Monsanto’ya (Bayer) kötü haber: Glifosatı arı ölümleriyle ilişkilendiren bir bilimsel rapor daha yayımlandı

ABD Ulusal Bilimler Akademisi’nin PNAS dergisinde (Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America) yayınlanan bir rapora göre, dünyanın en çok kullanılan tarım zehri glifosat arıların bağırsaklarındaki faydalı bakterilerin bir kısmını öldürerek, arıların enfeksiyonlara karşı direncini düşürüyor ve zararlı bakterilere bağlı ölüm risklerini arttırıyor.

ABD Tarım Bakanlığı’na bağlı Ulusal Gıda ve Tarım Enstitüsü, ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri ve Brezilya Eğitim Bakanlığı tarafından fonlanan ve Texas Üniversitesi’nden üç bilim insanı tarafından yapılan çalışma, glifosatın dünyadaki arı ölümlerinin sebeplerinden biri olabileceğine dair kanıtlar sunuyor.

Yapılan çalışmadan kısaca bahsetmek gerekirse, tarla, bahçe ve yol kenarlarındaki ölçülen glifosat seviyelerine maruz bırakıldıktan üç gün sonra incelenen arılarda, glifosatın bağırsak mikrobiyotasını zayıflattığı (faydalı bakterilerin sayısını azalttığı) gözlemlendi. Ardından arılar Serratia marcescensisimli bir fırsatçı patojene (ilk anda hastalığa sebep olmayan, vücut direnci düştüğünde enfeksiyona sebep olan patojen) maruz bırakıldı. Araştırma sonuçlarına göre glifosata maruz bırakılan arılardaki ölüm oranının, glifosata maruz bırakılmayan arılardan daha yüksek olduğu görüldü.

Glifosatı 1974 yılında Roundupisimli herbisitinin (ot öldürücü) etken maddesi olarak piyasa süren Monsanto (Bayer), glifosatın yalnızca bitkilerde ve bazı mikroorganizmalarda bulunan önemli bir enzime (EPSPS) etki ettiğini ve hayvanlara zarar vermediğini iddia ediyor. Ancak rapora göre, bu enzim neredeyse tüm arı türlerinin bağırsak mikrobiyotasında bulunuyor ve arıların büyüme ve hastalıklara karşı direnciyle doğrudan ilişkili.

Temmuz 2018’de Çin’de yapılan ve Journal of Agricultural and Food Chemistry’de yayınlanan bir araştırma, glifosata maruz kalan bal arısı larvalarının daha yavaş geliştiğini ve ölüm oranlarının daha yüksek olduğunu ortaya koymuştu. 2015’de Journal of Experimental Biology’de yayınlanan bir diğer araştırma ise, tarlalarda ölçülen seviyede glifosata maruz bırakılan yetişkin arıların kovana geri dönmek için ihtiyaç duydukları bilişsel işlevlerinin zayıfladığını ortaya koymuştu.

Neonikotinoid türü insektisitler (böcek öldürücü) gibi, glifosatın da arı ölümleri ve koloni çöküş sendromuyla ilişkili olabileceğine dair kanıtlar sunan Texas Üniversitesi araştırmacıları, glifosat içeren ot öldürücü kimyasalların kullanılmamasını öneriyor.

Glifosat hakkında: 1974’te Monsanto (Bayer) tarafından Roundup ismiyle piyasa sürülen glifosat, dünya tarihinde en çok kullanılan tarım zehri. Charles M. Brenbook’un 2016’da Environmental Sciences dergisinde yayınladığı verileregöre, glifosatın1974-2014 kümülatif kullanım miktarı: 8 milyon 600 bin ton. Dünya genelinde (tarımsal + tarım dışı) glifosat kullanımı 1994 ile 2014 arası 15 misli arttı (56 bin 296 tondan 825 bin 804 tona çıktı). 1994-2014 arası dünya genelinde kullanılan toplam glifosat miktarının %72’si son on yılda kullanıldı. Dünya genelinde, GDO’ların toplam glifosat kullanımındaki payı %56. Bugün, ABD’de 750’den fazla glifosat içeren ürün satılıyor. Avrupa’da ise 40 farklı şirket tarafından 300’ü aşkın glifosat içeren herbisit satılıyor. Bugün Türkiye’de ise, halk dilinde ot kıran ya da yeşil kıran olarak da anılan glifosat kullanımı, Bülent Şık’ın Tarım ve Ormancılık verilerine dayanarak yaptığı hesaba göre 2001-2013 arası 15 misli arttı(305 tondan 4500 tona çıktı). Glifosat Mart 2015’te Dünya Sağlık Örgütü kanser ajansı IARC tarafından “muhtemel kanserojen” olarak sınıflandırıldı. Kasım 2017’de Avrupa Komisyonu glifosatın AB’deki kullanım iznini 5 yıllığına yeniledi.

Monsanto hakkında: 1901’de ABD’de kurulan Monsanto, Haziran 2018’de Bayertarafından satın alındı. PCB (Stockholm sözleşmesi tarafından yasaklanan 12 adet kalıcı organik kirleticiden biri), DDT (1970’te yasaklandı), Agent Orange ve dioksin (1997’de Dünya Sağlık Örgütü tarafından kanserojen olarak sınıflandırıldı) üreticisi Monsanto, 1974’te etken maddesi glifosat olan Roundup herbisitini ve 1996’da glifosatla kullanımı zorunlu olan genetiği değiştirilmiş organizmaları (GDO) piyasaya sürdü. 11 Ağustos 2018’de San Francisco Yüksek Mahkemesi’nde görülen glifosat davasında jüri Monsanto’nun “haksız fiili kasıt ya da zulüm olarak işlediğine” ve davacı Dwayne Johnson’a toplam 289.2 milyon ABD doları tazminat ödemesine karar verdi. 19 Eylül 2018’de Monsanto karara itiraz için mahkemeye başvurdu, duruşma tarihi 10 Ekim 2018 olarak belirlendi. Dewayne Johnson davası glifosatın kanserle ilişkili olduğu iddiasıyla açılan ve sonuçlanan ilk dava olarak tarihe geçti. ABD’de Monsanto’ya 8,000 üzerinde benzer dava açıldı.

Kaynaklar:

http://www.pnas.org/content/early/2018/09/18/1803880115

https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/acs.jafc.8b02212

http://jeb.biologists.org/content/218/17/2799

https://www.gmwatch.org/en/news/latest-news/18475

https://www.theguardian.com/environment/2018/sep/24/monsanto-weedkiller-harms-bees-research-finds

https://enveurope.springeropen.com/articles/10.1186/s12302-016-0070-0

https://m.bianet.org/biamag/toplum/168595-tarladan-catala-glifosat-sorunu

https://aysebereket.wordpress.com/2017/10/25/glifosata-dun-avrupa-parlamentosu-hayir-dedi-bugun-sira-komisyonda/

https://aysebereket.wordpress.com/2012/03/04/bir-gdo-devinin-dnasi-monsanto/

https://aysebereket.wordpress.com/2016/09/22/tohum-ve-pestisit-tekelleri-mercek-altinda/

https://aysebereket.wordpress.com/2018/08/11/monsanto-bayer-glifosat-kanser-davasinda-tarihi-zafer-289-2-milyon-dolar-tazminat-cezasi/

https://www.reuters.com/article/us-bayer-glyphosate-lawsuits/bayers-monsanto-asks-us-court-to-toss-289-million-glyphosate-verdict-idUSKCN1LZ0H7

 

Bu yazı aysebereket.wordpress.com/ dan alınmıştır

 

 

 

Ayşe Bereket

twitter.com/aysebereket