Sibirya’da endişe verici sıcaklıklar devam ediyor

Sibirya’da uzun süren sıcak hava dalgası endişe verici boyutta ilerlemeye devam ediyor. Arktik’te yer alan Nizhnyaya Pesha’da 9 Haziran tarihli ölçümde sıcaklık 30 dereceye çıktı. Normalde yılın bu dönemlerinde sıfır derece olan Khtanga’da ise sıcaklık 22 Mayıs tarihinde 25 derece ölçümlendi.

Guardian’da yer alan habere göre bilim insanları eşi benzeri görülmemiş sıcaklıkların artan orman yangınları, devasa petrol sızıntısı ve ağaç yiyen güve salgınıyla ilişkilendirdi.

2020 sıcaklık rekoru kırabilir

Sibirya’daki olağanüstü sıcaklıkların, dünyanın 2020 yılında kaydedilen en sıcak yıl rekoru kırmasına sebep olacağı tahmin ediliyor. Kutuplardaki havanın dünyanın geri kalanına kıyasla daha hızlı ısınmasının sebebi ise okyanus akıntılarının kutuplara doğru taşıdığı ısı ile yansıtıcı buz ve karın erimesi.

Copernicus İklim Değişikliği Servisi’ne göre Mayıs ayında yüzey sıcaklığı normalin 10 derece üzerinde gerçekleşmişti. Danimarka Meteoroloji Enstitüsü’nden Martin Stendal bu durumun 100 bin yıllık insalık tarihinde ilk kez gerçekleştiğini söylüyor.

Vamborg: Uzun süredir devam ediyor

C3S’de kıdemli bilim insanı Freja Vamborg ise “Kesinlikle alarm verici bir durum ancak Sibirya’da anormal sıcaklıklar yalnızca Mayıs ayında değildi. Kış ve ilkbahar mevsimi boyunca yüzey hava sıcaklığının ortalama üzerinde yaşanıldığı dönemler sık sık tekrar etti” dedi.

Her ne kadar gezegenin tamamı ısınsa da, bunun eşit olarak gerçekleşmediğini belirten Vamborg “Batı Sibirya bölgesinin ısınma eğilimi çok daha yüksek. Bu sebeple, yüksek sıcaklık anormallikleri beklenmedik değil. Beklenmedik olan şey bu sıcaklıkların ne kadar süredir devam etmesi” değerlendirmesinde bulundu.

Sıcaklıklar Rusya’da da yüksek

Berkeley Earth projesinin baş bilim insanı Robert Rohde ise Rusya’nın bir bütün olarak 2020’de rekor yüksek sıcaklıklar yaşadığını ve ortalama Ocak’tan Mayıs’a kadarki sürenin 1951-1980 ortalamsının 5,3 derece üzerinde olduğunu söyledi.

Aralık ayında Rusya devlet başkanı Vladimir Putin olağandışı sıcağa “Bazı şehirlerimiz Kuzey Kutup Dairesi’nin kuzeyinde, donmuş toprak üzerine inşa edildi. Çözülmeye başlarsa, bunun ne gibi sonuçları olacağını hayal edebilirsiniz. Çok ciddi bir durum” yorumunu yaptı.

Donmuş toprak çözülüyor

Eriyen donmuş toprak geçen ay Sibirya’da dizel yakıt deposunun çökmesine ve yakıtın Ambarnaya Nehri‘ne dökülmesine sebep olmuştu. Putin, acil durum ilan etmek zorunda kalmıştı. Bazı çevreci gruplar bu kazada yaşlanan ve bakımı yapılmayan altyapının da payı olduğunu belirtmişti.

Orman yangını ve güve salgını

Aynı zamanda sıcaklıklıklar büyük ölçekli orman yangınlarına da sebep oldu. Çiftçiler genellikle bitki örtüsünü temizlemek için ilkbaharda ateş yakıyor ve yüksek sıcaklıklar ile kuvvetli rüzgarların birleşimi, bazı yangınların kontrolden çıkmasına neden oluyor.

Artan sıcaklıkların bir başka etkisi ise Sibirya ipek güvesi sürülerinin hızla büyümesi oldu. Ağaçların kabuklarını yiyen larvalar, ağaçların orman yangınlarına karşı daha duyarlı hale gelmesine neden oldu.