TMMOB’dan Kanal İstanbul ihalesine dava: Tarihi köprülerin taşınması hukuka aykırı

Kanal İstanbul Projesi üzerindeki iki tarihi köprünün taşınması için açılan ihaleye karşı TMMOB’ye bağlı 12 oda yapılan ihaleyi durdurma ve işlemin iptali için dava açtı. Yapılan açıklamada köprülerin taşınmaz kültür varlığı olduğu hatırlatılarak “İhale hukuka aykırı” denildi.

Koronavirüs salgınına karşı önlemlerin artırıldığı 9 Mart tarihinde açıklama yapan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, proje için ihaleye çıkılacağını söylemişti.  Projenin etki alanında bulunan tarihi Odabaşı ve Dursunköy köprülerinin taşınıp yeniden yapılması için 5 firma teklif vermişti.

İlk adım ihale ile atıldı

Odalar tarafından yapılan ortak açıklamada “Nihayetinde zorunluluğu oldukça tartışmalı olan Kanal Projesi için, doğal, arkeolojik, kırsal ve kentsel ögeler gözden çıkarılmış; değerli peyzaj, arkeolojik miras, kırsal ve kentsel mimari, binlerce yıllık tarihi ve olağanüstü bir topoğrafyayı yok edecek uygulamaların ilk adımı dava konusu ihale ile atılmıştır” ifadeleri kullanıldı.

‘119 adet kültür varlığı etkilenecek’

Kanal İstanbul Projesi’nin sadece iki tarihi köprüyü değil; pek çok doğal ve arkeolojik sit alanı ile kültür varlığını tehdit eden bir proje olduğu belirtilen açıklamada şu ifadeler kullanıldı:

 İstanbul’un batısında bulunan, binlerce yılda oluşmuş bir peyzajın değişmesine, önemli arkeolojik ve anıtsal yapıların zarar görmesine, yok olmasına yol açacaktır. Proje koridoru; tarihi geçmişi 400.000 yıl geriye giden, insanlık tarihi açısından çok önemli bir arkeolojik alan olan Yarımburgaz Mağaralarının da içinde bulunduğu Avcılar-Küçükçekmece 1’inci Derece Arkeolojik Sit Alanı içerisinden geçecektir.

Reghion 1, 2ve 3’üncü Derece Arkeolojik Sit Alanı, Spradon 1 ve 3’üncü Derece Arkeolojik Sit Alanı, Resneli 2’inci Derece Arkeolojik Sit Alanı, Azatlı Baruthanesi, Terkos Gölü kıyısındaki Su Pompa İstasyonu, 9 adet korugan ve Kanal İstanbul ÇED Nihai Raporuna göre 119 adet kültür varlığı Proje Etkilenme Alanında kalmaktadır.

‘İhale hukuka aykırı’

İmar planı yapılmadan açılan ihalenin hukuka uygun olmadığı belirtilen açıklamada söz konusu ihalenin hukuka aykırı olma gerekçeleri ise şu şekilde sıralandı:

• Köprülerin mevcut durumunu yasal standartlar doğrultusunda ortaya koyan ve kurul tarafından onaylanan belgeler hazırlanmadan,
• Bu belgelere dayanılarak ‘yerinde koruma’nın mümkün olup olmadığını bilimsel olarak değerlendiren, onaylı bir teknik rapor olmadan,
• Köprüler için ‘taşıma’ gerekliliğini ortaya koyan ve Kültür ve Turizm Bakanlığı kararıyla uygun bulunmuş bir teknik rapor olmadan,
• Tarihi eserin teknik olarak nasıl taşınacağına ve nerede, hangi teknikler kullanılarak yeniden inşa edileceğine dair bir karar olmadan gerçekleştirilecek proje ihalesinin bir koruma kurulu kararı ve izni olmadan yapılması hukuka aykırıdır.

Davaya taraf olan odalar ise şu şekilde: Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi, Makine Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi, İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi, Elektrik Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi, Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi, Peyzaj Mimarları Odası İstanbul Şubesi, Jeofizik Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi, Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi, Kimya Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi, Jeoloji Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi ve Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi.