Sıcaklıklar 40C’yi geçecek: Sıcak dalgalarında sağlıklı kalabilmenin, rahat uyumanın yolları
Meteoroloji Genel Müdürlüğü‘nün verilerine göre, hava sıcaklıkları yurt genelinde 6 ila 10 derece yükselecek. Mevsim normallerinin üzerinde seyredecek sıcaklıklar Urfa, Mardin ve Adana’da 40 derecenin üstüne çıkacak. Marmara ve Ege bölgeleri için ise toz taşınımı uyarısı var.
Özellikle güney iç ve batı kesimlerde mevsim normallerinin 6-10, Karadeniz kıyı kesimlerindeyse mevsim normallerinin 3-6 derece üzerine çıkacak olan sıcaklıkların 40 dereceyi aştığı bölgeler, Güneydoğu Anadolu, Akdeniz ve İç Ege. Urfa ve Mardin’de 41-42, Adana’dan 40 derecenin üzerinde olacak sıcaklıklar, Marmara ve İç Anadolu‘da da 30 derecenin üzerinde kaydediliyor.
Ülkenin büyük bölümünde, perşembeye kadar yağış beklenmiyor. Salı günü kıyı Ege’de, çarşamba günüyse Marmara’nın güneyi ve Ege bölgesinde toz taşınımı olacak.
Sıcak günler bitti, çok daha sıcakları kapıda
Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi’nin (ECMWF) sezonluk tahminlerini değerlendiren İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Meteoroloji Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Barış Önol ise bugünden itibaren sıcak dalgası içinde olduğumuzu belirterek, “Haziran ayının ilk haftası ve 40 dereceyi aşan sıcaklıklar. Sıcak günler bitti, çok daha sıcak günler kapıda” dedi.
Sıcaklık tahminleri gösteren grafikleri de paylaşan Prof. Dr. Önol, şu uyarıda bulundu:
“Bugünden itibaren sıcak dalgası içindeyiz. Pazartesi ve salı günleri sıcaklıklar daha da yükselecek. Grafikler tahmin için ürettiğimiz simülasyonlardan, günlük maksimum sıcaklıklar. Haziran ayının ilk haftası ve 40 dereceyi aşan sıcaklıklar. Sıcak günler bitti, çok daha sıcak günler kapıda. Kıpkırmızı gezegen.”
Önol, Türkiye’nin son 74 yıllık sıcaklık değişimine ilişkin grafiği de paylaştı: 2023 Dünya ölçüm tarihinin en sıcak yılıyken ülke sıralamamızda 3. oldu! Artık çok daha sıcak yıllarlara doğru ilerliyoruz. İnsan kaynaklı #iklimdeğişikliği ve iklimin doğal değişkenliği ise farklı hikayeler!”
Sıcak dalgası: İklim afeti
Sıcak dalgası, bir iklim afeti. Diğer afetlere benzeyen yanı belirli bir coğrafyayı, kenti veya bölgeyi etkiliyor olmasıyken farklı yanı önceden tahmin edilmesinin mümkün olması ve bu sayede de birtakım önlemler alınabilmesi.
Ancak sıcak dalgasının bir afet olarak algılanması deprem ve sel gibi diğer iklim afetlerine kıyasla çok daha zor oluyor, çünkü gözle görülen ani bir oluşumdan, bir etkiden ziyade; sinsice ortaya çıkan sessiz bir etki yaratıyor.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü Araştırma Dairesi tarafından yapılan bir araştırma Türkiye’de 1971 ile 2016 yılları arasındaki sıcak dalgası sayısının ve şiddetinin sera gazı emisyonlarına bağlı olarak arttığını ortaya koyuyor.
2013 ile 2098 yılları arasında sıcak dalgası yaşanacak gün sayısına dair tahminlerde bulunulan araştırmada sera gazı emisyonlarının orta derecede azaltıldığı senaryoda yılda ortalama 42 gün, şu anki hızında ise 78 gün artış gözleneceği belirtiliyor.
Organların iflasına ve ölüme yol açabiliyor
Çoğu zaman etkisi hafife alınan ani sıcaklık artışları ise düşünüldüğünden daha tehlikeli. Uzmanlar bu durumun organların iflasına hatta ölüme yol açabileceği konusunda uyarıda bulunuyor.
