Bugün kanserle ilgili kimseden duyamayacaklarınız – Buket Atlı

Bugün 4 Şubat Dünya Kanser Günü, çağımızın en büyük sorunlarından birisi olan kanserin daha fazla can yakmasının engellenebilmesi için hepimizin bir gün de olsa dikkatimizi verdiğimiz gün. Türkiye’de de maalesef ölüm nedenlerinin en büyük sebebi erkeklerde akciğer ve kadınlarda meme kanseri geliyor. Fakat bugün bile kimse size her nefes alışınızda kansere yaklaşmanıza neden olan ‘sessiz katiller’den bahsetmeyecek. O yüzden konunu uzmanı olmasak da, gönlümüz el vermedi bari biz anlatalım dedik.

Hava kirliliği, çevre kaynaklı en büyük kanser nedenidir

2013 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından hava kirliliği ve özellikle gözle görülemeyen parçacık maddelerin başta akciğer ve mesane kanseri olmak üzere pek çok kanser çeşidine sebep olduğunu resmen ilan edildi. Böylece sadece havadaki bazı maddelerin değil, bir bütün olarak kirli havanın tamamının solunduğunda kanser yaptığı ve karşılaşılan tehlikenin büyüklüğü ortaya çıkmış oldu. Yani hava kirliliği çevre kaynaklı en büyük kanser sebebidir. İşte bu nedenle konu hepimizi ilgilendiriyor çünkü çevre sağlıktır, çünkü temiz hava haktır.

Aldığımız her nefeste kanser soluyoruz

Havadaki kirliliğin sebepleri arasında en tehlikeli olanı, sessiz bir katil gibi soluduğumuz, saç telinin 1/30’u kadar ince olan partikül maddelerdir (PM 2.5). Her gün milyonlarca ton kömür, termik santrallerde yakıldığı zaman havaya karışan bu parçacık maddeler, havayla taşınarak pek çok insan tarafından solunuyor, kana karışıyor. Stuttgart Üniversitesi’nin modellemesini kullanarak hazırladığımız Sessiz Katil raporu sonuçları 2010 yılında, Türkiye’de 7900 kişinin var olan kömürlü termik santraller yüzünden hayatını kaybettiğini gösteriyor. Afşin- Elbistan ve Soma Termik Santralleri de 2010 yılında Avrupa’nın en çok can alan santralleri oldular. Ayrıca, Avrupa Çevre Ajansı verilerine göre de, 2012 yılında Türkiye’de şehirlerde yaşayanların %97,2’sinin sağlık sınırlarının üzerinde kirlilikte hava soluduğunu gösteriyor. Kısacası, aldığımız her nefesle adeta kanser soluyoruz fakat kimse size bunu söylemiyor.

4. Büyük kömür tehdidi olabiliriz

Bu korkutucu gerçeklerin üzerine, Türkiye’de şu anda 80 tane yeni kömürlü termik santral planı daha var. Yani 80 yeni baca, gözle görülmeyen sessiz katillerle havamızı kirletip, akciğer ve mesane kanseri başta olmak üzere pek çok kanser çeşidine yakalanmamıza neden olacak. Bu 80 santral gerçekleşirse Çin, Rusya ve Hindistan’ın ardından dünyanın en büyük 4. kömür tehdidi olacağız. Parçacık madde ve hava kirliliğinin kanser yapacağı bilimsel olarak ispatlanmış iken, Sağlık Bakanlığı bu santrallere izin verilirken nerede diye soruyoruz? Bu santrallerin yapılacağı yerlerde kaç tane kanser hastası var ve santraller yapılınca bu sayı ne kadar artacak? 80 yeni baca temiz hava hakkımızı elimizden almasına izin verip; ardından erken tanı, teşhis ve tedavi ile kanserle savaş yapılabilir mi?

Sağlık Bakanı harekete geçmeli

Halk Sağlığını her türlü hastalık riskinden korumayı birinci amacı olarak tanımlayan Sağlık Bakanlığını, yapılması planlanan kömürlü termik santrallerle ilgili harekete geçmeye davet ediyoruz. Eğer hepimiz bir an önce Halk Sağlığı Kurumu ve Sağlık Bakanlığı’na Çanakkale’de toplam 14 santral, Adana-Mersin-Hatay’da toplam 25 santral, Bursa’da şehir merkezinde, Amasra, Amasya, Şırnak, Samsun, Konya, Yırca hemen her şehirde bir kömürlü termik santrale izin verilirken kocaman bir kanser atlası yarattığının farkında olup olmadığını sormazsa, seneye Kanser Gününde bizleri çok daha fazla kömürlü proje ve çok daha fazla kanser vakası bekliyor olacak. O yüzden bugün kanserle savaş için temiz hava hakkımızı korumaya başlamanın tam zamanı…

Buket Atlı