Altın madencileri yine Kaz Dağı’nda! Ormanları siyanüre boğacak proje bugün görüşülüyor

Kaz Dağı’nda tarım arazilerini, su kaynaklarını ve ormanları siyanüre boğacak proje bugün görüşülüyor. Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği, Balıkesir’in Havran ilçesinde siyanürle altın madeni açılması planlarına karşı bir açıklama yayınladı. “Kazdağı yeni bir felaketin eşiğinde” denilen açıklamada, projeden vazgeçilmesi çağrısı yapıldı. Açıklamasının tam metni ise şöyle:

“Balıkesir’in Havran İlçesi bu kez de yeni bir altın madeni projesine kurban edilecek. Havran’ın ormanlarını, tarım alanlarını katleden Tepeoba Köyü’ndeki  molibden madeni, Eğmir Köyü’ndeki  kurşun madeni projeleri devam ederken bu kez de Büyükşapçı Köyü’ne altın madeni açılmak isteniyor.

Proje Tanıtım Dosyasında altın elde etmede en vahşi yöntemlerden olan siyanür yığın liçi  kullanılacağı belirtilen Demirtaş Altın Madeni  Projesi’nin Halkın Katılımı Toplantısı bugün saat 14.00’de Büyükşapçı Köyü Kahvehanesinde yapılıyor.

Projeye ait iki adet işletme, bir adet de süresi bitmiş arama ruhsatı var. Ruhsatlar sürekli el değiştirmiş. İlk sahibi Newmont olan ruhsatlar daha sonra Teck Resources’a, şimdi de Baharlar Madenciliğe satılmış. Baharlar Madencilik A.Ş. ruhsatları noter satışı ile satın almış ancak dosyada yer alan evraktan ruhsatların henüz Maden İşleri Genel Müdürlüğü’nden devir edilmediği görülüyor. Bu durumda daha ruhsatların devir işlemi bitmeden Çevre Etki Değerlendirme sürecinin nasıl başlatıldığı soru işareti.

2012-2013 yıllarında “kuartz” arayacağız diye yapılan başvurular için Balıkesir Valiliği tarafından  “ÇED Gerekli Değildir” kararları verilmiş. Oysa arananın quarts değil altın-gümüş olduğu ortada.

Siyanür liçi kullanılacak

Madenin toplam rezervi on altı milyon ton. Çıkartılması planlanan altın miktarı ise onyedi buçuk  ton. Ocak işletme süresi on yıl.

Açık ocak yöntemi ile çalışılacak. Cevher kırılıp öğütüldükten sonra araziye serilecek. Yığınların üstüne siyanürlü su püskürtülecek. Siyanüre yapışacak altın daha sonra ayrıştırma ünitelerinde ayrılacak. Siyanürlü sular atık havuzlarında toplanacak. İşe yaramaz topraklar da pasa alanlarında depolanacak.  Siyanür atık havuzu ve pasa dağlarında oluşacak asit maden drenajı teklike saçıyor.

Havran Barajı ve Büyükşapçı Köyü içme suyu tehdit altında

Proje dosyasında da belirtildiği gibi, maden alanı, Havran Çayı’nın su toplama havzasında. Değirmendere ve Gelindere, Havran Çayı’na bağlanıyor, Havran Çayı da Havran Barajına. Dolayısıyla, maden alanına çok yakın olan bu dereler asit maden drenajı ve siyanür barajı tehditi altında. Bu derelerdeki kirlenme doğrudan Havran Barajına ulaşacak ve bu barajdan sulanan tarım arazileri de kirlenecek.  Balya örneği önömüzde. Balya’da her yıl hala asit maden drenajı nedeniyle asitli sular dereleri kirletiyor ve derelerdeki balıklar ölüyor.

Büyükşapçı Köyü’nün içme suyu kaynağı da maden alanında yer alıyor. Köyün içme suları hem kirlilik, hem de yokolma tehdidi altında. DSİ, bu koşullarda  projeye olumlu görüş vermeyecektir.  

Şapçı Dağı’ndaki önemli endemik bitkiler ve Karaçam ormanı yok olacak

Ruhsatların toplam alanı  58 bin 500  dönüm.  ÇED izin alanı ise 6 bin 886 dönüm. Ne yazık ki izin alanının yüzde 79’u orman. Ormanlık alan ağırlıklı olarak karaçam ve meşeden  oluşuyor.

Proje tanıtım dosyasında da  itiraf edildiği gibi, bölgenin bitki örtüsü yerinde incelenmemiş. Dosyayı hazırlayan firma tarafından daha önceki yıllarda kurşun madeni projesi için yapılmış çalışmaya ve literatür taramasına dayanıyor. Yine de raporda endemik bitkilerin yer aldığı kabul ediliyor hatta “İnceleme yapılırsa  daha da fazla endemik bitki bulunabilir” deniliyor. O halde, endemikler ne olacak?

Umarız Balıkesir Orman Bölge Müdürlüğü, kuraklığın iyice arttığı ülkemizin ve bölgenin çıkarlarını ve orman ekosisteminin önemini  gözeterek böylesi önemli endemik bitkilerin ve karaçam ağaçlarının bulunduğu bu önemli ormanlık alanı madencilere tahsis etmez.

Tarım arazileri de yok olacak

Proje alanının yüzde 20’si yani yaklaşık 1500 dönüm alan,  tarım alanı. Tarımdan yeterince gelir elde edemeyen Büyükşapçı Köylüsü, tarım arazilerinin 700-800 dönümünü madencilere çoktan satmış bile…Umarız  Balıkesir Toprak Koruma Kurulu görevini yerine getirir de bu tarım arazilerinin tarım dışı kullanımına izin vermez.

Havran, İvrindi, Balya, Kalkım elden gidiyor

Tepeoba Molibden, Eğmir Kurşun, Kalkım kurşun, Balya Kurşun, İvrindi altın madenleri, daha sıradaki ruhsatlar  birbirine o kadar yakın ki, bu madenlerin yeni yapılacak Lapseki-Yenice-Savaştepe Otoyolu ile birlikte  bölgeye toplam etkisinin acilen incelenmesi gerekmektedir. Bölge için Stratejik Çevresel Değerlendirme yapılması zorunludur.

Yok edilen yüzbinlerce dönüm orman ve tarım arazileri ve madenlerde kullanılacak sular, bölgede kuraklığa, susuzluğa, açlığa, yoksulluğa yol açacak, köyler iyice boşalacak, tarımsal üretim duracaktır.

Kaz Dağı’nın üstü altından değerlidir

Bölgemizin Kaz Dağı ekosistemini oluşturan en önemli etmenlerden olan ve bölgemize hayat veren orman varlığı ve  tarımsal potansiyeli yörenin gerçek  altınıdır, yerin altındaki altın ise yalnızca madenciye kar getirip, halka da hastalık ve yoksulluk olarak geri dönecek, kamuya ve ülkemize hiçbir yarar sağlamayacaktır. Kaz Dağı’nda hayat altından değerlidir. Havran-Demirtaş Altın Madeni Projesi’nden acilen vazgeçilmeli, bu projeye “ÇED Olumsuz” kararı verilmelidir.

 

(Yeşil Gazete)