‘Uzayın Ferrarisi’ okyanusa düştü

Avrupa Uzay Dairesi’nin (ESA) yerçekimi ve okyanuslardaki su hareketlerini araştırmak amacıyla kullandığı ve kısa adı GOCE olan keşif uydusu yerçekimi kanunlarına yenik düşerek yörüngesinden çıktı ve 11 Ekim’de, sabahın erken saatlerinde yeryüzüne düştü.

ESA Uzay Enkazı Bürosu, GOCE’nin Güney Atlas Okyanusu üzerinde, Arjantin’in doğu kıyısındaki Falkland Adaları’na yakın bir bölgede dünyanın atmosferine girdiğini belirtti. Uydu, yörüngesi itibariyle önce Sibirya, Pasifik Okyanusu’nun batısı, Hint Okyanusu’nun doğusu ve Antartika üzerinden geçti.

Yetkililer, 1,100 kg ağırlığındaki GOCE adlı uydunun %75’inin atmosferin üst tabakalarında dağıldığını, geri kalan parçalarının da zararsız bir şekilde Atlas Okyanusu’nun güneyine düştüğünü belirttiler.

ESA, GOCE’nin, Ekim ayının ortasında xenon olarak bilinen yakıtı bitince görevinin tamamladığını ve bu tarihten itibaren yeryüzünden 224 km yükseklikteki yörüngesinden düşmeye başladığını açıklamıştı.

17 Mart 2009 tarihinde Rusya’dan uzaya fırlatılan GOCE uydusu, dünyanın yerçekimindeki farklılıklarını en ince detayına kadar algılayarak bu farklılıkların haritasını çıkarmayı başarmıştı.

ESA’daki biliminsanları GOCE’nin bu başarısı sayesinde ‘geoid’ şeklinin bugüne kadarki en doğru modelini çıkarmayı başardıklarını belirttiler.

‘Geoid’ yerçekimi ve dünyanın dönüşünden kaynaklanan etkiyle okyanus yüzeylerinin aldığı genel şekle verilen isim.

Uzmanlar, bu harita sayesinde okyanus dolaşımını, deniz seviyesini, buzulların etkilerini ve dünyanın jeolojik yapısını daha iyi anlayabileceklerini belirtiyor.

Bu önemli görevinin yanı sıra GOCE’nin topladığı bilgilerin ‘Mohorovicic Devamsızlığı’ olarak bilinen ve yeryüzünün katmanları arasındaki sınırları gösteren yüksek çözünürlüklü haritanın hazırlanmasında kullanıldığı da belirtiliyor.

Aerodinamik tasarımı ve elektrikli motoru sayesinde ‘uzayın Ferrari’si’ olarak bilinen uydunun 11 Mart 2011 yılında Japonya’da meydana gelen depremde oluşan ses dalgalarını da algıladığı kaydediliyor.