Türk-İş: Açlık sınırı 2 bin 374 lira, yoksulluk sınırı 7 bin 733 lira

Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) çalışanların geçim koşullarını ortaya koymak ve temel ihtiyaç maddelerindeki fiyat değişikliğinin bütçeye yansımalarını belirlemek amacıyla her ay yaptığı Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması’nın Nisan sonuçları açıklandı.

Araştırmaya göre açlık sınırı olarak tabir edilen dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı 2 bin 374 lira oldu. 

Yoksulluk sınırı 7 bin 732 lira

Yoksulluk sınırı olarak belirtilen ve gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı 7 bin 732 lira oldu. Bekar bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 2 bin 883 lira olarak hesaplandı.

Dört kişilik bir ailenin aylık gıda harcaması yılın ilk dört ayında önceki yılsonuna göre 211 lira, temel ihtiyaçlar için yapılması gereken toplam harcama ise 688 lira yükseldi.

Mutfak ensflasyonu

Türk-İş ayrıca “mutfak ensflasyonu’ndaki değişimi de hesapladı. Buna göre 2020 Nisan ayında dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 1,23 oranında arttı.

Yılın ilk dört ayı itibariyle fiyatlardaki artış yüzde 9,77 oranında oldu. Gıda enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış oranı yüzde 12,68 oldu. Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 13,61 olarak hesaplandı.

Temel gıda maddelerindeki değişim

Araştırmaya göre hesaplamada temel alınan gıda ürünlerinin fiyatlarında şu değişimler gözlendi:

• Süt, yoğurt, peynir grubunda; peynir fiyatında bu ay yine artış oldu. Süt ve yoğurt fiyatında bazı markalarda indirim olmasına rağmen ortalamayı fazla etkilemedi.
• Bazı marketlerde dana kıyma fiyatında indirim yapılırken kuşbaşı etin fiyatında yine artış görüldü. Tavuk kilogram fiyatı da arttı. Balık fiyatı ortalamada değişmedi ama ürün çeşidi azaldı. Balıkçı esnafı koronavirüsten olumsuz etkilenen gıda ürünü satıcılarının arasında yer aldı. Sakatat ürünlerinin fiyatı genelde aynı kaldı. Yumurta biraz ucuzladı. Bakliyat ürünlerinde bu ay ertelenen zamların yapıldığı görüldü ve bu fiyat artışı mutfak harcamasına olumsuz yansıdı.
• Geçen aya göre bu ay sebze ortalama kilogram fiyatı gerilerken meyve kilogram fiyatı arttı fakat ortalamada bir değişiklik olmadı. Meyve-sebze ortalama kilogram fiyatı bu ay 7,05 lira olarak (geçen ay 7,06 lira) hesaplandı. Sebze ortalama kilogram fiyatı bu ay gerileyerek 6,92 lira oldu (geçen ay 7,31). Geçen ay 6,43 lira olarak hesaplanan meyve ortalama kilogram fiyatındaki artış bu ay da devam etti ve 7,33 liraya yükseldi.
• Tereyağı zeytinyağı ve margarin fiyatı değişmedi fakat ayçiçek yağı fiyatı arttı. Açık satılan siyah ve yeşil zeytin ortalama fiyatı pek değişmedi. Çay fiyatı biraz arttı, ıhlamur fiyatı değişmedi. Bal fiyatı biraz artış gösterirken, şeker ile tuz, reçel, pekmez ve salça fiyatı aynı kaldı.

‘Asgari ücretin yetersizliği görünürleşti’

Türk-İş koronavirüs salgınının gelir üzerindeki etkisine dair “Yaygınlaşan işsizlik ve yetersiz gelir yoksul kesimlerin geçim koşullarını daha fazla kötüleştirmektedir” açıklamasını yaptı. Açıklamanın devamında şunlar kaydedildi:

Alınan önlemlerin pek çok ekonomik faaliyeti durdurması, işten çıkarmaların artması, ücretsiz izine çıkarılan işçilere verilen ücret desteğinin asgari ücretin yarısı tutarında kalması, kayıtdışı istihdamın da yaygınlığıyla birlikte koronavirüsün ekonomiye etkisi, vereceği zararın özellikle düşük ücretli ve yoksul kesimlerde giderek artacağını ortaya koymaktadır.

Bu salgın döneminde ücretlerin korunması ve ihtiyacı olanlara gelir destekleri sağlanması giderek önem kazanmaktadır. Özellikle son dönemde giderek artış gösteren gıda fiyatları ve diğer temel ihtiyaçlar için yapılması gereken harcamalar elde edilen ücret gelirleriyle karşılanamamaktadır. Gelinen aşamada asgari ücretin ve genel olarak ücret gelirlerinin yetersizliği görünür olmuştur.