30 yıldır nesli tükendiği düşünülen kurbağa türü yerli halk sayesinde yeniden keşfedildi

Yeni yapılan bir çalışmayla 1991 yılından bu yana kayıp olan yıldızlı gece alacalı kurbağası (Atelopus aryescue) yeniden keşfedildi. Keşif, Kolombiya’da yer alan Sierra Nevada de Santa Marta’da yaşayan yerli Arhuaco halkı sayesinde yapıldı.

Böylece koruma çalışmaları ile yerli inançların el ele şekilde yürütülmesi gerektiği bir kez daha kanıtlanmış oldu.

İklim değişikliği ve patojen mantar etkisi

Harlequin kurbağaları, Kosta Rika‘dan Panama‘ya zıplayan oldukça başarılı bir tür grubuydu. İklim değişikliği ve patojenik mantarlar, türleri büyük ölçüde yok olmaya itti.

Şu ana kadar bu kara kurbağalarının bilinen tek popülasyonlarının Kosta Rika Quepos’de ve Batı Panama’nın birkaç bölgesinde olduğu tahmin ediliyordu. Bu ailenin siyah-beyaz benekli bir yesi olan gece alacalı kurbağasının ise soyu tükenmiş olarak kabul edilmişti.

Yerel bilgisi

Küresel Yaban Hayatı Koruma’dan (GWC) Kolombiyalı koruma görevlisi Lina Valencia “Latin Amerika’da bu yüksek rakımlardaki alacalı kurbağalar, ölümcül bir mantar patojeni sonucu son otuz yılda büyük ölçüde yok olmuşken, yıldızlı gece alacalı kurbağasının bu eğilimi alt ettiği ortaya çıktı” dedi.

ZME Science’ta yer alan habere göre Valencia açıklamasında “Arhuaco halkına, kendileriyle çalışma fırsatını bize verdikleri için çok minnettarız” ifadelerini kullandı.

Türün yeniden keşfi GWC’nin alacalı kurbağayı korumayı amaçlayan Kolombiyalı ortağı Fundación Atelopus ile yerli Arhuaco halkı arasında yapılan iş birliği sonucunda gerçekleşti. Bu kurbağa yerli halk arasında “gouna” olarak biliniyor.

‘Su dünyasının koruyucuları’

30 yıl boyunca türe ait bir bireyin bulunamamasının en büyük sebebi araştırmacıların yaşam alanlarına ulaşımının olmamasıydı. Ancak bütün bu zaman boyunca Arhuaco halkı amfibi ile uyum içerisinde yaşayarak vahşi yaşamı ve yerel yaşam alanlarını korudu.

Sogrome topluluğunun bir üyesi ve Francisco José de Cladas Bölge Üniversitesi‘nde biyoloji öğrencisi olan Kaneymaku Suarez Chaparro, Arhuaco halkının Sierra Nevada de Santa Marta’yı “kutsal” bir yer ve yıldızlı gece alacalı kurbağasını “su dünyasının koruyucuları ve bereket sembolü” olarak gördüğünü belirtiyor.

Denge içerisinde yaşam

Ekin ekme veya manevi törenler yapma gibi eylemlerin ne zaman yapılacağına dair bir gösterge görevi gören kurbağa, Arhuaco kültürünü binlerce yıldır şekillendirdi.

Chaparro açıklamasında “Kaynaklarımızı yönetmeyi ve evimizi korumayı sürdürdük. Bu da toprak ana ve buradaki tüm yaşam ile denge içerisinde yaşadığımız anlamına geliyor” ifadelerini kullandı.

İş birliğinin önemi

Fundación Atelopus ile dört yıl süren iş birliğinden sonra GWC tarafından finanse edile bir keşif gezisinde kutsal kurbağa türüne ait 30 birey tespit edildi ve fotoğraflandı.

Fundación Atelopus Başkan Yardımcısı ve biyolog José Luis “Yıldızlı gece alacalı kurbağası ve Sogrome topluluğunun onunla olan ilişkisinin hikayesine dahil olmak inanılmaz bir onur” ifadelerini kullandı.

Çalışmanın en büyük katkılarından birinin koruma çalışmalarında yerel bilgiyle yapılan işbirliğinin önemini göstermesi olduğunu belirten araştırmacılar projenin devamında kurbağaların nesillerinin korunması için araştırmalarını sürdürecek.