Karadeniz’deki Rumey lehçesi, Antik Yunanca ile kardeş mi?

Türkiye’nin Karadeniz kıyısında dağlık bir bölgede konuşulan bir Yunan lehçesinin, Antik Yunan ozanı Homeros ve filozof Platon’un şiirlerinde ve yazılarında kullandıkları türden olabileceği söyleniyor.

İngiltere’deki Cambridge Üniversitesi’nin yürüttüğü bir araştırma, bu lehçeyle antik Yunan dili arasındaki bağların, düşünülenden daha da güçlü olabileceğini ortaya koydu.

BBC muhabiri Maddy Savage’ın aktardığına göre dil uzmanları, bulguları dilbilimi açısından bulunmaz bir fırsat olarak niteliyor.

Yunan tarihçiler de pek sevilen edebiyat ve mitolojilerinin canlı bir örneğini bulmuş olabilecekleri dolayısıyla heyecanlılar.

Yapısal benzerlikler

Türkiye’nin kuzeydoğusundaki dağlık bölgede, “Rumey” diye anılan lehçeyi konuşanların sayısı, beş bini geçmiyor.

Araştırmayı yapan doktor Ioanna Sitaridu’nun büyük büyük dedeleri de bu topraklardan geliyor.

Sitaridu, alan çalışmasının sonuçlarından bir kısmını geçen sene içerisinde yayınlamış, ama bu hafta çalışmalarına ilişkin yayımladığı yeni bir video kayıt, dilbilim severlerin dilinden düşmüyor adeta.

Zira Sitaridu’nun araştırması, Rumey lehçesinin, Antik Yunanca, Helenistik ve erken Ortaçağ Yunancasıyla bazı yapısal benzerlikler taşıdığını ortaya koyuyor.

Sitaridu “Dilin evrimleşmesi doğal bir süreç ve bunu durduramayız ama bazı olağanüstü koşullarda bazı antik özellikler korunabiliyor – Rumeyce heyecan verici. Bu lehçede bazı eski yapısal özelliklere dahi rastlanıyor” yorumunda bulundu.

Sitaridu’nun bahsettiği eski özellik, mevcut modern Yunan lehçelerinde rastlanmayan mastar eki…

Sitaridu, bu lehçenin Karadeniz’de hayatta kalmasını, Mübadele sonrası Yunanca konuşan Müslümanların bölgede yaşamaya devam etmelerine izin verilmesine bağlıyor.

Rumey lehçesinin bazı yeni yapısal özellikleri de Türkçe’ye dayanıyor.

Kökeni ne olursa olsun Rumey, kaybolma tehlikesi altındaki lehçelerden biri.

Doktor Sitaridu, çok az gencin öğrenmeye meraklı olduğu bu lehçeyi çalışmalarıyla yaşatabilmeyi umuyor. (BBC)