Bilim insanları beyin hücrelerinde de mikroplastik buldu

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Doç. Dr. Emrah Çeltikçi ve Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’nden ve Yeşil Gazete yazarlarından Prof. Dr. Sedat Gündoğdu‘nun yürüttüğü araştırma, günlük kullanımda sıkça yer alan plastik ürünlerin neden olduğu mikroplastiklerin beyin hücrelerinde de bulunduğunu ortaya çıkardı.

AA’nın aktardığında göre Doç. Dr. Emrah Çeltikçi, plastiklerin günlük yaşamımızda ne kadar yaygın olduğuna dikkat çekerek, su şişelerinden kumaşlara, araba direksiyonlarından tıbbi aparatlara kadar pek çok yerde bulunan plastiklerin mikro boyutta parçalar halinde vücuda geçtiğini ve bu parçaların “mikroplastik” olarak adlandırıldığını ifade etti.

Çeltikçi ve Gündoğdu, daha önce deniz canlılarında başlayan ve insan dokularına kadar ulaşan mikroplastik araştırmalarının devamında, beyin hücrelerinde de mikroplastik bulunduğunu gösterdiğini açıkladı. Araştırma, daha önce kolon kanseri ve plasenta hücrelerinde de mikroplastik tespit edilmesinden ilham alarak, beyin hücrelerinin incelenmesine yöneldi. Yapılan çalışmalarda, hasar görmüş ve sağlam beyin hücrelerinin her ikisinde de mikroplastikler tespit edildi.

‣ Mikroplastikler bulutlarda: Bulut suyunda litre başına 6,7 ila 13,9 tane mikroplastik tespit edildi
‣ ‘Mikroplastikler insan vücudunda genetik bozukluklara yol açıyor’
‣ Yeşil ipuçları: Mikroplastik maruziyetini azaltmanın 7 yolu

Araştırmanın sonuçları, demans, MS, Alzheimer gibi nörolojik hastalıklar ile beyin kanamaları ve inmeler üzerinde mikroplastiklerin potansiyel etkilerini aydınlatacak. Bu çalışma, Kanada’da bir belgeselde yer alarak ve The New York Times’ta yayımlanarak uluslararası ilgi çekti. Ayrıca, Türkiye dışından birçok ülke, araştırmanın devamını kendi ülkelerinde yapılması için tekliflerde bulundu.

Bu araştırma, mikroplastiklerin insan sağlığı üzerindeki etkilerini daha derinlemesine anlamamızı sağlayacak ve ileride yapılacak çalışmalar için temel teşkil edecek. Araştırmacılar, özellikle beyin sağlığı üzerindeki etkileri konusunda daha fazla bilgi edinmek için çalışmalarını sürdürüyor.

Beyin hücrelerinin her yerinde mikroplastiklerin olduğun belirlendi

Beynin diğer organlardan çok farklı olduğunu dile getiren Çeltikçi, çalışma sürecine ilişkin şu bilgileri verdi:

“Beyinde kan beyin bariyeri var. Kandaki her şey beyne aynen geçmiyor. Örneğin, karaciğerde damarlarla karaciğer arasında bir bariyer yok ama beyinde var. Beyinde kanın iletiminde bile filtreleme var. Çünkü, beyin hücreleri doğrudan kanla temas ettiğinde, yani sağlıklı kan bile ulaştığında beyne zarar veriyor. Dolayısıyla, mikroplastikler beyne geçiyor mu, kan beyin bariyeri bunu engelliyor mu diye bakmak istedik.”

Bu kapsamda Doç. Dr. Sedat Gündoğdu ile çalışma başlattıklarını belirten Çeltikçi, şunları söyledi:

“Ön çalışmayla, beynin kendi ürettiği tümörlerden 4. evre olanların MR görüntülerini inceledik. Bu tümörler, normalde kan beyin bariyerini bozarak harap eder. Kan beyin bariyerini bozan tümör ile kan bariyerinin bozuk olmadığını gösteren MR görüntülerini belirledik. Ameliyatta, hastanın beynindeki kan beyin bariyerinin bozuk olduğu ve bozuk olmadığı bölgelerden örnekler aldık ve bunların içinde mikroplastik bulunup bulunmadığını inceledik. İncelemeler sonucunda, hasar gören ve hasar görmeyen beyin hücrelerinin her yerinde mikroplastiklerin olduğunu belirledik. Çalışma kapsamında şu anda örnek toplamaya devam ediyoruz ve 50 ayrı örnekte tek tek çalışacağız.”