Tios antik kentinin SİT derecesinin düşürülmesi yargıya taşındı

Mimarlar Odası Ankara Şubesi, birinci derece SİT alanı olan Filyos/Tios antik kentinin SİT derecesinin düşürülerek yapılaşmaya açılmasını yargıya taşıdı.

Karadeniz kıyısındaki tek antik kent niteliğindeki Tios’ta tarihi eserlerle dolu 62 dönümlük parselin 56 dönümü kapsayan 1’inci derece SİT alanı, Karabük Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararıyla 3’üncü dereceye düşürülmüştü.

‘Seyirci kalmayacağız’

Konuya ilişkin açıklama yapan Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş-Candan, “Koruma kurulları, ülkemizde ne yazık ki korumama bölge kurulları olarak işlem yapmaya başladı. Mimarlar Odası Ankara Şubesi olarak hinterlandımızda olan Zonguldak’ta Filyos/Tios antik kentinin yok edilmesine yapılaşmaya açılmasına seyirci kalmayacağız” dedi.

Açılan davada Kültür ve Turizm Bakanlığı Karabük Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 20 Haziran 2021 tarihli kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali talep edildi.

Tiyatro, sarnıç ve daha nicesi

Tios antik kentinde bulunan tarihi eserlere ilişkin bilgi veren Karakuş-Candan, “Tios antik kentinde sarnıç, beş bin kişilik tiyatro bulunmuştur. Helenistik devire tarihlenen sur duvarları, Roma-Bizans dönemine ait yapı kalıntıları, hamam, kilise, Roma Dönemi sikkeleri ve çanak-çömlek parçaları ortaya çıkarılmıştır. Su kemerinin hemen yakınında ise; anıtsal bir meydan çeşmesi olması muhtemel bir yapı bulunmuştur. Tiyatroda yapılan temizlik çalışmalarında; mermer iki heykel parçasına rastlanmıştır” dedi.

Karakuş-Candan ek olarak “Ayrıca bir uzman grubu tarafından, ortaya çıkan tüm küçük ve büyük buluntuların yapı kalıntılarının çizimleri yapılmaktadır” bilgilerini paylaştı.

‘Yapılaşmaya açılacak’

Filyos Kus Cenneti ile Filyos Kalesi arasında kalan bu arazinin denizden 50 metre yükseklikte ve eşsiz bir güzellikte olduğunu belirten Şube Başkanı, “2700 yıllık tarihin bulunduğu üstelikte Maliye Hazinesine ait toplam 62 dönümlük parselin 56 dönümünün 3. dereceye düşürülmesi kararının hangi bilimsel yaklaşımla, koruma yaklaşımıyla alındığı anlaşılamamaktadır” dedi.

Bu alanın bir bütün olduğunu ifade eden Karakuş-Candan, “Parça parça SİT derecelendirilmesi bütüncül koruma anlayışıyla bağdaşmamaktadır. Alanın 56 dönümlük kısmı dava konusu karar doğrultusunda yapılaşmaya açılabilecektir” dedi.

‘Akıl almaz bir durum’

“Uzmanlar Tios’un kuruluşu MÖ 7 yüzyıla dayandığını, Tios antik kentinin Türkiye’nin Karadeniz kıyılarında, üzerine modern şehir inşa edilmemiş, kazılan tek antik kent özelliği taşıdığını ifade ediyor” ifadelerine yer veren Karakuş-Candan şu yorumu yaptı:

“Böylesi özellikli alanı yapılaşmaya açmak akıl almaz bir durumdur. Öte yandan 2 bin 700 yıllık antik kentin yanındaki Filyos Limanı’nın geçtiğimiz aylarda açılması da yapılaşma için zemin hazırlandığını ortaya koyuyor. Koruma Kurulu kararı da bunun önünü açıyor. Mimarlar Odası Ankara Şubesi olarak bilim ve teknikten aldığımız güçle doğal ve kültürel varlıklarımızın gelecek kuşaklara aktarılması için mücadeleyi sürdüreceğiz.”