TTB: Erken yeniden açılmanın sonuçları alarm veriyor

Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi, pandemi dünyada hız kesmemişken ve Türkiye’de henüz salgının ilk dalgası kontrol altına alınmamışken, TTB’nin ve ilgili uzmanların tüm uyarılarına karşın başlatılan erken yeniden açılmanın sonuçlarının alarm verdiğini bildiren bir açıklama yayınladı.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın 17 Haziran 2020 tarihinde düzenlediği basın toplantısında paylaştığı verileri değerlendiren TTB Merkez Konseyi, Sağlık Bakanlığı’nın ısrarla Covid-19 pandemisi ile ilgili epidemiyolojik verileri açıklamaktan kaçındığını söyledi.

‘Sağlık Bakanlığı verileri açıklamalı’

Doğrulanmış olgu sayılarındaki artışın alarm verdiğini belirten TTB, “Sağlık Bakanlığı’nın elindeki verileri açıklaması halinde illere göre hastalanma ve ölüm hızlarının hesaplanması, karşılaştırılması ve daha etkili önlemler alınması mümkün olabilecektir” denildi.

Açıklamada, pandemiyle mücadelenin bireylerin sorumluluğunu aşan bir kamusal irade ve duyarlılık gerektiğine dikkat çekildi. Açıklamanın devamında Bakanlık tarafından verilerin birbirlerini tutmadığı belirtildi:

Türkiye’de 18 Mayıs – 17 Haziran 2020 tarihleri arasındaki son bir ayda Sağlık Bakanlığı tarafından bildirilen toplam doğrulanmış olgu sayısı 33 bin 292’dir ve gün başına ortalama 1.074 doğrulanmış olgu düşmektedir.

‘Veriler birbirlerini tutmuyor’

Sayın Bakan’ın dün gerçekleştirdiği basın toplantısında “Son bir ayda günlük ortalama vaka sayısı” olarak 10 kente ilişkin verdiği günlük olgu sayıları toplandığında günlük ortalama olgu sayısının 1.099 olması anlaşılamamıştır.

Bu sayı Bakanlığın her gün açıkladığı olgu sayılarının ortalamasından yüksek olduğu gibi, yalnızca 10 ile ait olması, geriye kalan 71 ildeki olgu sayıları açısından da bir tartışmayı gündeme taşımaktadır. Bakanlığın bu konudaki hatayı açıklaması beklenmektedir.

Sayın Bakan’ın açıklamasından bu 10 ilde;

• son bir haftada günlük ortalama olgu sayısının 1.193 olduğu ve günlük olgu sayısında Türkiye ortalamasının (1.384 olgu) %86,20’sini oluşturduğu,
• son üç günde ise günlük ortalama olgu sayısının 1.293’e yükseldiği ve günlük olgu sayısında Türkiye ortalamasının (1.496 olgu) %86,43’ünü oluşturduğu anlaşılmaktadır.

Sayın Bakan’ın geriye kalan 71 il hakkında da açıklama yapması, kafalardaki soru işaretlerini gidermesi bakımından önem taşımaktadır.

‘İstanbul, hala Wuhan’

Sağlık Bakanı’nın dün yaptığı basın toplantısında bazı illere ilişkin vermiş olduğu bilgilere göre; son bir ayda olguların %60,80’ni İstanbul’dan bildirilmiştir. Türkiye nüfusunun %18,66’sının yaşadığı İstanbul’dan halen olguların %60’dan fazlasının bildiriliyor olması, kentin ‘Wuhan’ gibi bir yoğunluk merkezi olarak nitelendirilmesinin sürdüğünü göstermektedir. 

Ankara, Bursa, Kocaeli, Konya ve Diyarbakır Bakan’ın Türkiye nüfusu içerisindeki oranına göre son bir ayda ortalama olarak daha yüksek oranda doğrulanmış olgu bildirilen iller arasındadır.

