Polonyalı kadınlar kürtaj hakkı için grevde

Nüfusunun çoğunluğu Katolik olan Polonya’da Anayasa Mahkemesi‘nin kürtaja neredeyse tam yasaklama getiren kararını günlerdir protesto eden kadınlar bugün greve gitti.

Ceninde çok ciddi sağlık sorunları olması halinde kürtaja izin veren yasa maddesinin iptaline öfkeyle tepki gösteren kadınların eylemleri bir haftadır kesintisiz sürüyor.  

BBC‘nin aktardığına göre, İzlandalı kadınların 1975’teki genel grevinden esinlenen kadın hareketi, okullar ve işyerlerine gitmeme ve ev işlerini yapmayı reddetme kararı aldı. Bunun benzeri bir eylem 2016 yılında da yapılmış, parlamento gündemindeki kürtajı kısıtlayan yasa teklifi karşısında yas ifadesi olarak siyahlar giyinmiş binlerce Polonyalı kadın sokaklara dökülmüştü.

Milliyetçi iktidar partisi: Karar değişmeyecek

Salı günü muhafazakar meclis başkanı, greve giden kadınların sembol olarak benimsediği kırmızı şimşek görselinin Nazi gençlik örgütünün sembolüne benzediğini öne sürmüştü. Başbakan Mateusz Morawiecki de kararın değiştirilmeyeceğini belirterek gösterilerin son bulması çağrısı yaptı, sokaklara dökülenlerin koronavirüs salgınının oluşturduğu riskleri göz ardı ettiğini söyledi. 

Başbakan Yardımcısı Jaroslaw Kaczynski ise sosyal medya hesabına koyduğu bir video mesajında “Anayasa çerçevesinde başka türlü bir karar alınamazdı. Yasallık konusunda tamamen haklı zeminde olduğumuzu hatırlamalıyız” dedi ve Polonyalıları kiliseyi ve ulusu korumaya çağırdı. Perde arkasında iktidarın gerçek lideri olarak görülen Kaczynski, protestoların Polonya’yı yok etme girişimi olduğunu öne sürdü. 

Muhalefetteki Yurttaş Koalisyonu‘nun lideri Borys Budka da bu ifadelere “nefret, iç savaş kışkırtıcılığı ve parti gücünü yurttaşlara saldırı amacıyla kullanmanın suç olduğunu” söyleyerek yanıt verdi.

İtiraz edilemiyor

Geçen Perşembe günü Polonya Anayasa Mahkemesi, iktidardaki milliyetçi Hukuk ve Adalet Partisi‘nden bir grup milletvekilinin geçen yıl yaptığı başvuruyu haklı bularak, ülkede kürtajı sınırlı da olsa mümkün kılan az sayıdaki yasal kriterden birini daha kaldırmıştı. Bu karar, bundan sonra kürtajın sadece tecavüz, ensest ya da annenin hayatının tehlikede olması amaçlarıyla yapılabileceği, ama ceninin ciddi sağlık sorunları olması durumunda yapılamayacağı anlamına geliyor.

Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra yürürlüğe girecek olan mahkemenin kararına itiraz da edilemiyor. 

Polonya’da yayımlanan Gazeta Wyborcza adlı gazetenin yaptırdığı kamuoyu yoklaması, halkın yüzde 59’unun kürtajla ilgili yeni kısıtlamanın fazla ileri gittiği görüşünde olduğunu gösteriyor.

Gözlemciler, hükümetin ve iktidar partisinin, aynı zamanda ülkenin güçlü kurumlarından Katolik Kilisesi’ne alışılmadık ölçüde sert bir eleştiri dalgasına da yol açan son protestoların kitleselliği karşısında şaşkınlık içinde olduğunu söylüyor.