Kenya’daki COP15’te uzlaşma: Kunming-Montreal Küresel Biyoçeşitlilik Çerçevesi hayata geçiyor

Kenya’nın başkenti Nairobi, Birleşmiş Milletler (BM) Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi (CBD) 15’inci Taraflar Konferansı’na (COP15) ve Bilimsel, Teknik ve Teknolojik Danışma Yardımcı Organı‘nın (SBSTTA25) 25’inci toplantısına ev sahipliği yaptı.

Dünyanın dört bir yanından gelen delegeler Kunming-Montreal Küresel Biyoçeşitlilik Çerçevesi’nin uygulanmasını ve ilerlemesinin izlenmesini destekleyen teknik altyapının diğer unsurlarını kapsayan tavsiyeler üzerinde uzlaştı.

COP15’in başkanı Zhou Guomei ise COP15 başarılı bir şekilde sonuçlandığını belirterek “Kunming-Montreal Küresel Biyoçeşitlilik Çerçevesinin kabulü, merkezinde Birleşmiş Milletler’in yer aldığı çok taraflılık ve küresel biyoçeşitlilik yönetişimi için bir zaferdir” dedi.

İzleme sistemlerinin izlenmesi ve geliştirilmesi önemli

Zirvede Biyoçeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri Hükümetlerarası Bilim-Politika Platformu‘nun (IPBES) istilacı yabancı türler, biyolojik çeşitliliğin çoklu değerleri ve sürdürülebilir yaban hayatı yönetimi üzerine değerlendirmeler gibi çalışmaları ve Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) raporu da sözleşme kapsamındaki çalışmalar üzerindeki etkileri de dahil olmak üzere tartışıldı. Hükümetler, IPCC’nin 6. Değerlendirme Raporu’nda belirtilen iklim değişikliğinin biyolojik çeşitlilik üzerindeki olumsuz etkilerinin hızlanmasından duydukları endişeyi dile getirdi.

COP 15’te sözleşmenin tarafları, biyolojik çeşitlilik planlaması ve uygulamasına bilgi sağlamak amacıyla ulusal izleme sistemlerinin izlenmesi ve geliştirilmesinin önemini kabul etti. Hükümetler, izlemenin pratikte nasıl işleyeceği ile ilgili konuları ve tüm ülkeler için yüksek kaliteli, sağlam veri ve bilgilerin mevcut olmasını sağlamak için atılacak sonraki adımları da değerlendirdi.

Hükümetler Sekretarya’dan, taraflardan, diğer hükümetlerden, yerli halklardan ve yerel topluluklardan, kadınlardan ve gençlerden, diğer çok taraflı çevre anlaşmalarının sekretaryalarından, ilgili hükümetler arası kurum ve kuruluşlardan ve ilgili paydaşlardan görüş ve bilgi talep ederek, çerçevenin amaç ve hedeflerinin uygulanmasını destekleyebilecek mevcut araç ve rehberlerin kapsamlı bir incelemesini ve analizini yapmasını istedi.

Biyoçeşitlilik ve iklim değişikliği arasındaki ilgili bağlantılar konusunda farkındalığı artırmak için Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi (CBD) ve Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) arasındaki işbirliğinin geliştirilmesinin önemi vurgulandı.

Nairobi’deki bu toplantıda SBSTTA-25 tarafından hazırlanan tavsiyeler, 2024 yılında yapılması planlanan COP 16‘da kabul edilmek üzere gönderilecek. COP 17‘de ise Kunming-Montreal Küresel Biyoçeşitlilik Çerçevesi’nin uygulanmasındaki toplu ilerlemenin küresel bir değerlendirmesi yapılacak.

Türkiye ev sahipliği teklifini geri çekti

COP 16, COP-MOP-11 ve COP-MOP-5‘i kapsayacak olan bir sonraki BM Biyoçeşitlilik Konferansı’nın tarihi ve yeri henüz belirlenmedi. Toplantıyı düzenlemesi beklenen Türkiye, 6 Şubat’ta meydana gelen depremlerden kaynaklanan mücbir sebepler nedeniyle bu görevi yerine getirme teklifini geri çektiğini açıklamıştı.

‣ Türkiye, 16. Biyoçeşitlilik Taraflar Konferansı’nın ev sahipliğinden çekildi

Potansiyel ev sahipleri ile görüşmeler devam ediyor. Herhangi bir ev sahibinin belirlenememesi halinde toplantılar Kanada‘nın Montreal kentinde, Sekretarya’nın merkezinde yapılacak.

Kunming-Montreal Küresel Biyoçeşitlilik Çerçevesi nedir?

7-19 Aralık 2022 tarihlerinde Montreal’de gerçekleşen BM Milletler Biyolojik Çeşitlilik Konferansı’nın 15. Taraflar Toplantısı’nın (COP 15) sonuç belgelerinden olan Küresel Biyoçeşitlilik Çerçevesi, ekosistemlerin sürdürülmesi, geliştirilmesi ve eski haline getirilmesi, biyoçeşitliliğin “sürdürülebilir” kullanımı; türlerin ve habitatların insanlığa sağladığı gıda ve temiz su kaynağı gibi hizmetleri sunabilmelerini temin etmek, bitkilerden elde edilen ilaçlar gibi biyoçeşitlilikten sağlanan faydaların adil ve eşit bir şekilde paylaşılmasını ve yerli halkların haklarının korunmasını sağlamak, biyoçeşitlilik için fon sağlamak gibi hedefler içeriyor.