Zehirli atık yayan fabrika yeniden açıldı

Geçtiğimiz hafta büyük bir zehirli balçık faciasının yaşandığı Macaristan’ın Ajka kasabası yakınlarındaki alüminyum tesisleri bugün tekrar üretime açıldı.

Bununla aynı zamanda, sel faciasının yaşandığı Kolontár köyü sakinlerinin bir kısmının da köylerine geri döneceği açıklandı.

Bu haberler, aslında fabrika çevresinde devam etmekte olan kriz çalışmalarıyla bir çelişki de oluşturuyor.

Kriz masası sözcüsü Tibor Dobszan, sel felaketinin ardından söz konusu bölgedeki kurtarma ve zehirli selin etkilerini giderme çalışmalarının devam ettiğini, ama bugünkü gelişmelerin bu çalışmaları aksatmayacağını söyledi.

Yeni set inşaatı

Resmi yetkililer, geçtiğimiz hafta inşa edilen ve yaklaşık bir kilometre uzunluğundaki yeni setin, artık yeni bir sel baskınını kesinlikle bertaraf edeceği görüşündeler. Eski duvarlarda çatlaklar olsa da, eski setin altında inşa edilen bu ikinci set, atıkların olası bir taşkın halinde bile yerleşim bölgelerine akmasını engelleyecek.

Öte yandan, geçtiğimiz hafta çıkarılan acil bir yasayla hükümet denetimine alınan fabrikanın yeni idarecileri, üretimin başlamasıyla birlikte oluşacak yeni atık maddeler için yeni ve güvenlikli bir atık göleti hazırlandığını da vurguluyorlar.

Avrupa alüminyum piyasasının sekizde birini elinde tutan dev tesisin üretime başlaması bölge insanları tarafından farklı tepkilerle karşılandı. Binlerce kişiye iş imkanı veren fabrikanın açılmasını olumlu karşılayanlar olduğu gibi, bölgeden hemen taşınmak isteyen insanlar da var.

Peki, sağlık açısından uzun vadede bir tehlike var mı? Uzmanlara göre bu konuda tatmin edici bir yanıt vermek çok güç. Çünkü bilim dünyası bu büyüklükte benzer taşkınlarla ilgili deneyime sahip değil. Ama sağlık uzmanları, taşkın sonrası zemine bulaşan zehirli maddelerin, toprağın kurumasının ardından toz halinde ve solunum yoluyla insan sağlığı açısından tehlike oluşturabileceğini düşünüyorlar.

Tuna nehrinde ise, ölçümlere göre sağlık açısından riskli değerler oluşmadı.

Nehir suyu ölçümleri, Macar makamları tarafından olduğu gibi, Tuna nehrinin Macaristan’dan sonra ulaştığı ülkelerin uzmanları tarafından da sürekli olarak yapılıyor (BBC)