‘Atık yönetimi için’ sineklerin genetiği değiştirilecek

Bilim insanları, daha fazla atığı ortadan kaldırmaları için sineklerin genetiğini değiştirmeye hazırlanıyor.

Avustralya‘daki Macquarie Üniversitesi‘nden araştırmacıların Communications Biology adlı bilimsel dergide dün yayımlanan çalışmasında,  bu sayede sineklerin hem daha fazla atık tüketmesinin hem de bu süreçte, çeşitli sektörlerde kullanılacak enzimler üretmesinin sağlanacağı öne sürülüyor.

Siyah asker sinekleri, hali hazırda atık yönetiminde ticari amaçlı olarak  kullanılıyor. Gıda gibi organik atıklarla beslenen bu sineklerin larvaları, vücut ağırlıklarının iki katını yiyebiliyor. Larvalardan aynı zamanda hayvan yemi olarak da yararlanılıyor.

Atıkların yok edilmesi için kullanılan bir diğer yöntem ise; yine genetiği değiştirilmiş mikroplar. Ancak bu canlıların, steril ortamlara ve bolca suya  ihtiyaç duyması araştırmacıları farklı yöntemler bulmaya itmiş durumda.

Genetik değiştirme çalışmaları şimdiden başladı

Çalışmanın yazarlarından Dr. Maciej Maselko, kara asker sineklerinin ise böyle bir sorunu olmadığını, hayvanların doğrudan kirli çöplerle beslenebileceğini söylüyor: “Kara asker sinekleri, daha küçük parçalara ayrılan büyük hacimli atıkları mikroplardan çok daha hızlı tüketecektir.”

Araştırmacılara göre, önerdikleri yöntem, organik atıklar parçalandığında ortaya çıkan metan gazı miktarını da azaltacak. Makalenin başyazarı Dr. Kate Tepper, “İklim felaketine doğru gidiyoruz ve çöplüklerdeki atıklar metan gazı salıyor. Bunu sıfıra indirmemiz gerekiyor” diyor.

Dr. Tepper şimdiden sineklerin genetiğini değiştirmeye başladı. Çalışmalarını ticari boyuta taşımak için EntoZyme adlı bir şirket kuran Macquarie Üniversitesi ise “üretilen” siyah asker sineklerinin bu yıl bitmeden kullanılmaya başlamasını bekliyor.

Çalışmaya katılan bilim insanları, sineklerin atıkları tüketme sürecinde hayvan yemleri, tekstil ve eczacılıkta kullanılan enzimlerin yanı sıra biyoyakıt ve yağlayıcı yapımında faydalanılabilecek yağ bileşiklerini de üretebileceğini söylüyor.

‘Sürdürebilirlik ekonomisi işlemeli’

Dr. Tepper, genetiği değiştirilmiş sineklerin, atıkların sorun teşkil etmekten çıkıp yeniden kullanıldığı döngüsel ekonomi modeline geçişte de önemli bir adım olacağına işaret ediyor.

Bu hayvanların milyarlarca dolarlık atık yönetimi pazarında önemli bir potansiyel taşıdığını belirten araştırmacı, “Sürdürülebilir bir döngüsel ekonomi istiyorsak, bunun ekonomisinin de işlemesi gerekiyor. Atıklardan daha fazla değer elde etmek için böceklerin genetiğini değiştirmek gibi sürdürülebilir teknolojileri uygulamaya yönelik ekonomik bir teşvik olması, bu geçişin daha hızlı yönlendirilmesine katkı sağlar” diyor.

Araştırmacılar ayrıca sineklerin uçmasını engellemek gibi bazı değişikliklerle, atıkların yer aldığı alandan ayrılmalarını engellemeyi planlıyor.