Örneğin, Hindistan’da seçimlerin yapıldığı dönemde, sıcaklıkların 50 dereceye ulaştığı sadece bir günde 33 seçim görevlisi yaşamını yitirdi.
Özellikle kronik hastalığı olan kişiler ve yüksek yaş grubundaki kişilerle çocuklar için yüksek sıcaklıklar büyük tehlike yaratıyor.
Nasıl korunacağız?
Uzmanlar sıcaklardan korunma yollarıyla ilgili şunları öneriyor:
Dışarıya çıkmayın
Sıcaklardan korunmanın en etkili yolu aynı koronavirüs salgınında olduğu gibi evde kalmak. Uzmanlar özellikle güneşin en etkili olduğu 11.00 ve 16.00 saatleri arasında dışarıya çıkılmaması gerektiğini tavsiye ediyor.
Kapalı mekanların ise sıklıkla havalandırılması ve kişinin bol oksijen almaya özen göstermesi gerekiyor.
Bol Su için, mümkünse alkol almayın
Düzenli sıvı almak da vücut ısısının dışarıya atılması için gerekli diğer önlemler arasında. Sıvıdan kasıt ise su ve mineralli içecekler.
Serinlemek için alkollü ve şekerli içeceklerin kullanılması ilk başta serinleme hissi verse de vücudun su kaybını artırdığı için sıcaklığın etkisini daha çok hissetmesine neden oluyor. Yani mümkünse bu tarz içeceklerin tüketiminin havanın daha serin olduğu akşam saatlerine saklanması gerekiyor.
Yağlı yiyeceklerden ve tuzdan kaçının
Benzer şekilde vücutta suyun tutulmasına sebep olan tuzun kullanımının da azaltmakta fayda var. Bunun yanında yağlı ve ağır yemeklerin tüketilmesinin de en aza indirilmesi gerekiyor. Bunun yerine sebze, meyve ve bol sulu gıdalar tercih edilebilir.
Kıyafetlere dikkat
Açık renkli, ince ve bol kıyafetleri vücudu saran dar, kalın ve koyu renkli kıyafetlere tercih edin.
Dışarı çıkmak durumunda kalırsanız kenarları olan bir şapka veya şemsiye kullanarak başınıza güneş geçmesinin önüne geçebilirsiniz.
Klima yerine fan tercih edin
Klima yerine fan kullanımını tercih edebilirsiniz. Fanın serinliği yeterli gelmezse önüne buz dolu sığ bir kap yerleştirin, ardından fanı açın. Böylece fanın esintisi bir sis bulutu yaratarak sizi serinletebilir.
Klima kullanımının azaltılması hem kapalı mekanın havalandırılmasında yaşanacak sıkıntı nedeniyle koronavirüs salgınından korunmanızı sağlayacak hem de gereksiz enerji tüketiminden veya klima çarpması gibi sağlık sorunlarından sizi koruyacaktır.
Sıcaklıklarda uyuma konusunda sıkıntı çekiyorsanız da sıcak sırasında uyku kalitenizi artıracak 40 ipucunu paylaştığımız haberimize göz atabilirsiniz.
Doktora gitmekten çekinmeyin
Eğer sıcaklık çarpması ve bitkinlik hissederseniz doktora gitmekten çekinmeyin. Eğer alınan önlemlere rağmen bir değişiklik yaşanmazsa erken bir müdahale sağlığı korumak için önemli.
Hayvan dostlarımız için Dışarıya su kabı bırakın
Yüksek sıcaklıklar yalnızca insanları değil evimizi ve mahallemizi paylaştığımız hayvanları da etkiliyor.
Kendimiz için aldığımız önlemleri onlar için de almamız gerekiyor. Evcil dostlarımızı sabah erken veya akşam saatlerinde sokakta gezdirmeye çıkarmak önlemlerin ilk sırasında yer alıyor. Sularını taze tutarak düzenli su almalarını sağlayın.
Dışarıdaki dostlarımız için ise evinizin dışına su ve mama kabı koymayı unutmayın.