[Kulis] İran’dan doğalgaz kesintisi Cumhurbaşkanları seviyesinde görüşülmüş ancak sonuç alınamamış

İran’dan Türkiye’ye doğalgaz arzında yaşanan kesintinin ardından sanayii tesislerine yönelik birkaç günlük elektrik kesintisiyle ilgili bakanlıklar ve OSM başkanları ile ilgili sanayii sektörü temsilcileri arasında gerçekleştirilen toplantıda, iş dünyası umduğunu alamadı.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ile  Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, OSB başkanları, TOBB sektör meclis başkanları, oda başkanları, ASKON, MÜSİAD, TİM Genel Başkanları, BOTAŞ ve TEİAŞ’ın üst düzey yöneticilerinin katıldığı online toplantı üç saat sürdü.

Birçok sektör temsilcisinin muafiyet talebinde bulunduğu toplantıda  kesintilerin süresi ve kapsamıyla ilgili sorulara net bir cevap ise alınamadı.

Toplantıdan “sızan” notlar şöyle:

• Bakanlık temsicileri, İran tarafındaki arıza sebebi ile 21-31 Ocak tarihlerini kapsayan sürede gaz arzının kesileceği bilgisini verdi.
• Enerji Bakanlığı heyetinin arızanın olduğu bölgeye gittiği ve gaz kaçağı arızası olduğunun teyit edildiği açıklandı. Bakanlık heyeti, İran tarafına arızan giderilmesinin kış sonrasına ertelenmesi taleplerinin reddedildiğini anlattı.
• Heyetin açıklamasına göre, konu Cumhurbaşkanları seviyesinde gündeme getirilmiş, ancak henüz sonuç alınamamış.
• İran tarafı kesintinin 10 günden fazla uzamayacağını bildirdi.
• Bu durumda konutlardan enerji kesintisi yapılamayacağı için sanayi kesimine kademeli kesinti yapılması tek çare olarak görüldü.
• Toplantıda, süt işleme tesisleri, soğuk hava depoları, cam ve alüminyum döküm tesisleri, seramik tesisleri gibi  bazı kritik sanayi üretimlerinin elektrik kesintisinden çok ağır etkileneceği dile getirildi ve bunlara yönelik kesinti istisnası talepleri uygun görüldü.
• Bununla ilgili Enerji ve Sanayi bakanlığı ortaklığı ile komisyon kurulması kararlaştırıldı.

‘Yenilenebilir enerji yatırımlarının önü açılsın’ talebi

• Yurtiçi ve yurtdışı müşterilerde bu hadisenin mücbir sebep kapsamında değerlendirilmesi ve hukuki bir soruna yol açmaması için bakanlıkların kurumlara resmî yazı yazması talep edildi ve bu uygun görüldü.
• Enerji arzının artan sanayii üretimleri ile birlikte daha da artacağı düşünülerek, özellikle de güneş enerjisi yatırımcılarının önünün açılması talep edildi ve bakanlık temsilcileri de her türlü desteğin verileceğini ifade etti.

Nükleer santral, Karadeniz gazı vaadi

• Geçen yıl yaşanan kuraklıktan dolayı HES’lerin yüzde 30 eksik kapasite ile çalıştığı ifade edildi. Enerji Bakanı Dönmez, önümüzdeki sene Akkuyu Nükleere Santrali, Karadeniz gazı, Yusufeli Barajı ve ilave depolama tesislerinin devreye girmesi ile bu tür olumsuz hadiselerin bir daha yaşanmaması için tedbirler alındığını söyledi.

Toplantıya katılanların aktardığına göre, doğalgaz arzına bağlı kesintiden vazgeçilmeyecek ancak İran tarafı bir son dakika sürprizi yapmazsa 10 günden fazla uzamayacak.

‘Darbe üzerine darbe yiyoruz’

İlk kez bu kadar kapsamlı bir kesintiyle karşılaştıklarını belirten ve şoke olduklarını söyleyen sanayi temsilcileri, döviz kurlarında yaşanan oynaklık, enerji zamları ve hammadde fiyatlarındaki artışın üzerine gelen elektrik kesintileriyle ilgili “Darbe üzerine darbe yiyoruz” sözleriyle eleştirdi.

Hem üretim hem de ihracatın geleceği için arz güvenliğinin bir an önce sağlanmasını talep eden sanayiciler, kesintilerle ilgili olarak da diğer ihracatçı ülkelerde de bu tür kısıtlamaların olmaması halinde, rekabet edemeyeceklerinden, ceza verilme prosedürünün net olmadığından yakındı, böylesi bir ortamda yabancı yatırımcının Türkiye’ye gelmesinin mümkün olmadığını belirtti.

İran‘ın Türkiye’ye 10 gün süreyle doğalgaz veremeyeceğini bildirmesinin ardından BOTAŞ ve Türkiye Elektrik İletim A.Ş (TEİAŞ) sanayi şirketlerine sözlü bildirimde bulunarak bugünden itibaren (24 Ocak) üç ila dört gün sürecek elektrik kısıntıları uygulanacağını iletmişti. Karara uymayanlara ağır para cezaları uygulanacağı da bildirilmişti.