Bulgaristan’dan Akkuyu için örnek gelişme: Belene iptal edilebilir

Bulgaristan Romanya sınırı yakınlarında yapılması planlanan Belene nükleer santral projesinin iptal edilebileceğini açıkladı. Başbakan Boiko Borisov daha önce Rus devlet şirketi Atomstoyeskport tarafından yapılacağı açıklanan 2000 MW kapasiteli Belene nükleer santralının yapımından Batılı yatırımcılar ilgilenmediği takdirde vazgeçileceğini söyledi. Belene’de Akkuyu için teklif edilen ve henüz çalışır bir tesiste test edilmemiş VVER 1200 reaktörlerinin alt modeli VVER 1000’lerin bir varyantı olan AES 92 tasarımı kullanılacaktı.

Belene projesinin finansmanı konusunda Rusya ile Bulgaristan hükümeti uzun müddettir ihtilaf halindeydi ve tahkime gitmek üzereydiler. Enerji projelerinin yavaş ilerliyor olması üzerine bugün, Bulgaristan’da enerji bakanı değiştmişti. Böylece, nükleer santral projesinin iptal edilebileceği açıklaması, eski müsteşar, yeni bakan Delyan Dobrev’un göreve gelmesiyle ilk icraatlarından biri oldu.

Avrupa Birliği ve ABD ülkenin Rusya’ya bağımlılığını artıracağı gerekçesiyle bu projeye soğuk bakıyorlardı. Geçen yılki Fukuşima nükleer kazasının ardından ülkedeki nükleer karşıtı hareketin baskısı da artmıştı.

Belene’yi yapacak firma Türkiye’de de hükümetin Akkuyu nükleer santralı için anlaştığı aynı Rus devlet şirketiydi. Rus devlet şirketi Rosatom ve onun uluslararası şirketi Atomstoyeskport ile bunlar için imalat yapan ZiO-Podolsk şirketi hakkında geçtiğimiz ay Rusya federal savcılığınca büyük bir soruşturma açılmış, Akkuyu’yu yürüten Atomstoyeskport’un Hindistan, Çin, Bulgaristanve İran’daki projelerinde standartları tutturmayan parçalar kullanıldığı, skandalın Rusya’daki tüm reaktörleri etkileyebilecek bir boyutta olduğu anlaşılmıştı. Belene’nin iptalinin bu gelişmelerin de sadece birkaç hafta ardından gelmesi dikkat çekici. Bulgaristan’ın kararı Akkuyu projesine de etki edebilir.

(Yeşil Gazete, Reuters, businessweek, Bellona)