Şok(?) eden nükleer gerçeği: Onlar kar eder, sen ödersin

Greenpeace International’in Basınla İlişkiler Uzmanı Aaron Gray-Block‘un Huffingtonpost’ta yayımlanan yazısını, Yeşil Gazete gönüllü çevirmenlerinden Bilgi Gülgeç‘in çevirisiyle sunuyoruz.

***

 

Üç kıtada, üç zaman diliminde mesaj aynıydı: Nükleer operatörler ve onların tedarikçileri nükleer bir felaket için tamamen sorumlu tutulmalıdır.

Etkinlikler Japonya’da Greenpeace eylemcilerinin ülke parlamentosunun önünde “Onlar kâr eder, siz ödersiniz.” sloganlarıyla başladı. Daha sonra bunları Almanya, Belçika ve Fransa’daki protestolar takip etti. Kanada’da Toronto şehrinin üzerinde bir keşif balonu uçuruldu.

Aktivistler Greenpeace’in uluslararası “Fukuşima Nükleer Atığı” raporunda detaylandırılan, bir nükleer felaketin maliyetini vergi mükelleflerinin üzerine yıkan bir sistemin adaletsizliğini dev bir keşif balonu, büyük çıkartmalar, fotoğraflar, yansıtılan görüntüler ve nükleer çığlık maskeleri kullanarak vurguladılar.

 

Belirsizlik içindeki yaşamlar

Fukuşima nükleer santralindeki üçlü çöküşü tetikleyen 11 Mart’taki deprem ve tsunami’den beri yaklaşık iki yıldır kurbanlar devlet koruması altındaki bir sanayiden hâlâ adil bir tazminat bekliyor.

Sakat Fukushima santralinden yayılan radyasyondan kaçmak için evlerini terk eden yüzbinlerce kurban hala belirsizlik içinde yaşıyor; ne evlerine dönebiliyor ne de başka bir yerde hayatlarını yeniden inşa edebiliyorlar.

Dislokasyonun (yer değiştirme) sebep olduğu sosyal yaralar, sıkıntılar ve ailelerin dağılma sınırına dayanması yetmezmiş gibi bir de; halkın facianın temizliğini finanse etmeye zorlanması ve nükleer endüstrinin hatalarından sorumlu tutulmaması, hukukun açık bir başarısızlığı olsa gerek.

 

 

Hükümetler 60 yıl önce nükleer enerji endüstrisini canlandırmak için bu korumacı yapıyı kurdular ama Fukuşima faciası değişim ihtiyacını gözler önüne serdi.

Pazartesi günü felaketin ikinci yıl dönümünün ışığında Greenpeace olası bir nükleer kaza yüzünden Ge,Hitachi ve Toshiba gibi nükleer reaktör işletmecilerinin ve tedarikçilerinin tamamıyla sorumlu tutulmalarını istiyor.

 

‘İş sizin işiniz, Risk bizim’

Ge,Toshiba ve Hitachi ile olan görüşmelerimizde tedarikçi olarak sorumluluk almak yerine bizleri kurumsal sosyal sorumluluk web sayfalarına ya da deprem ve tsunami’den sonra yaptıkları yardım faaliyetlerini anlattıkları raporlarına yönlendiriyorlar.

Dün Yaklaşık 10 kadar aktivist ellerinde ‘Fukuşima: Sizin İşiniz, Bizim Riskimiz’ yazan dev çıkartmaları GE’nin brükseldeki Avrupa merkez ofisindeki pencerelere yapıştırarak mesajımızı iletti.

Almanya’da ise Duisburg kentindeki aktivistler “Hitachi’nin Fukuşima felaketinden kaçmasına izin vermeyin.” yazan dövizleriyle Hitachi Enerji Şirketi’nin Avrupa merkez ofisinin önünde pankart açtılar. Ve Fransa’da aktivistler GE’nin Paris ofisinin önünde gösterilerde bulundular.

Aynı mesaj bu hafta Ortadoğu’da Ürdün’de ve kamuoyunu nükleer enerjinin tehlikeleri hususunda uyarmak için Mühleberg Santralinin üstüne projektörlerle Fukuşima santralinin görüntülerinin yansıtıldığı İsviçre’de de verildi.

Fukuşima felaketi, bir nükleer kazanın maliyetinin büyük çoğunluğunun endüstri tarafından değil de, halk tarafından ödenmeye zorlandığı yönetmeliklerin kusurlarını dünya çapında ifşa etmiştir. Son tahminlere göre Fukuşima felaketinin maliyeti 250 milyar doları bulacak.

 

 

Diğer taraftan Fukuşima santralinin işletmecisi Tepco, sadece maliyetlerin bir kısmını karşılaması hususunda mecbur bırakıldı. Tedarikçi firmalar ödemelerden muaf tutuldu ve yük vergi mükelleflerinin üstüne yıkıldı.

Üç kıtada çeşitli zaman dilimlerindeki eylemler nükleer sanayinin sorumluluk eksikliğinin sadece Japonya’yla sınırlı bir problem olmadığını ortaya koyuyor. Küresel nükleer yönetmelikler ciddi biçimde sorun teşkil etmekte.

Ge,Hitachi ve Toshiba gibi büyük şirketler, ürünleri yüzünden radyoaktif kirlilikten dolayı zarar görmüş insanlara yardım etme ahlaki sorumluluğundan kaçınmamalıdır. Yarattıkları risklerden dolayı sorumlu tutulmalıdır.

Siz de “Nükleer Sanayi Reform Çağrısı” dilekçesini imzalayarak destek verebilirsiniz.

 

Yeşil Gazete için çeviren: Bilgi Gülgeç

Yazının özgün hali için tıklayınız.

(Huffingtonpost, Yeşil Gazete)