Türkiye, hak ihlalleri nedeniyle çalışanlar için en kötü 10 ülke arasında

Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu‘nun (ITUC) 148 ülkeyi kapsayan Küresel Haklar Endeksi raporuna göre Türkiye, son iki yılda olduğu gibi, 2023 yılında da “çalışanlar için en kötü 10 ülke” arasında gösterildi.

Raporda, “işçilerin özgürlükleri ve hakları acımasızca saldırıya uğramaya devam etti, polis protestoları bastırdı ve sendika liderleri keyfi olarak tutuklandı” denildi.

Türkiye, Küresel Haklar Endeksi’nde “işçi haklarının garanti altında olmadığı” anlamına gelen beşinci grupta yer aldı.

Endekste “Çalışanlar için en kötü 10 ülke” şu şekilde sıralandı: Bangladeş, Belarus, Ekvador, Mısır, Esvatini, Guatemala, Myanmar, Filipinler, Tunus ve Türkiye. Türkiye, son iki yıl da bu kategoride gösterilmişti.

euronews‘ün aktardığına göre raporda, Türkiye’de işverenlerin “örgütlenmeye çalışan işçileri metodik olarak işten çıkardığı” kaydedildi.

‣ ‘İşçi hakları çöküyor, Türkiye en kötü 10 ülke arasında’

‘Yolsuzluğu protesto eden işçiler gözaltına alındı’

Raporda 26 Şubat 2023’te “yolsuzluğu protesto edenlerin” gözaltına alındığı ifade edildi.

İstanbul‘da düzenlenen protesto sırasında gözaltına alınanlar arasında Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Sekreter Yardımcısı Fahrettin Engin Erdoğan, sendika liderleri ve üyeleri olduğu belirtildi.

Raporda, “Protesto, DİSK ve Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) tarafından, ülkedeki son depremin mağdurlarına yardım çabalarını engelleyen yolsuzluk raporları üzerine düzenlendi” denildi.

“Devlet suçları için bağımsız soruşturma” isteyen ve gözaltına alınan 100’den fazla kişi arasında her iki sendika üyelerinin bulunduğu kaydedildi.

‣ ‘Bu ürünleri üreten kadın işçiler haklarını aradıkları için işten atıldı’

Şebnem Korur Fincancı davası

Raporda, geçen yıl Türk Tabipleri Birliği (TTB) Başkanı Şebnem Korur Fincancı‘nın hapis cezası alması da yer aldı.

Fincancı’nın “Türkiye’nin Irak‘taki askeri operasyonları sırasında kimyasal gaz kullandığı iddialarına ilişkin medyada yer alan yorumları ve bağımsız soruşturma çağrısı nedeniyle” hapsedildiği; duruşmaya gözlemci olarak katılmaya çalışan beş KESK üyesinin tutuklandığı ve daha sonra serbest bırakıldığı” belirtildi.

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı‘nın Fincancı’nın görevinden uzaklaştırılmasını talep ettiği hatırlatılan belgede, “Görevden uzaklaştırma, sendikaların kendi faaliyetlerini ve yapılarını örgütleme özgürlüğüne açık ve kabul edilemez bir müdahale olacaktır” denildi.

Raporda Fincancı’ya ilişkin şu ifadelere yer verildi:

İşkence karşıtı çalışmalarda onlarca yıllık deneyime sahip bir adli tıp uzmanı. Aktivizmi nedeniyle birçok kez takibata uğradı ve 2016’da bir basın özgürlüğü kampanyasına destek verdiği için tutuklandı.

“Örgüt propagandası yapmak” suçundan 2 yıl 8 ay 15 gün hapis cezasına çarptırılan Fincancı 2023’ün ocak ayında tahliye edildi.

‣ Türkiye dahil 24 ülkede işçiye hak garantisi yok

‘Hukukun üstünlüğü ilkesi yok’

ITUC’nin geleneksel yıllık raporu, 148 ülkede işçi hakları ve çalışma hayatına dair uygulamalara bakılarak hazırlanıyor.

Endeks, ülkeleri 1, 2, 3, 4, 5 ve 5+ şeklinde gruplara ayırıyor. İşçi hakları açısından en iyi grup 1 iken, en kötü grup 5 numara.

5+ ise “hukukun üstünlüğü ilkesi bulunmadığından işçi haklarının güvence altına alınamadığı” ülkeleri gösteriyor. Raporda bu ülkeler arasında Afganistan, Somali, Suriye, Güney Sudan, Suriye, Yemen, Filistin, Burundi, Orta Afrika Cumhuriyeti, Haiti, Libya ve Myanmar bulunuyor.

Endekste, 4’üncü grup “hakların sistematik ihlalini”; 3’üncü grup “hakların düzenli ihlalini”, 2’inci grup “hakların ihlalinin tekrar edilmesini” ifade ediyor.

Raporda “ara sıra hak ihlallerinin yaşandığı” 1’inci grupta, Almanya, Avusturya, Danimarka, Finlandiya, İzlanda, İrlanda, İtalya, Norveç, İsveç sıralanıyor.