TTK’da toplu sözleşme: Üst arama getirildi, işçinin işvereni ‘gücendirecek’ hareketlerde bulunması yasak!

Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) ile Genel Maden İş Sendikası arasında 30. Dönem Toplu İş Sözleşmesi imzalandı.

Toplu sözleşme hükümlerinden bir yıl önce maden facianın yaşandığı ve 43 madencinin hayatını kaybettiği Amasra’daki ocak ile birlikte Armutçuk, Karadon, Kozlu, Üzülmez müesseselerinde çalışan işçiler de yararlanacak.

ANKA‘nın aktardığına göre, sözleşmenin “Arama” başlığı altında, maden işçilerinin ocağa giriş ve çıkışlarında üstlerinin aranması yer alıyor:

“Mevzuatla yasaklanmış olan fiillerin işlenmesinin önlenmesi ve işyerlerinin güvenliğinin sağlanması amacı ile ve tedbir mahiyetinde olmak üzere, işveren görevlendireceği elemanları aracılığı ile işyerlerini ve ocağa giren ve çıkanların üzerlerini ve eşyalarını arattırabilir. İşveren ayrıca işyerlerinde, misafirhanelerde, ortak istirahat yerlerinde de aramalar yaptırılabilir. Ancak, bu aramalarda aranılan yerin sahibi işçinin ve işçi sendikası temsilcisinin, işçinin bulunmaması halinde ise işçi sendikası temsilcisinin bulunması şarttır.”

‘İtişip kakışmak’, üstlere ve amirlere hakaret yasak

“İşçilerin Uymak Zorunda Olduğu Hususlar” başlığı altında ise işçilere şu sorumluluklar yüklendi:

• Yanında çalışan işçi ve çırakları kişisel hizmetlerinde kullanmaktan kaçınmak. Söylediği veya iddia ettiği hastalığı geçerli olmadığı halde, hastalığını beyan ederek işini savsaklamaktan kaçınmak.
• İşyerleri ile bu yerlere bağlı ortak kullanım alanlarına giriş ve çıkışlarda; itişip kakışmak, birbirlerinin rahat ve huzurunu bozacak şekilde gürültü yapmak, üstlerine ve amirlerine tecavüz ve hakarette bulunmak, kavga etmek, edebe aykırı hareketlerde bulunmak ve dışarıdan misafir getirmek gibi davranışlardan kaçınmak.

‘İşçiler, işvereni gücendirmeyecek’

Toplu Sözleşmede “İşçilerin Uymak Zorunda Olduğu Hususlar” başlığında ayrıca işveren de koruma altına alınıyor. Buna göre, “İşyerlerinde işçileri işverene karşı kışkırtacak ve gücendirecek hareketlerden kaçınmak” işçinin uymak zorunda olduğu hususlardan.

Bu başlıktaki bir diğer madde de şöyle: “Çalıştıkları işyerleri ile bu yerlere bağlı ortak kullanım alanlarını temiz tutmak, buralarda kumar oynamamak, içki içmemek, silah taşımamak ve bunları bulundurmamak.”

İşçilere sözleşmedeki hükümlere aykırı hareket etmeleri durumunda verilecek cezalar da sözleşmede detaylı olarak yer bulmuş. Buna göre işçiler ilk olarak yetkili amirleri tarafından uyarılacak, ancak yine bu hareket ve filleri tekrarlarlarsa “ağırlık derecesine göre bir ila üç gündelikleri kesilecek.”

Fakat işçilerin aykırı hareket ve filleri nedeniyle maddi zarar oluşursa, “doğrudan doğruya gündelik kesimi cezası” uygulanacak.

Grizu önlemleri ‘yeteri kadar’

Toplu sözleşmede, grizu riskine karşı alınan önlemlere de şöyle yer veriliyor: “Grizu çok olan yerlere sırası ile metan drenajı yapılacak, ayrıca gerek grizu, gerekse yangına karşı erken uyarı sistemleri temin edilecek bunlar yeteri kadar çoğaltılacak ve uygulanacaktır.

Sözleşmenin ekinde ise “İşçilere Verilecek Kişisel Koruyucu Donanımı Yönergesi” yer alıyor.  Yönergenin, “İade Edilmeyen Kişisel Koruyucular Hakkında Yapılacak İşlem” başlığı altında, demirbaş olarak kayıt yapılan kişisel koruyucuların geri alınacağı açıklandı. İşçi ölse bile onun koruyucusunun işverene iade edileceği, aksi durumda bedelinin işçi ve/ya mirasçılarından alınacağı belirtiliyor.

Ocak 2024’te yüzde 45 zam

Maden işçilerinin sözleşme ile kazandıkları mali haklar ise şöyle:

• 1 Ocak 2023 tarihinde günlük brüt çıplak ücretleri 500 TL’nin altında olan işçilerin, günlük brüt çıplak ücretleri 500 TL’ye çekilecektir.
• Birinci altı ayda çıplak günlük brüt ücrete yüzde 45 artı enflasyon farkı, ikinci altı ayda ise yüzde 15 artı enflasyon farkı; üçüncü altı ayda yüzde 10 artı enflasyon farkı ve dördüncü altı ayda yüzde 10 artı enflasyon farkı oranında ücret artışı yapılacak.