Hipotermi ya da donma yaşayan sokak hayvanlarına nasıl yardım edebiliriz?

Türkiye, özellikle İstanbul avar kar fırtınasının etkisi altında. Yoğun kar yağışı ve soğuklar insanlar kadar, hatta daha fazla sokak hayvanların hayatını tehdit ediyor.

Hayvanları hastalıktan koruyabilmek için bir veterinere götürmek şart. Ancak soğuktan olumsuz etkilenen hayvanlara bireysel olarak da müdahale edebilir, onları hayata döndürebiliriz.

Türk Veteriner Hekimleri Birliği (TVHB) Merkez Konseyi Başkanı Ali Eroğlu, kedi, köpek ve kırsal alanda yaşayan at, eşek gibi büyükbaş hayvanlarda donma ve hiportermi belirtilerinin nasıl ortaya çıktığını ve nasıl müdahale edilebileceğini Yeşil Gazete‘ye anlattı.

Ali Eroğlu, donma ve hipoterminin kedi ve köpeklerde nasıl ortaya çıktığını, “Kedi ve köpeklerin normal vücut ısıları 37-40 derece civarındadır. Bu 36,5’a düştüğü an itibaren etkileri ortaya çıkmaya başlar. Halsizlik, uyuşukluk, hareketsizlik, yerinden kalkmama ya da bir tarafa doğru yatıyorsa diğer tarafına dönememe gibi belirtilerden anlaşılabilir. Ayrıca solunum güçlüğü de hipotermi ya da donma belirtisi olarak görülebilir” diyerek anlatıyor.

At, eşek, inek gibi büyükbaş hayvanlardaki etkisini sorduğumuzda benzer belirtiler gösterdiğini söylüyor Eroğlu.

Peki, donma veya hipotermi geçirdiğini fark ettiğimiz bir hayvana ilk etapta nasıl müdahale etmeliyiz?

Ali Eroğlu, bir veterinerin ya da belediyelerin veterinerlik bölümlerinin aranmasının şart olduğunu söylüyor. Nedeni için, “Hayvanda kalıcı hasar olup olmadığı ancak muayene edilerek anlaşılır” diyor.

Sokakta titreyen bir hayvanı görüp evimize alıp ısıtmamız yanlış bir müdahale olur mu diye soruyoruz. Eroğlu, “donmaktan kurtarmış olursunuz” diyerek neler yapılması gerektiğini anlatıyor:

“Battaniye gibi bir şeyle örterek ılık, sıcak bir ortama almak gerekiyor. Ancak bizim tavsiyemiz bunları yaparken süratli bir şekilde bir veteriner hekim ya da belediye aranarak hayvanın süratli bir şekilde kliniğe veya barınağa götürülmesidir. Çünkü solunumu, kalp atışları ancak klinikte kontrol edilebilir. İlk etapta eve alarak ısıtabilirsiniz ve hayvanı donmaktan kurtarmış olursunuz ama hayvanın iç organlarına zarar gelmiş olabilir. Hayvan kendisine gelse bile iç organlarında kalıcı bir hasar meydana gelmiş olabilir. O nedenle hekime götürülmesi gerekiyor.”

Kapı önlerine bir kap mama bırakabiliriz

Soğuk havada vücut direncinin kuvvetli olması için sokak hayvanlarını beslemek de şart. Kapı önlerine bırakılacak bir kap yemek ve su hayat kurtarabilir.

İşte onlarla paylaşabileceğiniz bazı yemek önerileri:

• Evde yaptığınız ve yemeyeceğiniz yemekleri çöpe atmak yerine plastik kaplara koyarak sokak hayvanlarına verebilirsiniz. Buradaki en önemli nokta ise yemek artıklarının bozulmamış olması. İnsana zarar veren hayvana da verebilir.
• Et suyu ya da tavuk suyunun içerisine bayat ekmek doğrayabilir ve sokak hayvanların doymalarını sağlayabilirsiniz. Dilerseniz sakatatları da tercih edebilirsiniz.
• Salam, sosis gibi besinler özellikle kısırlaştırılmış hayvanlar için zararlı olabilir. Bunların yerine marketlerden kolaylıkla bulabileceğiniz kuru mamalara yönelebilirsiniz.
• Kuşlar için yarısını kestiğiniz pet şişelerin içine buğday ya da ıslatılmış ekmek koyabilirsiniz. Pencere önlerine yem koymak ya da yüksek yerlere ve ağaçlara ekmek saplamak da diğer seçenekler.
• Düşük hava sıcaklıkları, kapının önüne koyduğunuz suyun donmasına neden olabilir. Bu nedenle belirli aralıklarla suyun donup donmadığını kontrol etmenizi öneririz. Donma süresini uzatmak için suyu oda sıcaklığından biraz daha sıcak bir şekilde koyabilirsiniz.
• Veterinerler ve pet shoplarda satılan vitaminlerden sularına damlatarak vücut dirençlerini yükseltebilirsiniz.
• Çantanızda kuru mama bulundurmanın mükemmel bir çözüm. Bu sayede yardıma ihtiyaç duyan daha fazla hayvanı kurtarabilirsiniz.
• Dilerseniz hayvan barınaklarına da mama yardımı yapabilirsiniz.
• Her gün hepsine mama yetiştiremeyebilirsiniz, maddi durumunuz el vermezse mahalle kasabınızdan gün sonu etlerini alarak canların karınlarını doyurabilirsiniz. Bunları haşlayarak verebilirsiniz.

Aracınızı çalıştırırken dikkat edin

Kedilerin, ısınma ihtiyacını karşılamak için en sık tercih ettiği yerlerden biri arabaların kaputların altı. Motorun sıcaklığından yararlanmak için kaputun altına ya da tekerleklerin üstüne sığınan küçük dostların zarar görmesini engellemek için yapmanız gereken ise oldukça basit: Aracınızı çalıştırmadan önce kaputa vurun. Kaputa vurduğunuzda o, uyarınızı anlayacak ve güvenliği için bulunduğu yeri terk edecektir.

Korunacakları yuvalar yapabilirsiniz

Sokakta yaşayan hayvanlar, özellikle de köpekler her zaman sığınacakları bir yer bulamıyor. Onlar için bedelsiz yuva yapıp dağıtan çok sayıda kişi ve kurum sosyal medya hesaplarından duyuru yapıyor. Bunları takip edip, edindiğiniz yuvaları onlar için korunakları yerlere koyabilir; isterseniz karton kutuları naylon ve straforla kaplayarak siz de birkaç yuva yapabilirsiniz.