Okyanuslardaki mikroplastikler yeni bir salgına yol açabilir

Yeni yapılan bir araştırma okyanuslardaki artan mikroplastik kirliliğin gıda zincirine katıldığını ve bu durumun ilerleyen zamanlarda yeni tip koronavirüs benzeri yeni bir salgına yol açabileceğini ortaya koydu.

Birleşik Krallık’ta yer alan Exeter Üniversitesi Küresel Sistemler Enstitüsü tarafından yapılan araştırmada, okyanus ve denizlerdeki plastik atıkların yüzeyindeki patojen (virüs ve bakteriler) varlığının her geçen gün arttığı belirtildi.

Milyonlarca ton mikroplastik okyanuslarda

NTV’nin aktardığına göre çapı 5 milimetreden küçük olan plastik parçacıklar deniz ve okyanuslara endüstriyel atıklar, tekstil lifleri ve kozmetik ürünlerin taşınmasıyla ulaşıyor ve her yıl yaklaşık milyonlarca ton mikroplastik okyanuslara taşınıyor.

Diğer taraftan, Arktik ve Alp toprakları da dahi olmak üzere okyanusların en derin kısımlarına kadar tüm gezegeni kirleten mikroplastikler nedeniyle her yıl milyonlarca deniz canlısı ölüyor.

Uzmanlar, önlem alınmadığı takdirde 2100 yılına kadar deniz ve okyanus canlılarının yüzde 80 azalacağını öngörüyor. Bununla birlikte buzullar ve karla kaplı alanlarda biriken mikroplastiğin ise Güneş’in ısısını absorbe etmesiyle kutuplardaki erimeyi artırıyor.

Zararlı mikroplar barındırıyor

Diğer yandan, mikroplastiğin biyoçeşitliliği yok etmesinin doğal bir sonucu olarak salgın hastalıklar görülme olasılığı artıyor. Parçacıklar toksik kimya-sallar ve zararlı mikroplar barındırıyor ve bunları yutan deniz canlılarını tü-keten insanlarda çeşitli hastalıklar görülüyor. Bunun yanı sıra, mikroplastik-ler insan ve hayvanlardaki çeşitli virüs ve bakterilerin yeni alanlara yayılma-sına da olanak sağlıyor.

Midye ve istiridyeler plastiği tüketiyor

Bilim insanlarının yaptığı çalışmada, bu ultra küçük plastik parçacıkların, yüzeyde ir mikrop topluluğu olan biyofilm tabakası oluşturduğunu ve özellikle midye ve istiridye gibi canlıların bu tabakadan beslendiği aktarıldı.

Araştırmacılar, patojenlerin plastikten deniz yaşamına bu şekilde aktarılmasının, bazı bölgelerdeki yumuşakça popülasyonlarını yok edebileceğini ve deniz ürünleri tüketen insanlara geçmesiyle yeni ölümcül salgınları doğurabileceğini açıkladı.

‘Patojen sayısı artıyor’

Öte yandan bilim insanları, mikroplastiklerinin okyanusa süzüldükten sonra bakteri ve virüsleri nasıl taşıdığına ve bunun insanların ve hayvanların sağ-lığını nasıl etkilediğine dair ilişkin bilgi boşluklarının hala var olduğunu söylüyor.

Ancak, konuyla ilgili açıklama yapan Exeter Üniversitesi Küresel Sistemler Enstitüsü’nden Dr. Ceri Lewis, “Dünyanın dört bir yanındaki okyanuslar-daki plastik yüzeylerde çok sayıda patojenin varlığına ilişkin artan raporlar özellikle endişe verici. Her yıl dünya okyanuslarına ulaşan milyonlarca ton plastik ve yüzeyde yüzen trilyonlarca parçacık var” ifadelerini kullandı.

Dirençli bakteriler oluşuyor

Daha önce yapılan bir araştırmada, mikroplastik yüzeylerde, çevredeki deniz suyuna göre 100 ila 5 bin kat daha yüksek konsantrasyonlarda antimikrobiyal dirençli bakteri bulundu. Antimikrobiyal direnç (AMR), bakterilerin modern antibakteriyel ilaçlara ve kimyasallara güçlü yanıt vermesi ve durdurulamaması anlamına geliyor.

Dr Lewis, tüm bunların deniz hayvanları, su ürünleri yetiştiriciliği ve besin zincirinin tepesindeki insanlar üzerinde büyük etkisi olacağını açıkladı.