İL	SON 1AY GÜNLÜK ORTALAMA OLGU SAYISI	TÜRKİYE TOPLAM OLGU SAYISINA ORANI (%)	İLİN TÜRKİYE NÜFUSUNA ORANI (%)
ANKARA	127	11,82	6,78
İSTANBUL	653	60,80	18,66
İZMİR	32	2,98	5,25
BURSA	64	5,96	3,68
KOCAELİ	78	7,26	2,35
KONYA	41	3,82	2,68
KAYSERİ	14	1,30	1,69
DİYARBAKIR	58	5,40	2,11
ŞANLIURFA	25	2,33	2,49
VAN	7	0,65	1,37
10 İL TOPLAM	1.099
DİĞER İLLER	—	—	—
TÜRKİYE	1.074	—	—

Bakanın yaptığı açıklamaya göre, son bir hafta içerisinde Ankara ve İstanbul’da günlük olgu sayılarında son bir aya kıyasla azalma gözlenirken, diğer bütün illerde artış gözlenmiştir. Son üç günde artış gözlenmeyen tek il İstanbul olurken, son gün İstanbul’da da son bir aya göre %7,20 artış gözlenmiştir. Son gün son bir aya göre Diyarbakır’da %72,41 ve Konya’da %143,90 artış gözlenmiştir.

İL	SON BİR HAFTA GÜNLÜK ORTALAMA OLGU SAYISI	SON BİR HAFTADA SON BİR AYA GÖRE ARTIŞ (%)	SON ÜÇ GÜN GÜNLÜK ORTALAMA OLGU SAYISI	SON ÜÇ GÜNDE SON BİR AYA GÖRE ARTIŞ (%)
ANKARA	125	-1,57	177	39,37
İSTANBUL	620	-5,05	616	-5,67
İZMİR	38	18,75	34	6,25
BURSA	84	31,25	93	45,31
KOCAELİ	91	16,67	113	44,87
KONYA	73	78,05	88	114,63
KAYSERİ	25	78,57	28	100,00
DİYARBAKIR	81	39,66	87	50,00
ŞANLIURFA	42	68,00	43	72,00
VAN	14	100,00	14	100,00
10 İL TOPLAM	1.193	—	1.293	—
DİĞER İLLER	—	—	—	—
TÜRKİYE	1.384	28,91	1.496	39,30

Türkiye’de doğrulanmış olgu sayılarındaki artış alarm vermektedir. Sağlık Bakanlığı’nın elindeki verileri açıklaması halinde illere göre hastalanma ve ölüm hızlarının hesaplanması, karşılaştırılması ve daha etkili önlemler alınması mümkün olabilecektir.

‘İller arası farklılığın ivedi olarak analizi şart’

Sınırlı verilerle yapılan değerlendirmeler bile ülkemizde başta İstanbul olmak üzere illerde pandeminin etkisi ve yükü açısından farklılıklar olduğunu açık olarak ortaya koymaktadır. Bu farklılıklara yol açan etmenlerin ivedi olarak ayrıntılı analiz edilmesi ve ortadan kaldırılması için çaba harcanması halk sağlığı açısından bir zorunluluktur.

Şeffaf veri paylaşımı

Pandemi, gerekçeleri bilinmeyen yönetsel kararlarla değil, şeffaf olarak sağlanan veriler üzerinden yapılan bilimsel değerlendirmelere dayanan, şehir ve koşullar arasındaki farkı gözeten kararlarla geriletilip, halkın sağlık içinde yaşaması sağlanabilecektir.

Mücadele kamusal irade ve duyarlılık gerektirir

Pandemiye karşı mücadele Sayın Bakan’ın açıklamasında yaygın bir biçimde görüldüğü üzere tek başına bireylerin sorumluluğuna indirgenmeden, ivedi olarak toplumsal hareketliliği azaltacak önlemlerle yürütülmelidir.

Sağlık Bakanlığı’nı – bir kez daha- epidemiyolojik verileri açıklamaya ve karar verme süreçlerini sağlık meslek örgütlerinin katılımına açmaya çağırıyoruz.