SANKO’nun JES kuyuları projesi iptal edildi: Hukuka uygun değil

MANİSA – SANKO A.Ş’nin Salihli’de açmak istediği 17 jeotermal enerji santrali (JES) kuyusuna açılan davada karar yurttaşın lehine çıktı; proje iptal edildi. Davaya ilişkin açıklamada bulunan dosyanın avukatı Yıldıray Çıvgın, “Bu davanın kazanılması, hem ilçemizin geleceği açısından hem de müvekkillerimizin haklılığını göstermesi açısında oldukça büyük bir hukuki kazanımdır. Umarım bu dava, bir nebze olsun sermaye şirketlerini ilçemizden uzaklaştırır. Şimdi mücadelemizi büyütme zamanı” dedi.

Mahkemenin verdiği kararda şu ifadeler kullanıldı:

• “Manisa ili, Salihli ilçesi, Yılmaz, Keli, Atatürk, Çavlu, Beşeylül, Hasalan, Süleymaniye ve Pazarköy mahalleleri mevkiinde 17 adet noktada Sanko Enerji San. ve Tic. A.Ş. tarafından yapılması planlanan jeotermal kaynak arama sondaj faaliyeti projesinin; proje tanıtım dosyasının ilgili mevzuatlara göre hazırlanması, tesiste, yönetmeliklerde yer alan zorunlu önlemlerin uygulanması ile toz emisyonu ve gürültü düzeyinin çevre üzerindeki etkilerinin yönetmelik kapsamında kabul edilebilir düzeyde kalacağının öngörülmesi,
• PTD raporu ve eklerinde açıklanan jeolojik ve hidrojeolojik özelliklerin saha gerçekleriyle uyumlu olması açısından ÇED mevzuatı yönünden uygunsuzluk içermemekte ise de, söz konusu projenin çevresel etkilerinin ve bu etkilerin en aza indirilmesi konularının jeolojik ve hidrojeolojik yönlerden yeterli olmadığı,
• Sondajlar için yer seçimi, kuyu teçhiz planları, jeotermal akışkanın kimyasal özellikleri, akış testleri ve çevresel etkileri gibi konuların yeterli düzeyde açıklanmadığı,
• Yüzey ve yeraltı suları ile tarımsal toprakların kirletilme potansiyeli mevcut olduğu,
• Gediz Havzasının mevcut durumu nedeniyle bu havzada gerçekleştirilecek jeotermal enerji projelerinin çevre dengesini bozabilecek nitelikte olması,
• PTD raporunda alanda yapılması gerekli jeofizik çalışmalar bulunmadığı,
• Yapılması planlanan sondaj faaliyetinin kesilecek birimler birimler içindeki sorunlarının belirlenememesinden dolayı,
• Yeryüzü ve yeraltı suları ile toprak açısından olumsuzluklar oluşturacağı,
• bitki örtüsüne, canlılar ve tarım sektörüne potansiyel olumsuz etkilerinin olacağı,
• Mutlak tarım arazisi vasfındaki alanların tarım dışı amaçla kullanılabilmesi için toprak koruma projesinin bulunması gerekli iken proje tanıtım dosyasında bu yönde bir çalışmanın olmadığı hususları göz önünde bulundurulduğunda,
• Manisa ili, Salihli ilçesi, Yılmaz. Keli, Atatürk, Çavlu, Beşeylül, Hasalan, Süleymaniye ve Pazarköy Mahalleleri mevkiinde Sanko Enerji San. ve Tic. A.Ş. tarafından yapılması planlanan jeotermal kaynak arama sondaj faaliyeti projesi ile ilgili olarak Manisa Valiliği tarafından verilen 23.12.2022 tarih ve E-2022582 karar sayılı ‘Çevresel etki değerlendirmesi gerekli değildir’ kararında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.”

SANKO A.Ş’nin Salihli’de yapmak istediği 17 adet JES kuyusu hakkında daha önce yürütmeyi durdurma kararı verilmişti. 

Ne olmuştu?

SANKO A.Ş. şirketinin Salihli’de açmak istediği 17 adet jeotermal santral (JES) kuyusu için Valilik tarafından verilen ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Gerekli Değildir’ kararına karşı vatandaşlarca ve Salihli Çevre Derneği’nce iptal davası açılmıştı.

İptal davasında 12 Haziran 2023 tarihinde mahkeme heyeti ve bilirkişilerce keşif yapılmıştı.

ÇED Raporu’nda bulunmayan iki farklı yerde çoktan JES kuyusu çalışması başladığı görülmüştü.

Yapılan keşif sırasında, raporda bulunan iki kuyunun yerinin değiştirildiği, bu yer değişikliğinin ÇED raporunda ve mahkemeye sunulan belgeler arasında bulunmadığı ve ayrıca değişikliğe ilişkin resmi makamlarca herhangi bir ilanın yapılmadığı tespit edilmişti.

Bu iki noktada SANKO şirketi tarafından JES kuyusu çalışmalarının başladığı, kuyuların açıldığı da tespit edilmişti.

Davacı vatandaşların ve Salihli Çevre Derneği’nin avukatı Yıldıray Çıvgın şunları söylemişti:

“Keşfe gittiğimizde, davamıza konu edilen raporda hiçbir şekilde bulunan iki yerde yeni kuyu çalışması yapıldığını öğrendik. Bu iki yeni yer için hiçbir şekilde ilan yapılmadığı gibi mahkeme heyeti de keşiften önce bu yerler hakkında bilgilendirilmemiş. Üstelik ÇED raporuna konu edilen yerlerde kuyu çalışmalarına başlanmamışken, mahkemeye ve vatandaşlara bildirilmeyen yeni iki yerde kuyu çalışmaları çoktan başlamış. Bunun nasıl yapıldığını sorduğumuzda Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünden olur alarak yaptıklarını bildirdiler. Bu, kabul edilebilir bir durum değildir. Bu şekilde hem halkın dava açma hakkını fiilen engelledikleri gibi, doğaya zararı bulunan faaliyetlerinin mahkemece denetimini de engellemektedirler. Bu, bölge halkını ve mahkemeyi yok saymaktadır. Bu duruma ilişkin gerekli tüm yasal yollara başvuracağız. Davamızı ve Salihli’nin güzide doğasını korumak için mücadeleye devam edeceğiz.”

SANKO şirketi ve Manisa İl Çevre Müdürlüğü hakkında çevreyi kasten kirletme ve kamu görevini ihmal suçlarından Salihli Cumhuriyet Başsavcılığı‘na suç duyurusu yapılmıştı.