Geleceğe yelken açan evler: Earthship – Baki Çağlar

İklim değişikliği, sınırlı su, yükselen petrol, elektrik ve hatta geçinme için temel gıda fiyatlarıyla mücadele ettiğimiz bu zamanlarda dünyada yeni bir bilinç doğmaya başladı. Bu bilinç dünyanın bir bütün olduğunun, her etkinin bir tepki doğuracağının ve günümüzün kullan-at mantığına dayalı lineer ekonomik sisteminin, sınırlı kaynaklara sahip bir dünyada yaşıyor olmamız dolayısıyla devam edemeyeceğinin farkında. Bu ortak bilinç sayesinde dünyada yenilenebilir enerji, sürdürülebilirlik, geri dönüşüm ve doğala dönüş hiç olmadığı kadar önem kazanmaya başladı.

Öte yandan vizyoner mimar Michael Reynolds kırk sene öncesinden dünyanın bugünkü durumunu öngörerek, medeniyetin çöp olarak gördüğü materyallerle, tüm altyapı sistemlerinden bağımsız radikal sürdürülebilir evleri geliştirdi. Michael Reynolds, Earthship olarak adlandırdığı bu yapıların tam bir ev  olarak tanımlanamayacağını, bunların bir çeşit makine olduklarını ve yarınların belirsiz denizlerine yelken açabilmemizi sağlayan taşıtlar olduklarını belirtiyor. Earthship’ler kendi elektriklerini üretiyor, güneş ile ısınıp soğuyor, yağmur suyunu yakalayarak dört defa kullanıyor, kanalizasyonunu arındırıyor, kayda değer miktarda yıl boyu gıda üretimi gerçekleştiriyor ve geri dönüşümlü materyallerle inşa ediliyor.

Bu evleri ortaya çıkarmak için otoriteyle büyük mücadele vermek zorunda kalan Michael Reynolds’ın uluslararası film festivallerinde ödüller almış “Garbage Warrior” isminde ilham verici bir belgeseli de bulunuyor:

Dünya çapında bine yakın örneği bulunan Earthship’lerin ülkemizde henüz bir örneği bulunmuyor ve Earthship Biotecture ekibi Van’da bir afet yardım çalışması gerçekleştirmek ve böylece inşaat tekniklerini yerel halka aktarabilmek için çalışmalarına devam ediyor. Ultra lüks modellerden, çok ekonomik ve mütevazı modellere kadar geniş bir çeşitliliğe sahip olan Earthship’ler neredeyse her bütçe için uygun tasarımlara sahip olabiliyor.

Aşağıdaki videoda Earthship tasarım prensiplerini konu alan bir video sunumu bulabilirsiniz:

%45 oranında ömrünü tamamlamış otomobil lastikleri, alüminyum içecek kutuları, plastik/cam şişeler gibi medeniyetin ortaya çıkardığı yan-ürünlerle inşa edilen Earthship’ler altyapı sistemlerine ihtiyaç duymadıklarından çok az veya sıfır fatura masrafına sahip oluyorlar. Böylece altyapı sisteminin gitmediği ya da gidemediği, şehrin dış kısımlarında kalan arazilerde yeni tür yapılaşmaları mümkün kılıyorlar.

Earthship’lerin en büyük dezavantajı cam cephelerinin güneş ışığından faydalanmak için güneye bakmaya zorunlu olması. Bu özellikleri sebebiyle Earthship’lereözellikle tek katlı müstakil yapılar şeklinde şehrin dışında sahip olmak çok daha akla yatkın. Earthship’ler belki de artan petrol fiyatları ve doğal kaynak yetersizlikleri nedeniyle, yakın gelecekte zorunu olarak şehirlerden ayrılmak isteyeceğimiz zamanlarda kendimize bakabilmemiz için bir çeşit cankurtaran tekneleri olarak karşımıza çıkacak.

Ancak böyle bir gelecekte Earthship’iniz içerisinde su, elektrik, gıda, ısınma vb. bütün konforlara sahipken etrafınızdaki insanların da bunlara sahip olmak istemesi başınızı belaya sokabilir. Bu yüzden Michael Reynolds “Domates Güvenliği” olarak adlandırdığı bir felsefi görüşle Earthship’leri yaygınlaştırmak için 68 yaşında bile durmaksızın çalışıyor. Bu görüş kısaca şu şekilde açıklanabilir: “Eğer senin beş yüz domatesin varsa ve çevrende kimsenin yiyecek domatesi yoksa, başın belaya girecektir. Ancak senin yüz domatesin varsa ve çevrendeki herkesin yüz iki domatesi varsa, yani onlar seninkinden daha iyi domateslere, kendikilerine sahiplerse neden seni istila etmek için zahmete girsinler? Beş yüz kilometre çapındaki herkesin seninkilerden daha iyilerine, yani kendi domateslerine sahip olmalarını sağla ve bir anda bölgenin en güvendeki insanı sen olursun.”

Dünya çapında demo yapılar inşa eden, seminerler, dersler veren, Earthship’lerin nasıl inşa edilebileceği hakkında kitaplar yazan, DVD’ler hazırlayan Michael Reynolds’ın inşaatlarına birinci elden katılmak için dünya çapında gönüllü/stajerler başvurularda bulunuyor. İnşaatlara katılmak için aylarca sıra bekleyen gönüllüler, öğrendikleri bilgilerle kendi evlerini kendileri inşa ediyorlar.

Earthship Biotecture ülkemizin ilk Earthship Ziyaretçi ve Eğitim merkezinin inşa edilmesi ve ülkemizdeki gönüllülerin de bu harekete katılabilmeleri için sponsor arayışlarına devam ediyor. Detaylı bilgiler ve gelişmeler için www.earthship.com ve www.earthshipturkiye.com adresleri ziyaret edilebilir.

Baki Çağlar – baki@earthship.com

Yeşil Gazete