‘Türkiye, Onur Yürüyüşlerine yönelik yasak, gözaltı ve yargılamalara son vermeli’

İnsan haklarına yönelik araştırmalar yapan uluslararası bir hükümet dışı organizasyon olan İnsan Hakları İzleme Örgütü, bugün (27 Haziran) yaptığı açıklamada, Türkiye‘deki Onur Yürüyüşleri ve Onur Haftası etkinliklerine karşı yürütülen tutumun hukuksuz olduğuna dikkati çekerek yasaklamalara, gözaltılara ve yargılamalara son verilmesi çağrısı yaptı.

Örgüt tarafından yapılan açıklamada, 25 Haziran’da İstanbul‘da düzenlenen yürüyüşe değinilerek “Göstericiler İstanbul Onur Yürüyüşü’nü düzenlemek için kararlı ve yaratıcı çabalar gösterdiyse de İstanbul polisi 25 Haziran 2023’te şiddet kullanarak 113 kişiye müdahale etti bu kişileri gözaltına aldı. İstanbul valisinin sosyal medyada ‘aile kurumunu tehdit eden’ olaylara izin verilmeyeceğini açıklamasıyla, kentteki diğer tüm onur etkinliklerinde olduğu gibi, yürüyüş bu yıl dokuzuncu kez yasaklandı” ifadeleri kullanıldı.

Aynı gün İzmir‘de en az 52 kişinin gözaltına alındığını hatırlatan açıklamada her iki şehirde de gözaltına alınanların, beş yabancı uyruklu kişi dışında birkaç saat sonra serbest bırakıldığı belirtildi.

Örgüt “Yasaklar, Mayıs 2023 seçimleri sırasında yetkililerin lezbiyen, gey, biseksüel ve transseksüel (LGBTİ+) karşıtı nefret söylemlerinin yoğunlaşmasının ardından yaşanıyor” diye ekledi.

‘Göstericileri gözaltına almaya ve yargılamaya son verilmeli’

İnsan Hakları İzleme Örgütü Avrupa ve Orta Asya direktörü Hugh Williamson, “Onur kutlamalarını yasaklamak ve insanları yürüyüş yapma girişiminde bulundukları için gözaltına almak, barışçıl toplanma ve ifade hakkının alenen ihlalidir ve Türkiye hükümetinin LGBT’lere yönelik aşağılayıcı kampanyasının kanıtlarından yalnızca biridir” diye konuştu.

Williamson, göstericilerin gözaltına alınması ve yargılanmasına son verilerek hakların güvence altına alınması çağrısında bulundu ve şunları söyledi:

Türkiye, Onur Yürüyüşü göstericilerini gözaltına almayı ve yargılamayı bırakmalı ve Türkiye’nin uluslararası yükümlülükleri ve kendi yasaları doğrultusunda barışçıl protestoya yönelik temel haklarını yeniden güvence altına almalıdır.

‘Yasaklamalar hukuka aykırı’

Türkiye’deki resmi makamlar, Onur yürüyüşleri ve Onur Haftası etkinlikleri için ülke genelinde kapsamlı bir yasak getirirken, son yargı kararlarında bu yasak kararlarının hukuka aykırı olduğu görüldü.

İnsan Hakları İzleme Örgütü, son üç yılda İstanbul, Ankara, İzmir, Mersin ve Adana‘daki sekiz mahkemenin, Onur Yürüyüşleri ve Onur Haftası etkinliklerinin açık, somut ve mutlak tehlikenin varlığının kanıtı ve gerekçelendirmesi olmaksızın kamu makamlarınca yasaklamasının Türkiye Anayasası ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne ihlal teşkil ettiğine hükmettiğini belirtti.

‣ Lubunyalar tüm baskılara rağmen onurla yürüdü: 93 gözaltıdan bazıları serbest bırakıldı

‘Yetkililer, mahkeme kararlarını görmezden geliyor’

Açıklamada, söz konusu mahkeme kararlarının etkinliklerin yasaklanmasına yönelik kararlardan uzun bir süre sonra verilmesi nedeniyle “[Mahkmee kararları] LGBT’lerin toplanma haklarını yerine getirebilmelerinin sağlanması için çok geç kalmıştır” diye belirtildi.

Örgüt, “Üstelik, kamu yetkilileri, mahkemelerin kararlarını görmezden gelmektedir” diye vurguladı ve haziran ayında, yaklaşık iki yıl süren bir davanın ardından bölge temyiz mahkemesinin, 2021’deki İstanbul Onur Yürüyüşü’nde gözaltına alınan ve Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu‘na aykırı olarak izinsiz toplantı yapmak suçundan yargılanan 19 kişinin beraatini onadığını kaydetti.