Avusturya’da Burger King, burgerlerde varsayılan seçeneği vejetaryen yapacak: Normal mi, etli mi?

Johanna Meier‘ın 360info‘da yayımlanan bu makalesi, Yeşil Gazete‘nin de parçası olduğu küresel gazetecilik ağı Covering Climate Now (CCNOW) işbirliğinin bir parçasıdır.

*

Bir burger sipariş ettiğinizde, genellikle bir et köftesi almayı beklersiniz.

Ancak Burger King Avusturya bunu değiştirmek için yola çıkıyor.

Temmuz 2022’de şirket, ‘Normal mi, etli mi?’ adlı bir kampanya başlatarak, bitki bazlı burgerleri menülerinde varsayılan seçenek haline getirdi.

Fast food zinciri artık hemen hemen her ürünün bitki bazlı bir versiyonuna sahip ve müşterilerin etli versiyonu tercih edip etmeyeceklerini açıkça söylemeleri gerekiyor.

ABD‘deki bir kahve zinciri Blue Bottle da benzer bir değişiklik yaparak 2021’de West Coast lokasyonlarında sütlü seçeneklerini varsayılan olarak yulaf sütü yapmayı denedi. Müşteriler süt tercihi belirtmeden latte sipariş ettiğinde inek sütü yerine yulaf sütü kullanıldı.

Brentwood, Fairfax ve Jackson Square lokasyonlarındaki üç aylık pilot uygulamanın ardından, süt bazlı içecek siparişlerinin talep etti, -önceki altı aya göre yüzde 21’lik bir artış göstererek –yüzde 68’i yulaf sütü talep etti.

Oldukça memnun kalınan değişiklik ülke çapındaki tüm Blue Bottle şubelerinde uygulanmaya başlandı. 

Gıda devlerinin bu adımları akıllara şu soruyu getiriyor:  ‘Yeni bir normali nasıl tanımlayabiliriz?’

Bitki bazlı alternatifleri varsayılan ürün yapmaya geçiş, kötüleşen iklim krizine karşı önemli bir önlem.

Talep kaynaklı sera gazı emisyonlarının yaklaşık üçte biri gıda tüketimi ile ilgili ve çeşitli araştırmalar, küresel ısınmayı 1,5 derecenin altında tutma şansını yakalayabilmemiz için diyet değişikliklerinin kritik olacağını gösteriyor.

Hayvancılığın ortalama iklim etkileri, bitki bazlı alternatiflerden önemli ölçüde daha yüksek olduğundan, daha az hayvansal protein tüketmek (ve dolayısıyla üretimini azaltmak) bu anlamda temel adımlardan biri.

Ancak yemek seçimleri kolay kolay değişmez: Ne yediğimiz, sosyal ve kültürel bağlamlarda gömülüdür. Özellikle varlıklı toplumlarda hayvansal protein tüketimi yüksektir ve ‘normal’ kabul edilir.

Blue Bottle ve Burger King Avusturya’nın yaptığı gibi ‘varsayılan’ı değiştirmek, tüketiciler için seçim özgürlüğünü korurken, diyetleri değiştirme ve sosyal normları daha sürdürülebilir yeme kalıplarına kaydırma potansiyeline sahip.

Varsayılan seçenekleri belirlemek, diğerlerini yasaklamadan bir seçeneği destekler.

Organ bağışı için kayıt oranları, emeklilik tasarruf programlarına katılım ve yeşil enerji tüketimi gibi birçok bağlamda etkili oldukları gösterildi.

Varsayılan seçenek uygulaması, üç ana psikolojik mekanizma nedeniyle çalışır:

1. Karar vermek çaba gerektirir: Statükoya güvenmek daha kolaydır.
2. İnsanlar sosyal çevrelerine uymak isteyen sosyal varlıklardır: Bir şeyi varsayılan yapmak, önerilen veya sosyal olarak beklenen seçim olarak algılanmasının muhtemel olduğu anlamına gelir.
3. İnsanlar, ‘varsayılan’ı diğer tüm seçenekleri karşılaştırdıkları bir referans noktası olarak kullanır ve ondan vazgeçmek bir kayıp gibi gelebilir.

Çalışılan hemen hemen tüm denemelerde, varsayılan vejetaryen seçeneklerin et tüketimini azalttığı, hatta en etkileyici örneklerde yüzde 80’den fazla etkili oldu. Ancak  burada başarıyı etkileyen çeşitli faktörler de olabilir.

Örneğin, tüketicilerin cinsiyeti bir fark yaratıyor gibi görünüyor: Erkekler için et yeme tercihi  daha güçlü. Bu, erkeklik ve et yeme algıları arasında bir ilişki kuran diğer çalışmaların sonucuyla da tutarlı.

Varsayılanı değiştirmenin zorluk seviyesi de seçimler arasında farklılığa yol açabilir. Buna ilişkin yapılan araştırmaların bazılarında, örneğin, konferansta yemek seçimi online bir form aracılığıyla değiştirilebilirken, başka bir çalışmada et seçenekleri yaklaşık üç metre ötedeki bir duvara asılmış ayrı bir menüdeydi, bu yüzden insanların bu seçenekleri görmek için fiziksel olarak hareket etmesi gerekiyordu.

Alternatiflerin, varsayılan seçeneğe göre ne kadar çekici sunulduğu da seçime etki konusunda incelenenler arasında.

Varsayılan seçenek olarak vejetaryen yiyecekler üzerine yapılan araştırmalar, bunun iklime duyarlı bir gıda politikası için  umut verici bir katkı olduğunu söylüyor.

Öte yandan şu iki kritik soruyu  anlayabilmek için hala araştırmaya ihiyaç var:

1. Varsayılanı değiştirme uygulamasının gerçek etkileri olur mu: Uzun vadede uygulanırsa ve ardından kaldırılırsa gıda seçimleri öncekine döner mi?
2. Tüketiciler varsayılan vejetaryen seçimleri telafi etmek için daha fazla et yemek gibi bir davranış geliştirir mi?