Pamuk üretiminde hızlı düşüş: Çiftçi pamuktan uzaklaşıyor

Pamuk üretiminde son yılların en hızlı düşüşü yaşanıyor. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın 2010 verilerine göre Türkiye’de pamuk üretimi 2006 yılında 849 bin tondan, 2010 yılında 488 bin tona düştü. Bu durumun nedenlerini TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Denizli Şubesi Başkanı İbrahim Gür’e sorduk.

İbrahim Gür pamuk rekoltesindeki düşüşü desteklenmeyen tarım üreticilerinin hızla üretim süreçlerinden uzaklaşmasına bağlıyor. İbrahim Gür pamuk üretiminde düşüşün nedenlerini şöyle açıklıyor:

“1980’den sonra izlenen ve AKP iktidarında ABD ve AB’nin dayatmaları adeta emir kabul edilerek harfiyen yerine getirilen uygulamalar sonucunda, başta tarım sektörü olmak üzere tüm yaşamsal alanlarımız küresel şirketlerin ve yerli uzantılarının çıkar ve beklentilerine uygun olarak biçimlendirildi. Bunun sonucunda kendi ülkemizde rahatlıkla yetiştirdiğimiz birçok tarımsal üründe ve bunların girdilerinde dışa bağımlı hale getirildik. Desteklenmeyen ve girdi fiyatları yüksek olduğu için para kazanamayan üreticilerimiz üretim süreçlerinden hızla uzaklaştı. Çiftçimiz zaten örgütsüz… Mevcut örgütler de işlevsiz ya da siyasi iktidara bağımlı… Devlet müdahalesi yok… Bu halde, serbest piyasa düzeninde, küresel şirketlerin ve onların yerli uzantılarının karşısında çaresiz bırakıldılar.

Tarıma ayrılan kaynaklar sürekli kısıtlanıyor, kendi üreticimizden esirgediğimiz kaynaklar ithalat yoluyla ABD ve AB çiftçisine aktarılıyor. Gelinen noktada Türkiye tarımda küresel şirketlerin açık pazarı haline dönüştürüldü ve onların çıkarlarına uygun bir işleve sahip oldu. Sorunların temel kaynağı ülkemizi tek yanlı ipoteğe bağımlı kılan bu işbirlikçi politikalardır.”

“Oyunun kurallarını koyanlar hep kazanıyor”

Bir yandan da son yıllarda ülkemize ithal edilmeye başlanan ABD pamuğuna uygulanan iki yıl ödemesiz düşük faizli kredilerin, Türkiyeli üreticinin ölüm ilanı olduğu yorumları yapılıyor. Bu konudaki görüşünü sorduğumuz İbrahim Gür de aynı fikirde:

“Evet, bugün dünyanın en pahalı mazotunu, gübre ve ilaçlarını kullanmak zorunda bırakılan, her türlü destekten uzak çiftçilerimiz yüksek maliyetlerle üretim yapıyorlar. Ülkemizde dekar başına 400-450 kg pamuk alınırken, bugün dekar başına 300-350 kg pamuk alan ABD’den ve Yunanistan’dan pamuk ithal ediliyorsa, gelinen noktanın sorgulanması gerekir. Oyununun kurallarını koyanların hep kazandığı bu durum sürdükçe, bizim gibi oyuncular sürekli kaybedecek. Çözüm oyunun kurallarını değiştirmektir. Kaynakların üreten ve ürettiğini hakça paylaşan, ülkemizin çıkarlarına uygun üretim, yatırım ve istihdamı hedefleyen bir anlayışla harekete geçirilmesi öncelikli tutum olmalıdır.”

“Üretici pamuk üretim kültürüne de yabancılaştı”

İbrahim Gür’e, dünya piyasalarındaki dalgalanmalara karşı örneğin Çin’in çok çabuk tedbir alıp, uygulamalarında esnek davranmasına rağmen, Türkiye hükümetinin hep geç mi kaldığını soruyoruz:

“Evet, bundan 8-10 yıl önce Denizli’de pamuk ekim alanı 240 bin dekar civarındaydı. Her geçen yıl azalarak bugün 22 bin dekara kadar düştü. Bugün için bir çok üreticimiz pamuk üretim kültürüne de yabancılaştı ve son yıllardaki fiyat artışına rağmen pamuk ekiminden uzak duruyorlar. Dünün pamuk ekim alanları bugün başta meyvecilik olmak üzere başka ürün deseni ile kaplandı.”

Haber: Aytaç Timur – Yeşil Gazete