Dünya Yaban Hayatı Günü: Nesli tehdit altında olan sekiz tür ‘geri döndü’

Tür kurtarma, herhangi bir ekosistemin uzun vadeli dayanıklılığının ve sağlığının önemli bir parçası. 3 Mart Dünya Yaban Hayatı Günü kapsamında World Wide Fund for Nature (WWF), yeniden ortaya çıkan ve ekosistemlerinde önemli bir rol oynayan bazı önemli türleri sıraladı.

Sumatra adaları, WWF‘in son birkaç yıldır ekosistem restorasyon çabalarına odaklandığı, Dünya’daki en çok çeşitli ekosisteme sahip bölgelerden biri. Bölgede yakın zamanda yapılan bir biyoçeşitlilik izleme araştırması, kaplanlardan Sumatra fillerine; Sunda pangolinlerinden, Malaya tapirleri ve Sunda bulutlu leoparlarına kadar pek çok ikonik türü ortaya çıkardı. Söz konusu hayvanların tümü, koruma çalışmaları kapsamına alınmış bulunuyor.

Son 30 yıldır birçok kuruluşun ortak çabaları, Kuzey Amerika’nın en çok tehlike altındaki memelilerinden biri olan kara ayaklı gelinciklere hayatta kalmaları için ikinci bir şans verdi. Ana avcıları olan olan çayır köpeklerinin yaşam alanlarındaki daralma ve doğal olmayan hastalıklarla kara ayaklı yaban gelinciğinin neslinin tükenmesine sebep olmak üzereydi.

Bugün, kurtarma çabaları, kara ayaklı gelinciklerin Kuzey Amerika’da yaklaşık 300 nüfusa ulaşmasını sağladı, hedef 3 bine ulaşmak. Onların iyileşmeleri, hayatta kalmak için bağlı oldukları otlak ekosisteminin sağlığının da iyiye gittiğine işaret ediyor.

Üç kara gergedan alt türünden biri olan Güneybatı kara gergedanı, Mart 2020’de nüfusu %11’den fazla artarak Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) tarafından “savunmasız”dan “yakın tehdit altında” olarak yeniden sınıflandırıldı. Bu statü değişikliği, Afrika’nın tüm kara gergedanları için umut verici. Türler genel olarak kaçak avlanma nedeniyle hala tehlikede olmasına ve hala kritik derecede tehlike altında olarak sınıflandırılmasına rağmen, nüfusu 2012’den beri istikrarlı bir şekilde arttı. 

Hindistan’ın kuzeydoğusundaki Manas Ulusal Parkı‘nda tek boynuzlu gergedan popülasyonunda 2020’de önemli bir artış oldu. Gergedan yer değiştirmeleri gibi koruma çabaları sayesinde Manas artık 47 büyük tek boynuzlu gergedana ev sahipliği yapıyor.

Günümüzde balıkçılığın yan avlanma tehditlerini ve yaban hayatı ile gemi çarpışmalarını azaltmak için yapılan önemli çabalardan sonra, kambur balinalar dünyanın birçok okyanusunda istikrarlı bir iyileşme yolundalar. Yalnızca Avustralya‘da, veriler hem doğu hem de batı kıyısı popülasyonlarının hızla toparlandığını ve şimdi balina avcılığı öncesi sayılarından %50 daha fazla olduğunu gösteriyor.

Son araştırmalar,  bir zamanlar neslinin tükendiği düşünülen dağ gorilinin şimdi Uganda ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti‘ndeki geniş bir koruma altındaki orman alanında yaşadığını ve sayılarının arttığını ortaya koydu. Uganda‘daki Bwindi Geçilemez Ulusal Parkı‘ndan, Kongo Demokratik Cumhuriyeti‘ndeki Sarambwe Doğa Koruma Alanı‘na uzanan 83.840 dönümlük Bwindi-Sarambwe ekosistemi, 459 dağ gorilini barındırıyor ve hala dağ gorillerinin bulunduğu iki yerden biri. Dağ gorillerinin nüfusu 2011’de tahminen 400’dü. 

Moğolistan‘da 2021’deki ilk ulusal kar leoparı araştırması, ülkenin kar leoparı popülasyonunun yaklaşık 953 bireyle sabit olduğunu gösterdi ki bu, bu karizmatik büyük kediyi korumak için mevcut koruma çabalarının işe yaradığını gösteren heyecan verici bir bulgu.

2020’de, 51 yıllık bir aradan sonra, hızlı tilkiler Montana’daki Fort Belknap Indian Reservation‘ın otlaklarına geri dönerek yerli halkın yaşadığı bu topraklarda bulunan diğer kır vahşi yaşamına katıldı. Eylül ayında Wyoming‘den bölgeye getirilen 27 hızlı tilki, Fort Belknap’taki Nakoda ve Aaniiih halkı tarafından yönetilen beş yıllık bir yeniden yerleştirme programının başlangıcıydı.

2018’de Nepal, ülkenin kaplan nüfusu tahmininin 235’e yükseldiğini ve 2009’da sadece 121 kaplandan oluşan nüfusu neredeyse ikiye katladığını duyurdu. Nepal, iddialı TX2 hedefinden bu yana (dünyanın vahşi kaplan nüfusunu ikiye katlama hedefi) vahşi kaplan sayılarını ikiye katlayan ilk ülkelerden biri olma yolunda ilerliyor.