Zoom’dan Tiananmen sansürü

Çin hükümeti, Çin’de 3-4 Haziran 1989’da öldürülenleri hiç kimsenin anmamasını, konunun gündeme gelmemesini sağlamak için her yola başvuruyor. Zoom, Pekin’in Tiananmen’deki baskıları konu eden online toplantılara son verilmesi talebini kabul ederek, ifade özgürlüğünü hedef alan bu saldırıya suç ortağı olma riskine giriyor.”

‘İlkeler kârın önünde olmalı’

Firmanın ‘anakara Çin dışındaki’ kullanıcıların gelecekte buna benzer müdahalelerle hedef alınmamasını sağlamak için adım atacağını açıkladığına dikkat çeken Nee, “Bu açıklamayla Zoom’un, anakarada yaşayanlara yönelik baskılara göz yumduğu ve yumacağı anlaşılıyor” dedi. Nee şöyle konuştu:  

“Zoom gibi teknoloji şirketleri, baskıcı hükümetlerin internet özgürlüğünü sınırlandırma taleplerine boyun eğmek yerine, ilkeleri kârın önüne koymalı ve internet özgürlüğünü savunmalıdır. Zoom tüm ticari faaliyetlerinde insan haklarına saygı göstermeli ve Çin’in güçlü sansür sistemi içinde bir araç haline gelmemelidir.”

Ne olmuştu?

Zoom, geçen Cuma günü, Çin hükümetinin talebi üzerine insan hakları akvitistlerinin hesaplarını askıya aldığını açıklamış ve Pekin’in ‘yasa dışı’ olarak adlandırdığı tüm toplantıları engelleyeceğini belirtti. Firma ayrıca Tiananmen Meydanı’ndaki baskıları konu eden dört toplantıdan üçünü sonlandırdığını kabul etmişti. 

ABD’de yaşayan Çinli aktivist Zhou Fengsuo, Wang Dan, Lee Cheuk-Yan‘ın hesapları Tiananmen’deki protestolarla ilgili düzenledikleri anma toplantıları yüzünden kapatıldı. Zoom’un yanlışlık yaptığını ve uygulamalarının “anakara Çin dışındaki kullanıcıları etkilememesi gerektiğini” kabul etmesinin ardından bu hesaplar yeniden açıldı.

Çin’in 1980’li yıllarda ekonomik krize girmesi ve enflasyonun yüzde 30’dan fazla artmasına iktidardaki Komünist Parti’nin insan hakları ihlalleri ve baskıları da eklenince Çin halkı Pekin’in Tiananmen Meydanı’na akın ederek daha fazla özgürlük, insan hakları, anayasa ve ekonomik alanlarda reform talebiyle haftalar süren gösteriler düzenlemişti. 

Çin ordusu, 4 Haziran 1989’da meydandaki protestocuların üzerine ateş açmış; yabancı kaynaklara göre 3 ila 10 bin civarında protestocu sivilin öldürülmüş, binlerce kişi yaralanmıştı. Görgü tanığı yabancı gazeteciler, meydana giren askerlerin gerçek mermilere ilaveten tanklarla çok sayıda göstericiyi ezdiğini aktarmıştı. 

 Af Örgütü, “Şirketlerin insan haklarına saygı gösterme yükümlülüğü, ulusal yasalara ve düzenlemelere uygunluk durumundan bağımsızdır ve bundan önce gelir” açıklamasında bulundu.