Borç Adaleti adlı yardım kuruluşu, küresel ısınmadan etkilenme riski en yüksek olan ülkelerin, hükümet gelirlerinin yüzde 15,5’ini dış alacaklılara ödediğini açıkladı. Bu rakam Covid-19’dan önce yüzde 8’den azdı, 2010’daki son en düşük noktada ise yüzde 4 idi.
Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu‘ndan elde edilen verileri kullanan Borç Adaleti, raporunda yoksul ülkelerin iklim kriziyle mücadele tedbirlerine yatırım yapabilmesi için kapsamlı borç hafifletilmesine acil ihtiyaç duyulduğunu bildirdi.
Örgütün İcra Direktörü Heidi Chow, rekor düzeydeki borçların en savunmasız ülkelerin iklim acil durumuyla mücadele etme yeteneğini yok ettiğini vurguladı: “Borçları sürdürülebilir bir seviyeye indirmek için hızlı ve etkili bir borç hafifletme planına ihtiyacımız var. Birleşik Krallık, özel kredi verenlerin uluslararası borç hafifletme anlaşmalarında yer almasını sağlayacak kanunlar çıkararak üzerine düşeni yapabilir.”
‘Borç anlaşması değil, iptal ve hibe gerekiyor’
Raporda yer alan 50 ülkenin dış faiz ödemelerinin yüzde 38’i özel borç verenlere, yüzde 35’i çok taraflı kuruluşlara, yüzde 14’ü Çin’e ve yüzde 13’ü diğer hükümetlere yapılıyor.
1990’ların sonu ve 2000’lerin ortasındaki iki tur kapsamlı borç hafifletme, yoksul ülkelerin borç yüklerinde keskin bir düşüşle sonuçlanmış ancak geri ödemeler 2010’larda istikrarlı bir şekilde artarak 2020’den itibaren hızla yükselmişti.
Borç Adaleti, yeni borç krizinin ilk nedeninin, alacaklılar tarafından pandeminin başlangıcında kabul edilen borç erteleme planının sona ermesi ve ertelenen borçların ödenmesinin talep edilmesi olduğunu belirtiyor.
Borçlular aynı zamanda küresel faiz oranlarının 2010’lardaki en düşük seviyelerden artmasından ve ABD dolarının güçlü değerinden de etkilendi.
Ülkelerin iklim finansmanı ve sürdürülemez borç seviyeleri dahil olmak üzere iklim eylemini finanse etme becerisinie odaklanan 10 günlük bir konferans bugün Almanya‘nın Bonn kentinde başladı.
‣ Bonn İklim Değişikliği Konferansı başlıyor: Gündem iklim finansmanı ve uyum
Borç Adaleti, kuraklıktan etkilenen Zambiya örneğini vererek, uygun anlaşma ve destek talebini yineledi. Üç buçuk yıllık müzakerelerin ardından Zambiya hükümeti yakın zamanda özel kredi verenlerin bazılarıyla bir borç yeniden yapılandırma anlaşması imzaladı.
Örgütün politika başkanı Tim Jones şunları söyledi:
“Zambiya’nın alacaklılarının, işler iyi giderse borç ödemelerinde büyük artışlar elde edecekleri, ancak Zambiya’nın kuraklık gibi felaketlerden etkilenmesi durumunda hiçbir kaybın olmayacağı bir anlaşma talep etmeleri çok çirkin. Bu yıl tahvil sahiplerine giden 450 milyon dolar, ulusal felakete müdahalede kullanılabilecek paradır. Borç iptalinin yanı sıra, zengin ülkelerin acilen hibeye dayalı, yeterli iklim finansmanı sağlayarak iklim borçlarını ödemeleri gerekiyor”