Tarih Vakfından yeni mekan – yeni sergi: Tan Gazetesi

Tarih Vakfı Türkiye demokrasi ve basın yayın tarihinin önemli duraklarından Tan Matbaasında yeni bir etkinlikle İstanbulluların karşısına çıkyor. Tan matbaasının yakılmasının yıldönümü olan 4 Aralık günü açılacak sergi bir yandan kente yeni bir sergi mekanı sağlarken Tan Gazetesinin demokrasi ve basın özgürlüğü serüvenine odaklanıyor.

Yayın hayatına 1935 yılında Atatürk’ün talimatı ve İş Bankası sermayesiyle başlayan, gerek teknik donanımı, gerekse dönemin en önemli kalemlerini barındıran yazar kadrosu ve yepyeni sayfa anlayışıyla Türk gazeteciliğinde bir atılım gerçekleştiren Tan gazetesinin 1945 yılında baskın, yağma ve linç girişimleriyle neticelenen serüveni basın tarihimizin olduğu kadar demokrasi mücadelesinin de en önemli sayfalarından.

Tan gazetesi 1935 yılında Ali Naci Karacan, 1936’da, Ahmet Emin Yalman’ın başyazarlığında yayınlandı. Zekeriya Sertel ve Halil Lütfi Dördüncü, Yalman’ın ortaklarıydı. 1938 sonunda Ahmet Emin Yalman’ın ayrılmasıyla bütünüyle Zekeriya ve Sabiha Sertel tarafından yönetilen gazete, İkinci Dünya Savaşı yıllarında tek parti rejimi altındaki Türkiye’de savaş karşıtı ve anti-faşist demokrasi cephesinin bayraktarlığını üstlendi. Bu tavır, hem tek parti yönetimini, hem de faşizmin yükselişi sırasında güçlenen milliyetçi-ırkçı kesimi rahatsız etti. 1945 yılında doruğa çıkan tepkiler, 4 Aralık 1945 tarihinde ünlü Tan Baskını ile noktalandı. Sabiha ve Zekeriya Sertel yargılandılar, beraat ettiler ama ülkeyi terk etmek zorunda kaldılar. Halil Lütfi Dördüncü, Tan gazetesini aralıklarla birkaç kere daha çıkardı. 6 Ocak 1959’da, hemen yanındaki binada meydana gelen patlama sonucunda Tan Matbaası binasının da yıkılmasıyla Tan gazetesi tarihin tozlu sayfalarına karıştı.

Sergi işte tam bu noktada, Cağaloğlu yokuşunun başında, yıkılan Tan Matbaası’nın yerine inşa edilen Halil Lütfü Dördüncü İşhanı’nda açılıyor. Yeniden düzenlenerek Tan Evi adını alan orta avlulu bodrum katı, bundan böyle hem basın yayın tarihimiz, hem de Cağaloğlu/Sirkeci semt tarihlerine odaklanan Tarih Vakfı etkinliklerine ev sahipliği yapacak. Yokuşun Başı: Demokrasi Mücadelesinde Tan Gazetesi (1935-1945) sergisi, sergi salonu, kafe, sanat atölyeleri ve kitap satış birimlerinden oluşan Tan Evi’nin ilk etkinliği.

Tarih Vakfı tarafından hazırlanan serginin küratörü Gökhan Akçura, tasarımcısı Mehmet Ulusel. Halil Lütfü Dördüncü İşhanı ve Türkiye Gazeteciler Cemiyeti işbirliği ile hazırlanan sergi, TÜYAP, Türkiye Yayıncılar Birliği ve Sirkeci Mansion Hotel’in desteğiyle gerçekleşti.

Tan Baskını’nın 69. yıldönümünde, 4 Aralık 2014 günü saat 18:00 de açılacak ve 31 Mayıs 2014 tarihine kadar devam edecek sergiye, basın yayın tarihine odaklanmış panel, konferans, belgesel gösterimi gibi pek çok yan etkinlik eşlik edecek.

Sergi: 4 Aralık 2014 – 31 Mayıs 2015
Yer: Tan Evi, Ankara caddesi, No: 32, Halil Lütfü Dördüncü İşhanı, Cağaloğlu

Yeşil Gazete