2019: En’lerin değil, küçük başlangıçların yılı

2019 zor günler devam ederken, bir şeylerin değişebileceğine dair gelişmelerin de yaşandığı bir yıl oldu. Genç bir iklim aktivistinin Time dergisinin kapağında yer alması, kadınların yaratıcı eylem olarak dansı kullanıp etki yaratabilmeleri 2019’a damgasını vururken, iklim grevleri ve isyan haftaları, geçtiğimiz yılın en önemli olayları olarak tarih sayfalarında yerini aldı.

Dünya’da 2019’un en önemli olayı & olayları

• İklim Grevleri ve İsyan haftaları.
• Amazon yangınları ve devam etmekte olan bütün iklim felaketleri.

Türkiye’de

Yerel seçim ve sonuçları: yani 2. İstanbul seçimi.

Dünya’da yılın kişisi

Greta Thunberg

Türkiye’de

• Las Tesis dansını yapan bütün kadınlar.
• Öğrencilerine geri dönene kadar Barış Akademisyenleri. (2020’de artık başka bir kategori altında yılın kişileri olmalarını umuyorum.)
• Osman Kavala.
• Selahattin Demirtaş’in (kendisi ve) Devran’da anlattığı karakterler.

Aklımda en çok yer eden sanat olayları

• 16. Istanbul Bienali ve Yeşil Gazete’deki Bienal dosyası.

• Tiyatro Boyalı Kuş’un Kendine Ait Bir Oda ve Tatavla Sahne’nin İnsan Çağı oyunları.
• Coldplay’in karbon ayakizini ve ekolojik hasarı en aza indirene kadar turne yapmayacağını açıklaması. David Gilmour gibi sanatçıların iklim aktivistlerine destekleri.
• 8 yıldır piyano çalmayan piyanist bir arkadaşımın enstrümanına geri dönmesi ve kapısını kapayarak da olsa bana inanılmaz Lizst parçaları çalması.

2019’un en önemli topluluk, kolektif ya da organizasyonu

Yokoluş İsyanı. 

İklim aktivistleri bu yıl yaptıkları bütün sivil itaatsizlik ve yaratıcı eylemleriyle iklim acil durumu için ses çıkardılar. Ayrıca yaptıkları eylemler, taleplerini belirleme ve ifade biçimleri iklim hareketinin 1960’ların sivil haklar mücadelesinin bir çeşit devamlılığı olduğunu bir kez daha gösterdi.

Ülkeleri yönetenler, doğayı katledebilecekleri bir kaynak olarak gördükçe ve bizler de başkalarının felaketlerini umursamayan fosil yakıt destekli alışkanlıklarımıza devam ettiğimiz sürece bu yokoluşun nedeni oluyoruz. Sinir bozucu ama gerçek. Böylesine kaygı verici bir gerçeği yaşarken bunu önlemek için bir şeyler yapılabileceğini bilmek ise önem önemlisi. Hayat kurtarıcı.

Yokoluş İsyanı, tam da bu yüzden Kasım ayında (en son baktığımda) 64 farklı ülkede sivil itaatsizlik eylemleri düzenledi. İklim krizinin insanlığın yaşadığı en önemli, kritik kriz olduğu gerçeğini bir süre daha politikacılardan duymayacağız gibi görünüyor. Madrid‘te gerçekleşen 25. Taraflar Konferansı’nı Yeşil Gazete’den takip edenler konuya oldukça hakimdir. Değişim bizlerden, isyanın bir parçası olabilecek insanlardan başlayacak.

Kasım ayındaki İsyan günlerinin ve yaratıcı eylemlerin yaşandığı yerlerden biri de İstanbul‘du. Yokoluş İsyanı’nın benimsediği eylem biçimlerinden yaratıcı eylem ve etkinlikler kısmını benimseyerek Türkiye’yi de iklim için harekete geçmeye çağıran insanlar var. Takdir edip övülesi bir durum.

Dünya’da en hayalkırıklığı yaratan gelişme

Birleşik Krallık’taki son genel seçimler. (Muhafazakar Parti’nin lideri, Başbakan ve Brexit savunucusu Boris Johnson, beklenmedik şekilde, büyük farkla seçimleri kazandı. Birleşik Avrupa yanlısı İşçi Partisi lideri Jeremy Corbyn istifa etti.)

Türkiye

Türkiye için hayal kırıklığı ifadesi biraz naif kaçıyor. Onun yerine şahit olduğum ayıp ve haksızlıklar arasından HDP Belediyelerine atanan kayyımlara karşı demokratik olduğunu iddia eden muhalefetin tutumsuzluğunu unutmayacağımı buraya not düşmek isterim.

2019 sanırım en’lerin yılı değildi de daha çok küçük başlangıçların yılıydı. Time dergisinin kapağında genç bir iklim aktivistini göreceğime geçen yıl bu günlerde inanmazdım mesela. Kadınların yaratıcı eylem olarak dansı kullanmalarına ve etki yaratabilmelerine çok sevindim.

İyimser yanımın Türkiye için kurabildiği cümle: Zor günler devam ederken, bir şeylerin değişebileceğine dair gelişmelerin de yaşandığı bir yıldı 2019.