ABD’de öğrencilerden fosil yakıtlara yatırım yapan üniversiteler hakkında suç duyurusu

ABD’deki altı üniversitenin öğrencileri, okullarının küresel ısınmaya neden fosil yakıtlara yatırım yaparak kamu yararına ilişkin bir yasayı ihlal ettiğini belirterek kurumlar hakkında suç duyurusunda bulundu.

Pennsylvania Üniversitesi, Chicago Üniversitesi, Tufts Üniversitesi, Pomona College, St Louis Washington Üniversitesi ve Pennsylvania Eyalet Üniversitesi‘nden kampüs organizatörleri, kendi eyaletlerinin başsavcılarına mektup yazarak yetkililerden üniversitelerinin yatırımlarını incelemelerini istedi. Her bir dilekçeye onlarca öğretim üyesi, üniversite çalışanı ve mezunların yanı sıra yerel, ulusal ve uluslararası iklim odaklı gruplardan destek imzaları geldi.

Öğrenciler, okulların kömür, petrol ve gaza yatırım yaparak, kar amacı gütmeyen kuruluşlar olarak kamu yararına öncelik verme yükümlülüklerini ihlal ettiklerini savunuyor.

The Guardian‘ın aktardığına göre Pennsylvania Üniversitesi öğrencileri başvurularında, şu ifadelere yer verdi:

Fosil yakıt şirketlerinin uzun zamandır iklim bilimini baltalamak ve iklim kriziyle nasıl başa çıkılacağı konusunda kamuoyundaki tartışmaları çarpıtmak için – Penn bilim insanları ve araştırmacılarını hedef alan çabaların da aralarında bulunduğu – bir kampanya yürüttüğü belgelerle kanıtlanmıştır. Endüstrinin yaydığı bilimsel yanlış bilgiler, sürdürülebilir bir gelecek için araştırma yapan ve çözümler tasarlayan Penn öğretim üyeleri ve öğrencilerinin çalışmalarını baltalıyor.”

Dosyalar, her bir okulun fosil yakıtlara onlarca hatta yüz milyonlarca dolar yatırdığını tahmin ediyor.

Üniversitelerin iklim krizini finanse etmeleri ‘kabul edilemez’

Tufts’ta lisans öğrencisi olan ve üniversitesine karşı yapılan şikayete öncülük eden Moli Ma “Eğer üniversiteler ‘Biz iklim lideriyiz, adaletten yanayız’ deyip diğer yandan iklim krizine finansal katkıda bulunuyorsa, bunu kabul edilemez buluyoruz. Burada bir uyumsuzluk var. Kendiyle çelişiyor” diye konuştu.

2020’de Boston College ile başlayarak ABD’nin dört bir yanındaki üniversitelerde bir düzineden fazla benzer girişimi meydana gelmişti. Başvurular, kar amacı gütmeyen bir çevre hukuku kuruluşu olan İklim Savunma Projesi‘nin yardımıyla yazıldı.

Eyalet yetkilileri yasal başvuruların hiçbirini onaylamadı, ancak Harvard, Cornell ve Stanford da dahil olmak üzere birkaç okul, kendilerine yönelik şikayetlerin yapılmasından kısa bir süre sonra fosil yakıtlardan vazgeçeceklerini açıkladı.

‘Hayırsever amaçlara aykırı’

Başvurulardan dördünde okulların, 49 eyalet tarafından kabul edilen ve kar amacı gütmeyen kurumların yatırımlarında “hayırsever amaçlarını” göz önünde bulundurmalarını ve bunu “ihtiyatlılık” ve “sadakatle” yapmalarını gerektiren bir yasa olan Kurumsal Fonların Tekdüzen İhtiyatlı Yönetimi Yasasını ihlal ettikleri iddia ediliyor.

Pennsylvania’da böyle bir yasa bulunmadığından, öğrencilerin Pennsylvania Üniversitesi ve Pennsylvania Eyalet Üniversitesi aleyhindeki yasal şikayetleri, eyalette geçerli olan benzer düzenlemelere dayanıyor.

Öğrenci organizatörleri, iklim krizinin gerek Kaliforniya’daki Pomona College’da daha sık ve şiddetli orman yangınlarıyla, gerekse Missouri‘deki St Louis Washington Üniversitesi’nde daha yıkıcı sıcak dalgalarıyla, her bir üniversitenin kendi eyaletinde hasara yol açtığını vurguladı. Şikayetlerde, bu felaketlerin genellikle gençlere, yoksul topluluklara ve beyaz olmayan insanlara orantısız bir şekilde zarar verdiği belirtildi.

Fosil yakıt stoklarına yatırım yapmanın sadece iklime zarar vermek ve insan sağlığını tehdit etmekle kalmadığı aynı zamanda finansal risk de yarattığı her bir şikayette yer alan diğer temel argümanlardan biri.

McKibben’dan destek: Gezegenin zamanı tükeniyor

Deneyimli çevre aktivisti ve yazar Bill McKibben, öğrencilerin çabalarını desteklediğini açıkladı.

McKibben, “Bu kurumlardan bazıları dünya standartlarında iklim bilimi üretti, hepsi büyük iklim tehditleriyle karşı karşıya olan yerlerde ve yine de insanların şimdiye kadar yaptığı en tehlikeli şeyden kar etmeye çalışıyorlar” dedi.

Yasal şikayetler olmasa bile daha fazla üniversitenin fosil yakıtlardan vazgeçmesini beklediğini söyleyen McKibben öğrencilerin eylemlerinin bu kurumları “acele ettirebileceğini” umduğunu da sözlerine ekledi. McKibben, “Gezegenin onların oyunları için zamanı tükeniyor” diye konuştu.