinden kurtulmanın yeşil, düşük karbonlu ve kapsayıcı olduğundan emin olun.