“12 Yazma 7 Mesel” ilk gösterimi ile Şişli Cemil Candaş Kent Kültür Merkezi’nde

“Dew du şar heft mesel” projesi Bülent Çatalkaya’nın yaklaşık on yıl boyunca yüreğinde-aklında demlediği bir kültür projesi. “12 Yazma (veya Kadın) 7 Mesel” adıyla da anılabilecek proje, Anadolu’da, Dersim-Koçgiri kültüründe tarihi 5 bin yıl öncesine giden bir ozanlık geleneğini kadın bakış açısıyla günümüze taşıyan, kadının Alevi inancındaki yerine vurgu yapan, Dersim- Koçgiri kültüründeki anaerkil yapıya atıfla, kadının yok olan dergâh geleneğinde kendisini yeniden yaratma çabası olarak da anlam bulan bir proje.

Bedestan Müzik Topluluğu kadın sanatçılarının bir yıldan uzun bir zamandır Bülent Çatalkaya’nın yönetiminde sürdürdüğü bu çalışma, 14 Nisan Pazar günü Şişli Cemil Candaş Kent Kültür Merkezi’nde, saat 17.00’de, buğdayla yapılan ilk kutsal yemekler olan kömbe, helva, hedik gibi geleneksel tatların sunumuyla başlayacak.19.00’da Bedestan Müzik Topluluğu “Dew du şar heft mesel” projesinin ilk gösterim konseri için sahne alacaklar.

Şar, Dersim- Koçgiri’de özellikle yaşlı dergâh kadınlarının başlarına bağladıkları, gökkuşağının renklerini içeren bir yazmanın adı. Alevi inancına göre Ana Fatma’nın başına bağladığı yazma barışın da simgesiymiş. Aileler, aşiretler, köyler arasındaki kavgalarda, kan davalarında kadının başındaki yazmayı ortaya atmasıyla kavga biter, barış sağlanırmış.

Bir buçuk yıldır projenin provalarını sürdüren Bedestan Müzik Topluluğu çalıştıkları 20’den fazla eserden 16’sının canlı performansını gerçekleştirecek. Topluluk, proje için popüler olan deyişler yerine unutulmaya yüz tutmuş deyişleri seçti.

Projenin koordinatörü olan Bülent Çatalkaya projelerini PİRHA’ya anlatırken “Bu proje uzun yılların birikimleri, araştırmaları sonucu oluşmuş bir çalışma. Sanat hayatımızda kurduğumuz hayallerin birikimlerle ve becerimizle birleşip ortaya çıkmış hali. Gördüğümüz rüyayı anlatacağız belki de. Aslında bu çalışma toplumun hikâyesidir. Anadolu’da Mezopotamya’da Dersim-Koçgiri özgülünde özellikle Kızılbaş geleneğine mensup toplumun hikâyesidir bu. Biz diyoruz ki bu toplum önce kendileri sonra çocukları sonra ise torunları kendi özgün inanç ve dil değerlerini unuttular. Toplumumuzun içinde bir inanç 5 bin yılda oluşuyor ve icra edilmediği zaman iki kuşak sonra kayboluyor. Özellikle dinsel ve ideolojik atmosferin, baskıların yoğun olduğu bu dönemde bu tür özgün çalışmaların hem özgün anlamda inançlara hem de dillere hizmet edeceğini düşündük. Bu çalışmanın bir ayağıyla topuma bunu hatırlatmak istedik. İkinci ayağı ise bu bir eğitim çalışması” diyordu.

Projeyle ilgili PİRHA’ya verdiği röportajda, projenin Alevilikte kaybolan kadın kimliğini hatırlattığını, Anaerkil dönemden ataerkil döneme geçişte anaerkil duyguların yanı sıra doğanın ve yaşamın temel duygusundan da uzaklaşıldığını kaydeden Medar, anaerkil ruhu, doğanın ve yaşamın temel prensiplerini tekrar hatırlatmak için bu çalışmanın oluşturulduğunu söylüyor. Son zamanlarda sanat dalında kadının varlığına, anaerkil döneme atıfta bulunan çalışmaların olduğuna işaret eden Medar, ‘dew du şar’ın bütünleyici bir çalışma olduğunu da ekliyor. Medar, “Biz kafamızda olabildiğince doğru yerlere oturtmaya çalıştık. Umarım seyirciye de doğru bir şekilde ulaşır. Ne kadar doğru bir ifadede vereceğiz tabi ki tartışılır çünkü bunlar ne olursa olsun bazı bilgileri de içinde barındırdığı için olabildiğince doğruya, estetik olana, yaşamın temel prensiplerine uyum sağlamaya çalıştık. Kültürümüze hizmet etmeye çalışıyoruz. Umarım karşı tarafa da iyi niyetimiz doğru olarak geçer ve insanlar da güzel etkileşimler yaşar bizimle, kültürle başka türlü bir bağlantı kurmuş olur” diyordu.

Bülent Çatalkaya, Gülseven Medar ve Bedestan Müzik Topluluğu’nun 11 kadın sanatçısı hepimizi “Dew du şar heft mesel” projesinin ilk konserine hepimizi davet ediyorlar. Proje daha sonra farklı mekânlarda izleyicisiyle buluşmaya devam edecek.

İlk fırsatta Bülent Çatalkaya ve Gülseven Medar’ı Açık Radyo’da “Babil’den Sonra” programıma konuk etmeyi düşünüyorum.

Ercüment Gürçay

Kaynak: Bülent Çatalkaya & Bedestan Müzik Akademisi              PİRHA www.pirha.net