Terzi Fikri. Oktay Ekşi – Koray Çalışkan

1979’da Ordu’nun fındık kadar ilçesi Fatsa’da bir şey oldu, birileri çok korktu. Erken yerel seçimde Devrimci Yolcu sosyalist Fikri Sönmez, nam-ı diğer Terzi Fikri, AP ve CHP’nin belediye başkan adaylarının toplam oyunu yüzde 50 geçip başkan oldu.

İlk iş olarak tek adam idaresini bırakıp kenti halkın iradesine bırakan bir sistem oturttu. Sonra da halkla beraber paçaları sıvayıp ‘Çamura Son Kampanyası’yla küçük Fatsa’yı büyük bir dertten kurtardı. Çamur kalktı, devrimci yolun önü açıldı. Bütün Fatsa sosyalistlerin çevresinde kenetlendi.

Halkla beraber idare

Terzi Fikri çok oldu. Halkla beraber halk için idarenin mümkün olduğunu gösterdi. Bir devrim rüzgârı Karadeniz’i sardı, herkes “Bizde de olur mu” diye sormaya başladı. İşte o zaman olan oldu.

Fatsa’ya karşı korkunç bir kampanya başladı. Hürriyet, Haziran 1980’den itibaren Fatsa’da kontrolün kalmadığını yazmaya başladı. Temmuza gelindiğinde gazeteye göre Fatsa artık fesatla bir anılıyordu. 10 Temmuz 1980 Hürriyet’i Fatsa’yı kanunsuzlukla itham ediyor, ajitasyonu doruğa çıkarıyordu.

‘Fatsa ders almalı’

Oktay Ekşi, ‘Günün Yazısı’ adlı köşesiyle Fatsa’da hürriyete son noktayı koydu. ‘Fatsa’dan Ders Almalı’ başlıklı yazısıyla orduyu göreve davet ederek Fatsa’yı korkunç tehlikeli bir örnek olarak tanıttı. Ona göre ordunun acilen üzerine gitmesi gereken Fatsa, bir nifak merkeziydi. Bir an önce halli vacipti. Yoksa tüm memleket Fatsa’ya dönüşebilirdi. Fatsa’ya ve herkese bir ders verilmeliydi. 11 Temmuz’da ‘Nokta Operasyonu’ adı verilen askeri yerel darbe, Fatsa’daki halk idaresine noktayı koydu.

Hürriyet ve Oktay Ekşi’nin yazmadığı çok şey vardı. Minik darbeden önce AP’li ve CHP’li ilçe başkanları, Fatsa’da huzurla bir arada yaşadıklarını söylemişti. Fatsa kaymakamının kendisi, Fatsa’da herhangi bir sorun olmadığını belirtmiş, kopartılan fırtınaya anlam verememişti. Önce kaymakam apar topar görevden alınmış, Süleyman Demirel hükümeti de mini darbe için yeşil ışık yakmıştı.

12 Temmuz 1980’de ordu, Fatsa’da yönetime el koydu. Oktay Ekşi rahat bir nefes aldı. 12 Eylül’ün provası başarıyla tamamlandı. Terzi Fikri gözaltına alındı, işkence tezgâhlarından geçti, cezaevinde ‘öldü.’

Geçen gün zar zor özür dileyen Oktay Ekşi’yi okurken düşündüm. Terzi Fikri soluna dönüp biraz daha mı rahat uyumuştur? Zannetmiyorum. Hiçbir suçu olmayan analar aklına gelmiştir. Yine de üzülmüştür. Öyle bir adamdı. Böyle anlattılar bize.

Yazı Dibi Notları

Fatsa hakkında harika bir belgesel: Özgür Açılım tarafından yapılan Unutturulanlar 1: Fatsa Gerçeği belgeseli. İzlemeli.
Radikal 2’de Esra Sarıoğlu, boşanmalarla ilgili yazımı eleştirmiş. Güzel bir yazı. Yanıtı yakında.
Pazartesi Kocaeli’nin Kandıra ve Kaynarca ilçelerini saran köylerdeydim. Durum korkunç, Türkiye’yi sallayacak bir sosyal hareket yolda, hikâyesi pazar gününe.

Radikal – 3 Kasım 2010