Sandy’nin kardeşi, Bopha Tayfunu

350.org eşkurucularından ve  aynı zamanda İletişim ve Doğu Asya Direktörü Jamie Henn’in 7 Aralık’ta Huffingtonpost.com’da çıkan makalesini, Yeşil Gazete gönüllü çevirmenlerinden Hakan Gözlüklü‘nün çevirisiyle sunuyoruz.

***

Filipinler’deki Mindanao adası New York’tan daha da uzakta olamazdı, ama bu hafta kaçınılmaz bir  trajedi ile birbirlerine bağlandılar.

Occupy Sandy gönüllüleri bu salı  yaraların sarılması için Red Hook boyunca dağıldıklarında , dev bir tayfun Filipinleri vurdu. Bopha Tayfun’unun neden olduğu ölü sayısı cuma günü itibari ile 500’ü geçti , 400’ün üzerinde kişi ise halen kayıp . 310.000’den fazla kişi evlerinden oldu ve şimdi tahliye alanlarında toplanıyorlar.

Fırtınanın en şiddetli vurduğu alanı ziyaretinde Başkan Benigna Aquina III “Bu trajedinin nasıl gerçekleştiğini ve bunun nasıl önleneceğini bilmek istiyorum” dedi.İçişleri bakanı bir soruşturma yapılacağını tekrar ederken, tam olarak “ne olduğuna” bakacaklarını, sorunun kökünde “illegal madencilik faaliyeti ve doğanın sınırlarının zorlanması” iddalarının olduğunu söyledi.

Binlerce kilometre ötede , bu iddaların açıklığa kavuşturulduğu Doha’daki Birleşmiş Milletler İklim  Müzakereleri’nde , Filipinler’den bir müzakereci Democracy Now’a verdiği demecinde, ilk önce Sandy Kasırgası, şimdi de Bopha Tayfunu’nun Filipinler’den öç aldığını , durumun aciliyet gösterdiğini ve iklim değişikliğinin gerçekleşiyor olduğunu söyledi.

Konferans merkezinin bir başka yerinde , Filipinler’in baş müzakerecisi Naderev Sano , gözyaşları içinde delegelere müzakerelerde kararsız kalıp geciktikleri süre boyunca ölü sayısının arttığını söyledi. Tüm dünyadaki liderlerden şu anda karşılaşılan bu çıplak gerçeğe gözlerini açmalarını talep etti.

İklim değişikliği Sandy ve Bopha’yı “kardeş” yapan DNA’nın bir parçası. Sandy Kasırgası geçen yüzyıldan beri atmosferi doldurduğumuz sera gazlarının, su sıcaklığını 5 derece arttırdığı Kuzey Atlantik’in alışılmamış sıcak sularında doğdu. Bopha da aynı doğal olmayan koşulların sonucu olarak kabul edilebilir. Meteorolog Dr.Jeff Masters , Bopha’nın ekvator bölgesine yakınlığından dolayı çok seyrek kuvvetli tayfun yaşayan Mindanao’yu vuran bugüne kadarki en kuvvetli tayfun olduğunu söyledi.

Normalde bu kadar güneydeki bir fırtına , dünyanın ekseni etrafında dönüşünden dolayı çok kuvvetli bir tayfun olmak için gerekli enerjiyi yaratamazken , küresel ısınma sisteme daha fazla sıcaklık , bir başka deyişle daha fazla enerji yüklediği için korkutucu yeni sonuçların mümkün olduğunu söyledi.

Süreç zorlu da olsa New York ve New Jersey kesinlikle Sandy Kasırgası’ndan sonra yaralarını saracaktır. Beyaz Saray’ın eyaletlere vermesi gereken 50 milyar dolara  ilaveten on milyarlarca dolar daha yardım için lobi faaliyetlerinde bulunmak üzere New Jersey Valisi Chris Christie bu perşembe Washington’a gitti. Para kayıp canları geri getirmese de, iyileştirme çabaları devam edecek ve uzak olmayan bir gelecekte bölgedeki çoğunluk için hayat normale dönecek.

Filipinler’de evlerini kaybeden yüzbinlerce kişi için aynı şey söylenebilir mi, belli değil. Filipinler’in GSYH’si 224.75 milyar dolarla Vali Cristie’nin yardım için istediğinin 4 katından biraz fazla. İnsanların evlerinin olduğu yerlerin çoğuna şu anda erişilemiyor ve erişilebileceği de belirsiz.

Elbette fırtınalar vurmaya devam edecek. Küresel İklim Risk Endeksi’ne göre , Filipinler iklim felaketlerine karşı riskli olan ülkeler içinde dördüncü sırada. 2011’de Filipinler’de  tayfunlar, seller, toprak kaymaları ve şiddetli yağmurlar sonucunda 1659 kişi hayatını kaybetti ve Filipinler dünyanın hava felaketleri dolayısıyla en fazla can kaybı yaşayan ülkesi oldu.

İnsanların şiddetli hava olayları, iklim değişikliği ve bu durumlara sebep olan fosil yakıt firmalarının bağlantısını açık olarak kurdukları zamandayız. Sandy Kasırga’sı ve Bopha Tayfunu Doğa Ana ve Exxon-Chevron-Shell Babalar’ın çocukları. Eğer bu firmaların atmosfere saldıkları karbondioksidi durduramazsak, doğanın çılgınlıkları gerçekleşmeye devam edecek.

(Huffingtonpost.com, Yeşil Gazete)

Yeşil Gazete için çeviren: Hakan Gözlüklü

Editör: Durukan Dudu