Sırbistan’da mahsur kalan işçiler eylemde

Haber: Gençağa KARAFAZLI/Mehmet Rebii Özdemir

Türkiye‘den Sırbistan’a çalışmaya götürülen onlarca işçi ücretlerini alamadıkları gerekçesiyle inşaat şantiyesinde 10 gündür eylem yapıyor. 

Boşnak ASFA GRUP – ENKA ortaklığı, Kraljevo ilindeki askeriye lojmanları inşaatına çalıştırmak için onlarca işçi götürmüştü. Şirketin turist vizesiyle götürdüğü işçilerin çalışma izni olmadığı için şu anda kaçak duruma düştükleri ve Türkiye’ye dönmek istedikleri belirtiliyor.  

İki şirket yetkililerinin kendilerini Sırbistan’da mağdur ettiklerini ve dayanacak güçlerinin kalmadığını belirten işçiler,  ‘Türkiye medyasına’ başlığıyla yayınladıkları bir mektupla yaşadıklarını anlattı.  

Samsun’un Asarcık ilçesinden gönderilen işçilerden Musa Bengi’nin gönderdiği mektupta şu ifadeler kullanıldı:

“Samsunlu 12 işçi arkadaşımla ASFA ve ENKA aracılığıyla Sırbistan Kraljevo iline 22.09.2020 tarihinde Askeri lojman inşaatına çalışmak için geldik. Bize çalışma izni, oturum ve gerekli evrakların, oraya varınca 10 gün içinde alınacağını, imza ve resmi işlerin Sırbistan’da halledileceğini söylediler ve Türkiye’de Halk Bankası’nda Euro hesabı açmamızı istediler. İstediklerini yapık ve 12 işçi  23.09.2020 tarihinde Kraljeva askeriye lojmanlarında Asfa firmasında iş başı yaptık. 

‘Sözlerini tutmadılar, üç ay turist vizesiyle çalıştırdılar’

Sırbistanlı Kej firmasının ana firma olarak işi takip ettiğini anlatan Bengi,  söz verilen 10 günlük süre dolmasına rağmen, oturum ve çalışma izinlerinin alınmadığını, üç ay boyunca oyalandıklarını kaydetti.   Bengi, bu süre içinde Türkiye’den yeni işçilerin de getirilmeye devam  ettiğini belirterek şunları söyledi:

“Mağdur olanların sayısı 25 kişiye ulaştı. Yemekleri yenmiyor. Botlarımız delik, ayaklarımız su içinde yağmur çamur demeden bizi işe çıkarttılar. Çıkmak istemediğimizde ise bizi önce psikolojik baskıyla ve sürekli çalışma iznimiz olmadığı için bir kuruş vermeden kapı dışarı atmakla tehdit ettiler. Bizi “bilet dahi almadan, valizlerinizi sürüye sürüye yaklaşık 300 kilometre yolu yürüyerek göndeririz” diye tehdit ettiler.Biz de yabancı bir ülkede olduğumuz için sesimizi çıkaramadık ve çalışmak zorunda kaldık. 

Çalıştıkları üç aylık süre içinde ücretlerini de tam alamadıklarını söyleyen Bengi, “Ailelerimiz Türkiye’de korku ve endişe içinde. Biz de burada korku ve endişe içerisindeyiz. Turist vizemiz doldu. Her an sınır dışı edilmek üzereyiz. Haklarımızı vermeden bizi sınır dışı edecekler” dedi.  

Belgrad’daki Türkiye Konsolosluğu’nun da çalışma izni olmadıkları ve İŞKUR üzerinden gelmedikleri için kendilerine yardımcı olmadığını ifade eden Bengi, söz konusu şirketlerin daha önce başka işçileri aynı şekilde mağdur ettiğini, kendilerinden önce Sırbistan’a gelen 45 işinin bu şekilde Türkiye’ye geri dönmek zorunda kaldığını anlattı:”Bizim grubumuz da yaklaşık 45 kişiydi. Bazı arkadaşlar eylemde direnemedi,  çünkü aç, susuz kaldık ve haklarını alamadan sınır dışı edildiler. Buraya getirilen işçileri köle gibi kullanıp sokağa atıyorlar. “

‘Türkiye her şeyi  biliyor’

Sırbistan’da sahipsiz kaldıklarını söyleyen Bengi, “Bu kadar mı sahipsiziz, bizi buradankurtarıp ailelerimize sağ sağlim teslim edin” diye seslendi.

Sırbistan’da hakları gasp edilen ve rehin kalan işçilerle ilgili, ‘emekçiler sahipsiz değildir’ diyen Emeğin Gücü Derneği Başkanı Mustafa Adnan Akyol da şunları söyledi:

 “Türkiye makamları, turist vizesi ile yurt dışına işçi götürüldüğünü, oralarda perişan olduklarını yıllardır biliyor ama hiçbir şey yapılmıyor. Sırbistan’da ki arkadaşlarımızın da en büyük sorunu bu. Pasaportlarına el konuluyor, sigortasız kayıt dışı çalıştırılıyorlar. Sizlere oturma izni alacağız diyerek kandırılıyorlar. İş bitmesine yakın sıra maaş almaya geldiğinde pasaportlarınız bizde hiçbir şey yapamazsınız diyerek mobbing uygulanıyor. Psikolojik baskılar cabası. “

‘Toplam 10 bin işçi mağdur’

Sırbistan’da bu şekilde mağdur edilen 10-12 bin işçi çalıştırıldığını söyleyen Akyol, “Türkiye’de Afganlılar, Suriyeliler ne sıkıntı çekiyorlar ise bizim yurttaşlarımız da yurt dışında aynı sıkıntılara maruz kalıyorlar. Bunun en büyük sorumlusu da Çalışma ve Dışişleri bakanlıklarıdır. Bu konuda herkesin desteğine şiddetle ihtiyacımız var”dedi.

Akyol, Çalışma Bakanı’nın istifa etmesini ve yerine gelecek kişinin işçilerden oluşacak bir kurulla denetim ve yönetim mekanizmasını birlikte yürütmesini istedi.

HDP İzmir Milletvekili Murat Çepni de Sırbistan’da mağdur edilen işçilerin sorunları ile ilgili TBMM ilgili bakanlığın cevaplaması isteğiyle soru önergesi verdi. 

‘